29 proc. Polaków w ryzyku lęku, badanie Akademii Śląskiej o zdrowiu psychicznym

Statystyki dotyczące zdrowia psychicznego w Polsce stają się coraz bardziej alarmujące, a najnowsze badania, takie jak te przeprowadzone przez Akademię Śląską, rzucają światło na niepokojący trend. Wskazują one, że nawet 29 procent Polaków może być w grupie ryzyka rozwoju zaburzeń lękowych. To sygnał, którego nie możemy ignorować, i który powinien skłonić nas do głębszej refleksji nad kondycją naszego dobrostanu psychicznego oraz podjęcia konkretnych działań w celu jego poprawy.

Rozumienie lęku w kontekście społecznym

Lęk to naturalna reakcja organizmu na stres i zagrożenie. W swojej zdrowej formie pomaga nam unikać niebezpieczeństw i mobilizuje do działania. Jednak kiedy staje się przewlekły, nieproporcjonalny do sytuacji lub zaczyna dominować nad codziennym życiem, mówimy o zaburzeniu lękowym. Badania takie jak te z Akademii Śląskiej są niezwykle ważne, ponieważ dostarczają nam danych, które pozwalają zrozumieć skalę problemu i podjąć odpowiednie kroki prewencyjne oraz wspierające.

Czym różni się lęk od strachu?

Chociaż często używane zamiennie, lęk i strach to różne doświadczenia. Strach jest zazwyczaj reakcją na konkretne, bezpośrednie zagrożenie (np. spotkanie z dzikim zwierzęciem). Jest intensywny, ale krótkotrwały i ustępuje po zniknięciu zagrożenia. Lęk natomiast jest bardziej rozproszony, często dotyczy przyszłości i może pojawiać się bez wyraźnej, zewnętrznej przyczyny. Może być to niepokój o zdrowie, finanse, relacje, a nawet ogólne poczucie zagrożenia bez konkretnego obiektu.

Sygnały ostrzegawcze i objawy lęku

Rozpoznanie lęku nie zawsze jest łatwe, ponieważ jego objawy mogą manifestować się na wiele sposobów. Warto zwracać uwagę na:

• Objawy fizyczne: przyspieszone bicie serca, duszności, pocenie się, drżenie rąk, zawroty głowy, bóle brzucha, problemy ze snem.
• Objawy psychiczne: ciągłe zamartwianie się, uczucie niepokoju, trudności z koncentracją, drażliwość, poczucie zagrożenia, natrętne myśli.
• Objawy behawioralne: unikanie sytuacji społecznych, wycofywanie się z aktywności, trudności w podejmowaniu decyzji, nadmierna potrzeba kontroli.

Jeśli zauważasz u siebie lub bliskich kilka z tych objawów utrzymujących się przez dłuższy czas, może to być sygnał, że warto poszukać wsparcia.

Dlaczego Polacy mierzą się z lękiem?

Wzrost poziomu lęku w społeczeństwie to złożony problem, na który wpływa wiele czynników. Współczesny świat stawia przed nami liczne wyzwania, które mogą przyczyniać się do pogorszenia kondycji psychicznej. Wśród nich możemy wymienić:

• Stres: presja w pracy, niestabilność finansowa, szybkie tempo życia.
• Izolacja społeczna: pomimo rozwoju technologii, wielu ludzi czuje się samotnych.
• Przeciążenie informacyjne: stały dostęp do wiadomości, często negatywnych, może wzmagać poczucie zagrożenia i bezradności.
• Zmiany społeczne i ekonomiczne: niepewność co do przyszłości, transformacje na rynku pracy.
• Brak świadomości i stygmatyzacja: wciąż istnieje bariera w otwartym mówieniu o problemach psychicznych i szukaniu pomocy.

Jak dbać o zdrowie psychiczne?

Dbanie o zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak troska o zdrowie fizyczne. Istnieje wiele skutecznych strategii, które możemy włączyć do naszego codziennego życia:

• Regularna aktywność fizyczna: ćwiczenia pomagają redukować stres i poprawiają nastrój.
• Zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu: wpływają na funkcjonowanie mózgu i ogólne samopoczucie.
• Techniki relaksacyjne: medytacja, mindfulness, głębokie oddychanie mogą pomóc w zarządzaniu lękiem.
• Utrzymywanie relacji społecznych: spędzanie czasu z bliskimi, rozmowy, budowanie wspólnoty.
• Pielęgnowanie pasji i zainteresowań: dają poczucie spełnienia i odwracają uwagę od zmartwień.
• Ograniczenie ekspozycji na negatywne informacje: świadome zarządzanie tym, co konsumujemy w mediach.

Kiedy szukać profesjonalnej pomocy?

Nie zawsze jesteśmy w stanie poradzić sobie z lękiem samodzielnie. Jeśli objawy utrzymują się, nasilają lub znacząco wpływają na jakość życia, to znak, że warto skonsultować się ze specjalistą. Psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra mogą pomóc w diagnozie i zaproponować odpowiednie metody leczenia, takie jak terapia poznawczo-behawioralna czy farmakoterapia. Pamiętaj, że szukanie pomocy to akt odwagi, a nie słabości.

Rola społeczeństwa i edukacji

Walka z lękiem i innymi zaburzeniami psychicznymi wymaga wspólnego wysiłku. Społeczeństwo odgrywa kluczową rolę w destygmatyzacji chorób psychicznych poprzez edukację, otwarte rozmowy i tworzenie przestrzeni, w której ludzie czują się bezpiecznie, aby mówić o swoich problemach. Inicjatywy takie jak badanie Akademii Śląskiej są pierwszym krokiem do budowania większej świadomości i tworzenia skuteczniejszych systemów wsparcia.

Zadbajmy o siebie i o innych. Rozpoznawanie, rozumienie i aktywne przeciwdziałanie lękowi to inwestycja w zdrowsze, szczęśliwsze społeczeństwo. Pamiętaj, że zdrowie psychiczne to fundament, na którym budujemy całe nasze życie.