ABC opłaty emisyjnej. Czy ceny paliw pójdą w górę?

Ceny paliw to temat, który rozpala dyskusje przy każdym tankowaniu. Wśród wielu składowych wpływających na ostateczną kwotę, często pojawia się termin "opłata emisyjna". Ale czym ona właściwie jest i czy to właśnie ona odpowiada za wahania cen na stacjach? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu, rozkładając je na czynniki pierwsze.

Opłata emisyjna: Co to jest i dlaczego ją płacimy?

Opłata emisyjna to jeden z elementów systemu finansowania działań na rzecz ochrony środowiska w Polsce. Jej głównym celem jest ograniczenie negatywnego wpływu sektora transportowego na jakość powietrza oraz wspieranie inwestycji w zielone technologie. Jest to rodzaj daniny publicznej, naliczanej od paliw silnikowych, takich jak benzyna, olej napędowy czy gaz LPG. Pieniądze z niej zebrane trafiają do Funduszu Niskoemisyjnego Transportu, a następnie są przeznaczane na projekty związane z elektromobilnością, rozwojem infrastruktury ładowania czy transportem publicznym o niskiej emisji.

Podmiotami zobowiązanymi do jej uiszczania są producenci i importerzy paliw, którzy wprowadzają je na rynek krajowy. Opłata ta jest kalkulowana od każdej sprzedanej tony lub metra sześciennego paliwa. Przykładowo, dzięki tym środkom mogły powstać stacje ładowania samochodów elektrycznych w wielu miastach, co stanowi konkretny przykład jej działania w praktyce.

Mechanizm działania opłaty

Mechanizm działania jest prosty: opłata emisyjna jest doliczana do ceny paliwa na etapie jego produkcji lub importu. Następnie jest ona przenoszona na kolejnych uczestników łańcucha dostaw, aż w końcu staje się częścią ceny, którą płacimy na stacji. Warto podkreślić, że nie jest to dodatkowy podatek od paliw, lecz element mający na celu rekompensatę kosztów środowiskowych związanych z ich użytkowaniem. Jej stawka jest ustalana przez odpowiednie rozporządzenia i zazwyczaj jest aktualizowana raz do roku.

Wpływ opłaty emisyjnej na ceny paliw

Bezpośrednio opłata emisyjna ma wpływ na cenę paliwa, ponieważ jest ona wliczana w jego koszt. Jednakże, w skali całej ceny litra paliwa, jej udział jest relatywnie niewielki w porównaniu do innych składowych. Jest to stała pozycja, która nie podlega gwałtownym wahaniom, tak jak na przykład ceny ropy naftowej na rynkach światowych. Oznacza to, że choć opłata emisyjna podnosi cenę paliwa, to nie jest głównym czynnikiem odpowiedzialnym za nagłe skoki czy spadki cen, które obserwujemy na co dzień.

Co jeszcze kształtuje ceny na stacjach?

Cena paliwa na stacji to złożony koktajl wielu czynników, gdzie opłata emisyjna jest tylko jednym ze składników. Oto najważniejsze z nich:

• Ceny ropy naftowej na rynkach światowych: To zdecydowanie największy pojedynczy czynnik. Wszelkie wydarzenia geopolityczne, decyzje OPEC+ czy nawet prognozy dotyczące globalnego popytu i podaży mają natychmiastowe przełożenie na notowania ropy.
• Kurs walut (PLN/USD): Ropa naftowa jest notowana w dolarach amerykańskich. Oznacza to, że osłabienie złotego względem dolara automatycznie sprawia, że import ropy staje się droższy, co przekłada się na wyższe ceny na stacjach.
• Podatki: W Polsce znaczącą część ceny paliwa stanowią podatki – akcyza oraz podatek VAT. Są to stałe lub procentowe obciążenia, które mają istotny wpływ na ostateczną kwotę.
• Marża rafinerii i stacji: Jest to zysk, jaki uzyskują rafinerie za przetworzenie ropy na paliwo oraz stacje benzynowe za jego sprzedaż. Marże te mogą się różnić w zależności od regionu i konkurencji.
• Geopolityka i wydarzenia globalne: Konflikty zbrojne, embarga, klęski żywiołowe w regionach wydobycia ropy – wszystkie te czynniki mogą w mgnieniu oka zakłócić dostawy i wywołać panikę na rynkach, prowadząc do gwałtownych wzrostów cen. Pamiętajmy o kryzysach na Bliskim Wschodzie, które wielokrotnie windowały ceny baryłki ropy.

Prognozy: Czy czeka nas drożejące paliwo?

Odpowiedź na pytanie, czy ceny paliw pójdą w górę, jest zawsze złożona i nigdy niejednoznaczna. Opłata emisyjna sama w sobie, ze względu na swoją stabilną i określoną wysokość, nie jest głównym motorem napędowym wzrostów cen. Jej wpływ jest przewidywalny i wliczony w biznesplan. Znacznie większe znaczenie mają zmienne takie jak sytuacja na Bliskim Wschodzie, polityka energetyczna Chin czy decyzje banków centralnych dotyczące stóp procentowych.

Jakie są perspektywy dla kierowców?

Dla kierowców oznacza to, że choć opłata emisyjna jest stałym elementem, to ich portfele są znacznie bardziej narażone na fluktuacje związane z globalnymi rynkami surowców i kursami walut. W długoterminowej perspektywie, wraz z globalnymi trendami dekarbonizacji i rosnącym naciskiem na zielone technologie, możemy spodziewać się dalszego rozwoju alternatywnych źródeł energii i transportu. Może to w przyszłości wpłynąć na zmniejszenie zależności od paliw kopalnych, ale na razie opłata emisyjna pozostaje jednym z wielu elementów składających się na cenę, którą widzimy na dystrybutorze.