Choroba kociego pazura, objawy

Wyobraź sobie beztroską zabawę z pozornie zdrowym kotkiem – delikatne zadrapanie, szybkie polizanie. Nieszkodliwe, prawda? Dla większości osób tak. Jednak czasem, za tą niewinną interakcją, kryje się mniej znana dolegliwość: choroba kociego pazura. Choć często łagodna i samoograniczająca się, zrozumienie jej objawów jest kluczowe dla szybkiej identyfikacji i odpowiedniego działania.

Co to jest choroba kociego pazura?

Choroba kociego pazura, znana również jako bartonelloza, to infekcyjna dolegliwość wywoływana przez bakterię Bartonella henselae. Jest to zoonoza, co oznacza, że przenosi się ze zwierząt na ludzi. Głównymi rezerwuarami bakterii są koty, zwłaszcza młode kocięta, które same zazwyczaj nie wykazują żadnych objawów choroby, będąc jedynie nosicielami.

Jak dochodzi do zakażenia?

Zakażenie u ludzi najczęściej następuje w wyniku zadrapania przez kota, ale może być również efektem ugryzienia lub nawet kontaktu z otwartą raną przez ślinę zwierzęcia. Bakterie obecne w ślinie lub pod pazurami kota dostają się do organizmu człowieka. Warto zaznaczyć, że nie każdy kontakt z kotem prowadzi do zakażenia – kluczowe jest przerwanie ciągłości skóry.

Kluczowe objawy choroby

Objawy choroby kociego pazura mogą być zróżnicowane, jednak istnieje kilka charakterystycznych symptomów, na które należy zwrócić uwagę.

Początkowe zmiany skórne

W miejscu zadrapania lub ugryzienia, po kilku dniach do dwóch tygodni, pojawia się pierwotna zmiana skórna. Może to być mała, zaczerwieniona papułka (grudka), która z czasem może przekształcić się w krostkę (pustułkę) lub pęcherzyk. Zazwyczaj jest bezbolesna, choć może swędzieć. Zmiana ta często goi się samoistnie, pozostawiając niewielką bliznę.

Powiększone węzły chłonne

Najbardziej rozpoznawalnym i charakterystycznym objawem choroby jest powiększenie węzłów chłonnych. Zazwyczaj pojawia się to 1-3 tygodnie po początkowym zadrapaniu. Węzły chłonne powiększają się w okolicy anatomicznej odpowiadającej miejscu zakażenia – np. na szyi, pod pachą lub w pachwinie. Mogą być bolesne, twarde, a skóra nad nimi bywa zaczerwieniona i ciepła. W niektórych przypadkach węzły mogą ropieć i tworzyć przetoki.

Objawy ogólne

Oprócz lokalnych zmian, chorobie mogą towarzyszyć również objawy ogólne, choć często są one łagodne. Należą do nich: gorączka (zwykle niska), ogólne osłabienie, bóle głowy, utrata apetytu i zmęczenie. Rzadziej mogą występować bóle stawów, mięśni czy wysypki skórne.

Czas pojawienia się objawów

Okres inkubacji, czyli czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów, jest zmienny. Zmiana skórna pojawia się zazwyczaj w ciągu 3-10 dni, natomiast powiększone węzły chłonne mogą być widoczne od 1 do 3 tygodni po zadrapaniu. Objawy ogólne zwykle współistnieją z limfadenopatią (powiększeniem węzłów chłonnych).

Grupy ryzyka

Na chorobę kociego pazura najbardziej narażone są dzieci i młodzież, co wynika z częstszego kontaktu z kotami i większej tendencji do zabawy, która może skutkować zadrapaniami. Osoby z osłabionym układem odpornościowym (np. pacjenci po przeszczepach, zakażeni HIV) są również w grupie podwyższonego ryzyka cięższego przebiegu choroby i mogą doświadczać nietypowych objawów.

Kiedy warto zasięgnąć porady lekarza?

Choć większość przypadków choroby kociego pazura ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, jeśli po kontakcie z kotem pojawią się niepokojące objawy, zwłaszcza: znaczne powiększenie węzłów chłonnych, utrzymująca się gorączka, silny ból, ropienie węzłów chłonnych lub objawy ogólne, które nie ustępują. W rzadkich przypadkach choroba może prowadzić do poważniejszych komplikacji, takich jak zapalenie mózgu, zapalenie siatkówki czy zapalenie kości.

Interesujące fakty o chorobie

• Koty są zazwyczaj bezobjawowymi nosicielami bakterii Bartonella henselae, co sprawia, że trudno jest zidentyfikować "chorego" kota bez specjalistycznych badań.
• Większość przypadków choroby kociego pazura ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni do kilku miesięcy, bez konieczności leczenia antybiotykami.
• Najlepszą formą profilaktyki jest unikanie zadrapań i ugryzień przez koty, zwłaszcza młode kocięta, oraz dokładne mycie rąk po kontakcie ze zwierzętami.
• Bakterie przenoszone są przez pchły, które zakażają koty, a koty z kolei przenoszą je na ludzi. Kontrola pcheł u zwierząt domowych może zmniejszyć ryzyko zakażenia.