Choroby dziąseł, co to takiego?

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego krwawiące dziąsła bywają ignorowane, choć mogą być sygnałem poważniejszych problemów? Często bagatelizujemy drobne dolegliwości w jamie ustnej, nie zdając sobie sprawy, że mogą one prowadzić do chorób, które nie tylko wpływają na nasz uśmiech, ale i na ogólne zdrowie. Poznaj świat chorób dziąseł i dowiedz się, jak skutecznie chronić się przed ich niszczycielskim działaniem.

Co to są choroby dziąseł?

Choroby dziąseł to grupa schorzeń zapalnych, które dotykają tkanek otaczających i wspierających zęby. Rozwijają się one, gdy bakterie w jamie ustnej tworzą płytkę nazębną, lepki film gromadzący się na zębach. Jeśli płytka nie jest regularnie usuwana, twardnieje, tworząc kamień nazębny, który jest niemożliwy do usunięcia szczoteczką i nicią dentystyczną. Kamień nazębny podrażnia dziąsła, prowadząc do stanu zapalnego.

Główne przyczyny

• Niewystarczająca higiena jamy ustnej: Brak regularnego i dokładnego szczotkowania oraz nitkowania zębów to główna przyczyna gromadzenia się płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego.
• Palenie tytoniu: Palacze są znacznie bardziej narażeni na rozwój chorób dziąseł, a także na ich szybsze postępy i trudniejsze leczenie.
• Cukrzyca: Osoby z niekontrolowaną cukrzycą są bardziej podatne na infekcje, w tym na choroby dziąseł.
• Zmiany hormonalne: Ciąża, menopauza, a nawet cykl menstruacyjny mogą zwiększać wrażliwość dziąseł.
• Niektóre leki: Antydepresanty, leki na ciśnienie krwi czy niektóre leki przeciwpadaczkowe mogą wpływać na zdrowie dziąseł.
• Genetyka: Predyspozycje genetyczne mogą sprawić, że niektóre osoby są bardziej podatne na choroby dziąseł.

Rodzaje chorób dziąseł

Zapalenie dziąseł (Gingivitis)

To najwcześniejsza i najłagodniejsza forma choroby dziąseł. Charakteryzuje się zaczerwienieniem, obrzękiem i krwawieniem dziąseł podczas szczotkowania lub nitkowania. Dobra wiadomość jest taka, że zapalenie dziąseł jest zazwyczaj odwracalne przy odpowiedniej higienie jamy ustnej i profesjonalnym czyszczeniu zębów. Jeśli zostanie zignorowane, może przekształcić się w paradontozę.

Paradontoza (Periodontitis)

Paradontoza to poważniejsza forma choroby dziąseł, która rozwija się, gdy zapalenie dziąseł nie jest leczone. Bakterie i stany zapalne zaczynają niszczyć tkanki i kości wspierające zęby. Powstają "kieszonki" między zębami a dziąsłami, które stają się siedliskiem dla bakterii. W miarę postępu choroby, kość ulega erozji, dziąsła cofają się, a zęby mogą stać się ruchome, a w ostateczności wypaść. Uszkodzenia spowodowane paradontozą są często nieodwracalne.

Objawy, na które należy zwrócić uwagę

Niektóre objawy chorób dziąseł są subtelne, ale inne mogą być bardzo wyraźne:

• Czerwone, opuchnięte lub tkliwe dziąsła.
• Krwawienie dziąseł podczas szczotkowania lub nitkowania.
• Recesja dziąseł, czyli cofanie się dziąseł, przez co zęby wydają się dłuższe.
• Nieświeży oddech (halitoza) lub nieprzyjemny posmak w ustach.
• Ropa między zębami a dziąsłami.
• Zmiana w ułożeniu zębów lub w dopasowaniu protez.
• Ruchome zęby.

Jak zapobiegać?

Zapobieganie chorobom dziąseł jest kluczowe i w dużej mierze zależy od nas samych:

1. Dokładne szczotkowanie zębów: Myj zęby co najmniej dwa razy dziennie przez dwie minuty, używając pasty z fluorem.
2. Nitkowanie zębów: Codziennie używaj nici dentystycznej, aby usunąć płytkę nazębną i resztki jedzenia z przestrzeni międzyzębowych, gdzie szczoteczka nie dociera.
3. Płyny do płukania ust: Mogą być pomocne w redukcji płytki nazębnej i odświeżaniu oddechu, ale nie zastępują szczotkowania i nitkowania.
4. Regularne wizyty u dentysty: Profesjonalne czyszczenie zębów (skaling) co najmniej raz na sześć miesięcy usuwa kamień nazębny, którego nie da się usunąć w domu.
5. Zdrowa dieta: Ogranicz spożycie cukru i przetworzonej żywności, które sprzyjają rozwojowi bakterii.
6. Unikaj palenia tytoniu: To jeden z najskuteczniejszych sposobów na poprawę zdrowia dziąseł.

Możliwości leczenia

Leczenie chorób dziąseł zależy od ich stadium. W przypadku zapalenia dziąseł wystarczy zazwyczaj profesjonalne czyszczenie u dentysty i poprawa higieny. W przypadku paradontozy leczenie jest bardziej złożone i może obejmować: głębokie czyszczenie (skaling i root planing, czyli wygładzanie korzeni), leki antybiotykowe (miejscowe lub doustne), a w zaawansowanych przypadkach zabiegi chirurgiczne, takie jak redukcja kieszonek dziąsłowych, przeszczepy dziąseł czy regeneracja kości.

Pamiętaj, że choroby dziąseł to nie tylko problem estetyczny. Badania pokazują, że istnieje związek między chorobami dziąseł a innymi schorzeniami ogólnoustrojowymi, takimi jak choroby serca, udar mózgu, cukrzyca, a nawet niektóre nowotwory. Dbanie o zdrowie jamy ustnej to inwestycja w Twoje całkowite dobre samopoczucie. Nie lekceważ sygnałów wysyłanych przez Twoje dziąsła – reaguj szybko i konsultuj się z dentystą!