Ciasto Stefania, Stefanka, przepis

Czy istnieje deser, który potrafi przenieść nas w czasie do beztroskich chwil dzieciństwa i rodzinnych uroczystości? Z pewnością tak! Ciasto Stefanka, znane również jako Stefania, to prawdziwa perła polskiej cukiernictwa, która od pokoleń gości na naszych stołach. To wielowarstwowe cudo, pełne harmonijnych smaków i tekstur, to coś więcej niż tylko słodka przekąska – to symbol domowego ciepła i tradycji. Przygotuj się na kulinarną podróż, która krok po kroku odkryje przed Tobą tajniki tego wyjątkowego wypieku.

Ciasto Stefanka: Klasyka, która zachwyca

Stefanka to prawdziwy majstersztyk cierpliwości i smaku. Jej charakterystyczne cechy to delikatne, cieniutkie blaty miodowego ciasta, przełożone aksamitnym kremem (najczęściej budyniowym lub grysikowym) i zwieńczone lśniącą polewą czekoladową. To idealne połączenie słodyczy miodu, kremowej konsystencji i lekkiej goryczki kakao sprawia, że Stefanka jest niezapomniana. Choć jej przygotowanie wymaga nieco czasu, efekt końcowy wynagradza każdą minutę spędzoną w kuchni, oferując niezrównane doznania smakowe.

Skąd wzięła się nazwa Stefanka?

Historia wielu tradycyjnych wypieków często owiana jest nutką tajemnicy. W przypadku Stefanki, nazwa najprawdopodobniej pochodzi od imienia Stefania, być może od osoby, która jako pierwsza stworzyła lub spopularyzowała ten przepis. Inna teoria sugeruje, że nazwa może być związana z Monarchią Austro-Węgierską i arcyksiężną Stefanią, żoną Rudolfa, następcy tronu. Niezależnie od genezy, ciasto szybko zyskało popularność w Polsce, stając się nieodłącznym elementem świątecznych stołów i rodzinnych spotkań.

Sekrety idealnej Stefanki

Przygotowanie perfekcyjnej Stefanki to sztuka, która wymaga precyzji i zrozumienia kilku kluczowych zasad. Oto one:

• Cienkie blaty: To podstawa! Ciasto miodowe powinno być rozwałkowane bardzo cienko, niemal na przezroczystość. Dzięki temu po upieczeniu będzie kruche, a jednocześnie elastyczne.
• Aksamitny krem: Krem, czy to budyniowy, czy grysikowy, musi być idealnie gładki, bez grudek. Po ugotowaniu należy go dokładnie wystudzić przed połączeniem z utartym masłem, aby uniknąć rozwarstwienia.
• Czas na przegryzienie: Stefanka najlepiej smakuje na drugi, a nawet trzeci dzień po przygotowaniu. Długie leżakowanie w chłodnym miejscu pozwala blatom wchłonąć wilgoć z kremu, stając się miękkimi i cudownie wilgotnymi. To właśnie wtedy ciasto osiąga swoją pełnię smaku i tekstury.
• Polewa czekoladowa: Powinna być lśniąca i równomiernie pokrywać wierzch ciasta. Można ją przygotować z czekolady deserowej lub z kakao, cukru, masła i mleka.

Przepis na ciasto Stefanka: Krok po kroku

Poniżej przedstawiamy sprawdzony przepis, który pozwoli Ci stworzyć domową Stefankę, która zachwyci wszystkich. Pamiętaj, że cierpliwość jest kluczem do sukcesu!

Składniki

• Na ciasto miodowe:
  • Mąka pszenna: 500 g
  • Cukier puder: 150 g
  • Miód płynny: 100 g
  • Masło: 100 g
  • Jajka: 2 sztuki
  • Soda oczyszczona: 1 łyżeczka
  • Mleko: 2 łyżki
• Na krem budyniowy:
  • Mleko: 700 ml
  • Cukier: 150 g
  • Mąka pszenna: 2 łyżki
  • Mąka ziemniaczana: 2 łyżki
  • Żółtka: 2 sztuki (lub 1 całe jajko)
  • Masło (temp. pokojowa): 250 g
  • Ekstrakt waniliowy: 1 łyżeczka
• Na polewę czekoladową:
  • Masło: 50 g
  • Cukier: 3 łyżki
  • Kakao: 2 łyżki
  • Mleko: 2 łyżki

Przygotowanie ciasta miodowego

1. W rondelku rozpuść masło z miodem, cukrem pudrem i mlekiem. Podgrzewaj na małym ogniu, aż składniki się połączą i cukier rozpuści. Odstaw do lekkiego przestudzenia.
2. Do przestudzonej masy dodaj jajka i sodę oczyszczoną, dokładnie wymieszaj.
3. Stopniowo dodawaj mąkę, zagniatając ciasto. Powinno być elastyczne i gładkie.
4. Podziel ciasto na 4 równe części. Każdą część rozwałkuj bardzo cienko na papierze do pieczenia (na wymiar blachy, np. 25x35 cm).
5. Piecz każdy blat oddzielnie w piekarniku nagrzanym do 180°C przez około 5-7 minut, aż będzie złocisty. Uważaj, aby nie przypalić, ponieważ ciasto szybko się piecze! Po upieczeniu od razu ściągnij z papieru i odłóż do ostygnięcia.

Przygotowanie kremu budyniowego

1. Do garnka wlej 500 ml mleka, dodaj cukier i ekstrakt waniliowy, zagotuj.
2. W pozostałych 200 ml mleka rozprowadź mąkę pszenną, mąkę ziemniaczaną i żółtka (lub całe jajko). Dokładnie wymieszaj, aby nie było grudek.
3. Gdy mleko w garnku się zagotuje, wlej do niego powoli mieszankę z mąką, cały czas energicznie mieszając trzepaczką, aby budyń się nie przypalił i był gładki. Gotuj przez około 1-2 minuty, aż zgęstnieje.
4. Gotowy budyń przykryj folią spożywczą (bezpośrednio na powierzchni, aby nie powstał kożuch) i odstaw do całkowitego wystudzenia. Musi mieć temperaturę pokojową.
5. W misce utrzyj miękkie masło na puszystą masę. Stopniowo dodawaj do niego zimny budyń, łyżka po łyżce, cały czas miksując, aż powstanie gładki, puszysty krem.

Składanie ciasta

1. Na pierwszy upieczony blat ciasta wyłóż 1/3 kremu, równomiernie rozprowadź.
2. Przykryj drugim blatem, delikatnie dociśnij i ponownie wyłóż 1/3 kremu.
3. Powtórz czynność z trzecim blatem i resztą kremu.
4. Przykryj ostatnim blatem. Całe ciasto lekko dociśnij.

Przygotowanie polewy czekoladowej

1. W małym rondelku rozpuść masło z cukrem, kakao i mlekiem. Podgrzewaj na małym ogniu, cały czas mieszając, aż składniki się połączą, a polewa będzie gładka i lśniąca. Nie doprowadzaj do wrzenia.
2. Gorącą polewą równomiernie polej wierzch ciasta.

Schładzanie

Gotową Stefankę odstaw w chłodne miejsce (najlepiej do lodówki) na minimum 12-24 godziny. To kluczowy etap, który pozwoli blatom zmięknąć i wchłonąć aromaty kremu, a ciastu osiągnąć idealną konsystencję. Po tym czasie ciasto będzie gotowe do krojenia i serwowania.

Wariacje na temat Stefanki

Chociaż klasyczna Stefanka jest pyszna sama w sobie, możesz eksperymentować z różnymi dodatkami, aby nadać jej nowy charakter:

• Krem kawowy: Zamiast waniliowego ekstraktu, do kremu dodaj mocną kawę lub esencję kawową.
• Orzechy: Posyp wierzch ciasta posiekanymi orzechami włoskimi lub migdałami przed zastygnięciem polewy.
• Dżem: Niektórzy lubią posmarować każdy blat cienką warstwą kwaśnego dżemu (np. z czarnej porzeczki) przed nałożeniem kremu, co dodaje kontrastującego smaku.
• Masa kajmakowa: Zamiast tradycyjnego kremu, możesz użyć masy kajmakowej lub połączyć ją z budyniowym kremem.

Ciasto Stefanka to prawdziwa uczta dla podniebienia i symbol domowej tradycji. Choć wymaga nieco zaangażowania, satysfakcja z upieczenia tego klasycznego deseru jest bezcenna. To idealny wybór na specjalne okazje, ale także na zwykłe popołudnie z filiżanką kawy. Spróbuj swoich sił w kuchni i pozwól, aby Stefanka zagościła na Twoim stole, zachwycając wszystkich swoim niezapomnianym smakiem!