Ciśnienie rozkurczowe, czym jest?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, co oznaczają dwie liczby na monitorze ciśnienia krwi? Górna to ciśnienie skurczowe, ale to ta dolna, często niedoceniana, kryje w sobie kluczowe informacje o zdrowiu Twojego serca. Mówimy o ciśnieniu rozkurczowym – wskaźniku, który informuje nas, jak Twoje serce radzi sobie w chwilach relaksu. Zrozumienie go jest pierwszym krokiem do lepszej troski o siebie.

Czym jest ciśnienie rozkurczowe?

Ciśnienie krwi to siła, z jaką krew napiera na ściany tętnic. Mierzymy je w dwóch fazach: skurczowej (górna liczba) i rozkurczowej (dolna liczba). Ciśnienie rozkurczowe, nazywane również diastolą, odzwierciedla ciśnienie w tętnicach, gdy serce jest w fazie spoczynku, czyli między uderzeniami, a komory serca wypełniają się krwią. To moment, w którym serce "odpoczywa" i przygotowuje się do kolejnego skurczu. Jego wartość jest niezwykle ważna, ponieważ wskazuje na elastyczność naczyń krwionośnych oraz minimalne obciążenie, z jakim serce musi pracować.

Rola diastoli w zdrowiu

Wyobraź sobie system hydrauliczny w domu. Kiedy pompa (serce) pracuje, ciśnienie jest wysokie (skurczowe). Kiedy pompa się wyłącza, ale w rurach nadal jest pewne ciśnienie, by utrzymać przepływ – to właśnie ciśnienie rozkurczowe. Jest to minimalna presja w układzie, która zapewnia stałe ukrwienie narządów, nawet gdy serce nie pompuje aktywnie. Prawidłowe ciśnienie rozkurczowe jest niezbędne dla zdrowia wszystkich tkanek i organów.

Normy i odczyty

Zrozumienie, co oznaczają Twoje liczby, jest kluczowe. Powszechnie przyjęte normy dla ciśnienia rozkurczowego mogą się nieco różnić w zależności od organizacji zdrowotnej, ale ogólne wytyczne są spójne.

• Optymalne ciśnienie rozkurczowe to zazwyczaj wartości poniżej 80 mmHg.
• Wartości między 80 a 89 mmHg są uznawane za wysokie prawidłowe i powinny skłonić do zwiększonej uwagi na styl życia.
• Ciśnienie rozkurczowe 90 mmHg lub wyższe jest klasyfikowane jako nadciśnienie.

Pamiętaj, że pojedynczy odczyt nie zawsze jest wyrocznią. Ważna jest tendencja i średnia z kilku pomiarów wykonanych w różnych porach dnia i okolicznościach.

Jak prawidłowo mierzyć?

Aby uzyskać wiarygodny wynik, pamiętaj o kilku zasadach:

1. Odpocznij przez co najmniej 5 minut przed pomiarem.
2. Siedź prosto, z podpartymi plecami i stopami płasko na podłodze.
3. Ramię, na którym mierzysz, powinno być oparte na wysokości serca.
4. Nie rozmawiaj i nie poruszaj się podczas pomiaru.
5. Wykonaj dwa pomiary z kilkuminutowym odstępem i uśrednij wyniki.

Kiedy ciśnienie rozkurczowe jest za wysokie?

Izolowane nadciśnienie rozkurczowe (gdy tylko dolna liczba jest podwyższona) jest mniej powszechne niż nadciśnienie skurczowe, ale może być równie niebezpieczne. Oznacza, że naczynia krwionośne są zbyt sztywne lub mają zwiększony opór, nawet gdy serce odpoczywa.

Przyczyny i skutki

Do przyczyn podwyższonego ciśnienia rozkurczowego mogą należeć:

• Stres i przewlekłe napięcie.
• Choroby nerek.
• Problemy z tarczycą.
• Zaburzenia snu, w tym bezdech senny.
• Niektóre leki.
• Niezdrowy styl życia: brak aktywności fizycznej, dieta bogata w sód, nadwaga i otyłość.

Długotrwale wysokie ciśnienie rozkurczowe obciąża serce i naczynia, zwiększając ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca, udar, niewydolność serca czy choroby nerek. Ciekawostka: W niektórych badaniach wykazano, że u młodszych dorosłych to właśnie podwyższone ciśnienie rozkurczowe może być silniejszym predyktorem przyszłych problemów sercowych niż ciśnienie skurczowe.

Niskie ciśnienie rozkurczowe

Zbyt niskie ciśnienie rozkurczowe, zwane hipotensją rozkurczową, jest rzadsze, ale również może być sygnałem ostrzegawczym. Chociaż ogólnie niskie ciśnienie krwi jest często uważane za mniej groźne niż wysokie, ekstremalnie niskie wartości mogą prowadzić do niewystarczającego ukrwienia narządów.

Kiedy szukać pomocy?

Objawy niskiego ciśnienia rozkurczowego mogą obejmować:

• Zawroty głowy, zwłaszcza przy zmianie pozycji.
• Zmęczenie i osłabienie.
• Omdlenia.
• Zaburzenia koncentracji.

Przyczynami mogą być odwodnienie, krwawienie, niektóre choroby serca, czy nawet zbyt intensywny wysiłek fizyczny. Jeśli doświadczasz tych objawów, skonsultuj się z lekarzem.

Jak dbać o prawidłowe ciśnienie?

Niezależnie od tego, czy Twoje ciśnienie rozkurczowe jest za wysokie, czy za niskie, wiele działań profilaktycznych i terapeutycznych jest uniwersalnych.

• Zdrowa dieta: Ogranicz spożycie soli, przetworzonej żywności i tłuszczów nasyconych. Postaw na warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty i chude białko. Dieta DASH jest doskonałym przykładem.
• Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia (np. 30 minut umiarkowanej aktywności większość dni w tygodniu) wzmacniają serce i poprawiają elastyczność naczyń.
• Utrzymanie prawidłowej wagi: Nadwaga i otyłość są głównymi czynnikami ryzyka nadciśnienia.
• Ograniczenie stresu: Techniki relaksacyjne, joga, medytacja mogą pomóc w zarządzaniu stresem, który bezpośrednio wpływa na ciśnienie krwi.
• Unikanie używek: Rzuć palenie i ogranicz spożycie alkoholu.
• Regularne badania: Monitoruj swoje ciśnienie krwi i regularnie odwiedzaj lekarza, zwłaszcza jeśli masz czynniki ryzyka.

Pamiętaj, że ciśnienie rozkurczowe to nie tylko liczba, ale ważny wskaźnik ogólnego stanu zdrowia Twojego układu krążenia. Dbając o nie, dbasz o swoje serce i lepszą przyszłość.