Co grozi za niedostarczenie L4?

W życiu każdego pracownika może zdarzyć się sytuacja, gdy z powodu choroby nie jest w stanie stawić się w pracy. Wówczas kluczowe jest nie tylko dbanie o zdrowie, ale także dopełnienie formalności związanych z usprawiedliwieniem nieobecności. Jednym z najważniejszych dokumentów jest zwolnienie lekarskie, powszechnie znane jako L4. Ale co tak naprawdę grozi, gdy zapomnimy lub celowo nie dostarczymy tego dokumentu na czas? Odpowiedź może być bardziej dotkliwa, niż mogłoby się wydawać.

Zwolnienie lekarskie (L4): Czym jest i dlaczego jest tak ważne?

Zwolnienie lekarskie, oficjalnie e-ZLA, to dokument wystawiany przez lekarza, który potwierdza czasową niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby lub konieczności opieki nad chorym członkiem rodziny. Od 2018 roku w Polsce dominują elektroniczne zwolnienia, które są automatycznie przesyłane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz udostępniane pracodawcy na jego profilu PUE ZUS. Mimo to, obowiązek poinformowania pracodawcy o nieobecności i jej przyczynie nadal spoczywa na pracowniku.

Terminy dostarczenia L4: Kiedy trzeba działać?

Choć e-ZLA trafia do ZUS i pracodawcy elektronicznie, pracownik ma ustawowy obowiązek poinformowania pracodawcy o swojej nieobecności i jej przewidywanym czasie trwania. Zgodnie z przepisami, należy to zrobić niezwłocznie, jednak nie później niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Nie chodzi tu o samo "dostarczenie" L4, które odbywa się elektronicznie, ale o powiadomienie. Brak takiego powiadomienia, nawet przy prawidłowo wystawionym e-ZLA, może prowadzić do konsekwencji.

Co w przypadku zwolnień papierowych lub awarii systemu?

W wyjątkowych sytuacjach (np. brak dostępu do internetu u lekarza) wciąż mogą być wystawiane zwolnienia papierowe. Wówczas pracownik ma 7 dni od daty otrzymania zwolnienia na dostarczenie go pracodawcy. Przekroczenie tego terminu może skutkować obniżeniem wysokości zasiłku chorobowego o 25% za okres od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zwolnienia.

Konsekwencje niedostarczenia L4 lub braku powiadomienia

Niedopełnienie obowiązków związanych ze zwolnieniem lekarskim może mieć szereg negatywnych konsekwencji, zarówno finansowych, jak i dyscyplinarnych.

• Brak prawa do wynagrodzenia chorobowego/zasiłku: To najbardziej bezpośrednia konsekwencja. Jeśli pracodawca nie otrzyma informacji o zwolnieniu (lub samego zwolnienia w formie papierowej w terminie), nie ma podstaw do wypłaty świadczeń chorobowych. Pracownik może stracić prawo do wynagrodzenia za okres nieobecności.
• Potraktowanie nieobecności jako nieusprawiedliwionej: Bez odpowiedniego dokumentu i powiadomienia, pracodawca ma prawo uznać nieobecność pracownika za nieusprawiedliwioną. Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy jest poważnym naruszeniem obowiązków pracowniczych.
• Kary porządkowe: Za nieusprawiedliwioną nieobecność pracodawca może zastosować kary porządkowe przewidziane w Kodeksie pracy, takie jak upomnienie, nagana, a w skrajnych przypadkach nawet kara pieniężna.
• Rozwiązanie umowy o pracę: W najbardziej drastycznych przypadkach, zwłaszcza gdy nieobecność jest długa, powtarzalna lub pracownik celowo nie informuje pracodawcy i nie dostarcza L4, może dojść do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne). Jest to najpoważniejsza konsekwencja, która może mieć długotrwałe skutki dla dalszej kariery zawodowej.

Przykład z życia wzięty:

Pan Jan zachorował i otrzymał e-ZLA. Uznał, że skoro jest elektroniczne, to nie musi nic robić. Nie powiadomił pracodawcy. Po kilku dniach, gdy wrócił do pracy, okazało się, że jego nieobecność została potraktowana jako nieusprawiedliwiona, a pracodawca wszczął postępowanie dyscyplinarne. Pan Jan stracił też prawo do wynagrodzenia za dni choroby, ponieważ nie dopełnił obowiązku powiadomienia.

Jak uniknąć problemów? Kluczowe wskazówki

Aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji związanych z niedostarczeniem L4 lub brakiem powiadomienia, warto pamiętać o kilku prostych zasadach:

• Powiadom pracodawcę: Zawsze, gdy jesteś niezdolny do pracy, poinformuj o tym swojego przełożonego lub dział kadr niezwłocznie, najpóźniej w drugim dniu nieobecności. Możesz to zrobić telefonicznie, e-mailowo lub SMS-em, zgodnie z wewnętrznymi ustaleniami firmy.
• Upewnij się co do e-ZLA: Sprawdź, czy lekarz prawidłowo wystawił zwolnienie elektroniczne i czy masz do niego dostęp (np. na PUE ZUS).
• Zachowaj potwierdzenia: Jeśli wysyłasz informację o nieobecności, zachowaj potwierdzenie (np. e-mail, SMS).
• Zadbaj o zwolnienia papierowe: W rzadkich przypadkach zwolnień papierowych, dostarcz je pracodawcy w ciągu 7 dni.
• Komunikuj się: Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub napotykasz trudności, skontaktuj się z pracodawcą. Otwarta komunikacja jest kluczem do rozwiązania wielu problemów.

Podsumowanie

Niedostarczenie zwolnienia lekarskiego lub brak terminowego powiadomienia pracodawcy o nieobecności to poważne zaniedbanie, które może prowadzić do utraty prawa do świadczeń chorobowych, kar porządkowych, a w skrajnych przypadkach nawet do utraty pracy. Pamiętaj, że odpowiedzialność za dopełnienie tych formalności spoczywa na pracowniku. Działaj świadomie i odpowiedzialnie, by uniknąć niepotrzebnych problemów i zapewnić sobie spokój ducha w trudnym okresie choroby.