Co można odliczyć na podstawie ulgi rehabilitacyjnej?

Wspieranie osób z niepełnosprawnościami to nie tylko kwestia empatii, ale również systemowych rozwiązań mających na celu ułatwienie im codziennego funkcjonowania i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Jednym z kluczowych narzędzi, które pomaga zmniejszyć finansowe obciążenia związane z rehabilitacją i adaptacją do potrzeb, jest ulga rehabilitacyjna. Ale co dokładnie można odliczyć w jej ramach? Przygotuj się na kompleksowy przewodnik, który rozwieje wszelkie wątpliwości i pokaże, jak efektywnie wykorzystać przysługujące Ci prawa.

Czym jest ulga rehabilitacyjna?

Ulga rehabilitacyjna to preferencja podatkowa, pozwalająca osobom z niepełnosprawnościami lub ich opiekunom odliczyć od dochodu (lub przychodu) wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne oraz ułatwienie wykonywania czynności życiowych. Jej głównym celem jest zminimalizowanie finansowych barier, które często towarzyszą niepełnosprawności, umożliwiając dostęp do niezbędnych terapii, sprzętu czy adaptacji otoczenia. Jest to forma wsparcia, która realnie przekłada się na poprawę jakości życia.

Kto może skorzystać z ulgi?

Z ulgi rehabilitacyjnej mogą skorzystać dwie grupy osób:

• Bezpośrednio osoba z niepełnosprawnością, która posiada orzeczenie o niepełnosprawności (lub równoważne, np. I, II, III grupę inwalidztwa).
• Opiekun osoby z niepełnosprawnością, który ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną (np. małżonka, dzieci własne i przysposobione, rodziców, dziadków, rodzeństwo). Warunkiem jest, aby roczny dochód osoby niepełnosprawnej (z wyłączeniem renty socjalnej, zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia pielęgnacyjnego i dodatku energetycznego) nie przekroczył w danym roku podatkowym określonego limitu dochodowego.

Co dokładnie można odliczyć?

Katalog wydatków kwalifikujących się do odliczenia jest szeroki i obejmuje zarówno wydatki limitowane, jak i nielimitowane. Oto najważniejsze z nich:

Leki i środki medyczne

Można odliczyć wydatki na leki przepisane przez lekarza specjalistę, jeśli kwota wydatków w danym miesiącu przekracza 100 złotych. Odliczeniu podlega nadwyżka ponad tę kwotę. Przykładowo, jeśli w styczniu wydasz 150 zł na leki, możesz odliczyć 50 zł.

Sprzęt rehabilitacyjny i pomoce techniczne

Do tej kategorii zalicza się zakup i naprawę sprzętu rehabilitacyjnego, który ułatwia wykonywanie czynności życiowych lub umożliwia funkcjonowanie w społeczeństwie. Są to m.in.:

• Wózki inwalidzkie, balkoniki, kule.
• Aparaty słuchowe, protezy, okulary.
• Sprzęt ułatwiający samodzielne funkcjonowanie, np. specjalistyczne łóżka, podnośniki wannowe.
• Pomoce techniczne, takie jak laski dla niewidomych czy urządzenia brajlowskie.

Ciekawostka: Pamiętaj, że sprzęt musi być dostosowany do indywidualnych potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Adaptacja i wyposażenie mieszkań

Wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań lub budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności również podlegają odliczeniu. Może to być np. montaż podjazdów, likwidacja barier architektonicznych, dostosowanie łazienki dla osoby na wózku, czy instalacja windy schodowej. To kluczowe elementy poprawiające samodzielność i bezpieczeństwo.

Samochody i transport

Odliczyć można wydatki na używanie samochodu osobowego (będącego własnością osoby niepełnosprawnej lub osoby ją utrzymującej) na niezbędne przejazdy związane z rehabilitacją, dojazdem na zabiegi, wizyty lekarskie czy turnusy rehabilitacyjne. Jest to wydatek limitowany rocznie do określonej kwoty, niezależnie od liczby przejechanych kilometrów czy faktycznych kosztów paliwa. Warto prowadzić ewidencję tych przejazdów.

Przewodnicy i opieka

W tej kategorii mieszczą się wydatki na:

• Zakup, utrzymanie i szkolenie psa asystującego (przewodnika) dla osoby niewidomej lub niedowidzącej, a także dla osoby z niepełnosprawnością ruchową. Ten wydatek jest limitowany rocznie.
• Opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa.
• Usługi opiekuńcze świadczone przez osoby trzecie, np. pomoc w codziennych czynnościach.

Szkolenia i edukacja

Odliczeniu podlegają również wydatki na opłacenie pobytu na turnusie rehabilitacyjnym, a także na naukę języka migowego, naukę braille'a, czy szkolenia umożliwiające zdobycie lub podniesienie kwalifikacji zawodowych dla osoby z niepełnosprawnością.

Ważne zasady i ograniczenia

Aby skorzystać z ulgi, należy pamiętać o kilku kluczowych zasadach:

• Orzeczenie o niepełnosprawności: Konieczne jest posiadanie aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności lub decyzji o przyznaniu renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy.
• Dokumentacja wydatków: Wszystkie wydatki muszą być udokumentowane fakturami, rachunkami, dowodami wpłaty lub innymi dokumentami zawierającymi niezbędne dane (np. sprzedawcy, kupującego, rodzaj towaru/usługi, kwota).
• Brak refundacji: Wydatki podlegają odliczeniu, o ile nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków publicznych (np. PFRON, NFZ) lub zostały sfinansowane w części. Wówczas odliczeniu podlega różnica.
• Limity: Niektóre wydatki, jak wspomniano, podlegają rocznym limitom (np. na psa asystującego, używanie samochodu).

Jak złożyć wniosek o ulgę?

Ulgę rehabilitacyjną odlicza się w zeznaniu rocznym PIT. W zależności od formy opodatkowania, będzie to PIT-37, PIT-36 lub PIT-28. Do zeznania należy dołączyć załącznik PIT/O, w którym wykazuje się wszystkie odliczenia. Pamiętaj, aby przechowywać wszystkie dowody wydatków przez okres 5 lat od końca roku podatkowego, w którym skorzystałeś z ulgi, na wypadek kontroli skarbowej.

Ulga rehabilitacyjna to ważne wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Znajomość jej zasad pozwala na efektywne zarządzanie domowym budżetem i koncentrację na tym, co najważniejsze – zdrowiu, rozwoju i integracji. Nie wahaj się korzystać z przysługujących Ci praw!