Co się stało z Saabem?

Saab, marka samochodów kojarząca się z innowacyjnością, bezpieczeństwem i unikalnym designem, zniknęła z rynku motoryzacyjnego, pozostawiając za sobą legendę i pytanie: co tak naprawdę się stało? Zanurzmy się w historię tej szwedzkiej ikony.

Korzenie innowacji

Historia Saaba to opowieść o marce, która od zawsze wyróżniała się na tle konkurencji. Założona w 1937 roku jako Svenska Aeroplan Aktiebolaget (Szwedzka Spółka Akcyjna Samolotów), firma początkowo produkowała samoloty. Dopiero po II wojnie światowej, szukając nowych rynków, Saab wszedł do branży motoryzacyjnej. Ta lotnicza spuścizna miała ogromny wpływ na filozofię projektowania samochodów: aerodynamika, bezpieczeństwo i funkcjonalność były zawsze na pierwszym miejscu. Saab był pionierem wielu rozwiązań, które dziś są standardem, takich jak na przykład turbodoładowanie, które wprowadził do masowej produkcji w latach 70., czy innowacyjne systemy bezpieczeństwa.

Wpływ lotnictwa na design

Nie bez powodu kokpity Saabów przypominały te lotnicze – ergonomia i intuicyjność obsługi były kluczowe. Charakterystyczne, zaokrąglone kształty, niski współczynnik oporu powietrza i przemyślane wnętrza to cechy, które wyróżniały modele takie jak Saab 99 czy kultowy Saab 900. To właśnie te modele zbudowały silną bazę wiernych fanów, ceniących sobie niezawodność, osiągi i przede wszystkim – indywidualność.

Era General Motors: złote kajdanki?

Przełom wieków przyniósł zmiany właścicielskie. W 1990 roku General Motors (GM) nabyło 50% udziałów w dziale samochodowym Saaba, by w 2000 roku przejąć pełną kontrolę. Początkowo wydawało się to szansą na rozwój i dostęp do globalnych rynków. Niestety, zamiast swobody twórczej, Saab zaczął borykać się z problemami wynikającymi z polityki platformowej GM. Wiele modeli straciło swój unikalny charakter, dzieląc podzespoły z innymi markami koncernu. Przykładem może być Saab 9-3, który mimo prób zachowania indywidualności, bazował na platformie Opla Vectry, a Saab 9-2X był niczym innym jak Subaru Imprezą z innym znaczkiem. To rozmycie tożsamości marki i brak wystarczających inwestycji w rozwój własnych, innowacyjnych rozwiązań, stopniowo osłabiały jej pozycję.

Nadzieje i upadek: od Spykera do bankructwa

Kryzys finansowy z 2008 roku uderzył mocno w GM, które ogłosiło zamiar sprzedaży Saaba. Po długich poszukiwaniach kupca i kilku nieudanych próbach, w 2010 roku marka została przejęta przez małego holenderskiego producenta aut sportowych – Spyker Cars. To był ostatni dzwonek dla Saaba, ale i początek końca. Spyker, mimo ogromnych ambicji, nie dysponował wystarczającym kapitałem na rozwój i wznowienie produkcji na pełną skalę. Problemy finansowe narastały, produkcja była przerywana, a dostawcy nie otrzymywali zapłaty. W grudniu 2011 roku, po zaledwie dwóch latach pod skrzydłami Spykera, Saab Automobile AB ogłosił upadłość.

Co dalej z dziedzictwem?

Mimo bankructwa, historia Saaba nie zakończyła się całkowicie. W 2012 roku aktywa upadłej firmy (fabryki, wyposażenie, prawa do platform, ale bez praw do nazwy "Saab" dla samochodów osobowych, które pozostały przy firmie Saab AB – producencie lotniczym i zbrojeniowym) zostały nabyte przez konsorcjum National Electric Vehicle Sweden (NEVS). NEVS próbowało wskrzesić produkcję, początkowo montując Saaby 9-3 z istniejących części, a następnie planując rozwój samochodów elektrycznych pod własną marką. Ostatecznie, w 2016 roku, NEVS ogłosiło, że nie będzie używać nazwy "Saab" dla swoich przyszłych produktów, kończąc tym samym pewien rozdział w historii motoryzacji.

Dlaczego Saab nadal fascynuje?

Mimo że Saab jako producent samochodów osobowych przestał istnieć, jego duch i dziedzictwo żyją w pamięci wielu fanów i entuzjastów motoryzacji. Saab to coś więcej niż samochód – to filozofia, która stawiała na pierwszym miejscu bezpieczeństwo, innowacyjność i unikalny styl. Samochody te, często określane jako "inteligentne", były projektowane z myślą o kierowcy. Ich trwałość i ponadczasowy design sprawiają, że do dziś można spotkać wiele egzemplarzy na drogach, a społeczność Saabistów jest niezwykle aktywna. To dowód na to, że prawdziwa jakość i oryginalność nigdy nie wychodzą z mody. Saab pozostaje symbolem inżynierii i designu, który wyprzedzał swoje czasy.