Co to są stałe urządzenia gaśnicze wodne?

Czy kiedykolwiek, wchodząc do galerii handlowej, biurowca czy podziemnego parkingu, zastanawiałeś się nad czerwonymi rurami biegnącymi pod sufitem i zamontowanymi na nich niewielkimi głowicami? To nie element dekoracji, lecz cichy i niezwykle skuteczny strażnik naszego bezpieczeństwa. Mowa o stałych urządzeniach gaśniczych wodnych – zautomatyzowanych systemach, które potrafią zdusić pożar w zarodku, zanim zdąży się on rozprzestrzenić i wyrządzić katastrofalne szkody.

Czym są stałe urządzenia gaśnicze wodne?

W najprostszym ujęciu, stałe urządzenia gaśnicze (SUG) wodne to zintegrowane instalacje, zamontowane na stałe w obiekcie, których zadaniem jest automatyczne wykrycie i ugaszenie pożaru przy użyciu wody. Stanowią one pierwszą i często najważniejszą linię obrony, reagując na zagrożenie znacznie szybciej niż jest w stanie dotrzeć na miejsce straż pożarna. Typowy system składa się z kilku kluczowych elementów: źródła wody (np. sieć wodociągowa lub specjalny zbiornik), zespołu pompowego utrzymującego odpowiednie ciśnienie, sieci rurociągów rozprowadzonych po chronionym obszarze oraz elementu końcowego – tryskaczy, zraszaczy lub dysz mgłowych.

Jak to działa w praktyce? Najpopularniejsze rozwiązania

Sposób działania systemu zależy od jego rodzaju i przeznaczenia. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem są instalacje tryskaczowe, których funkcjonowanie obrosło w wiele mitów, głównie za sprawą kina akcji. Czas się z nimi rozprawić!

Instalacje tryskaczowe: Precyzja, nie potop

Wbrew filmowym scenom, gdzie jedno zadymienie powoduje zalanie całego budynku, standardowa instalacja tryskaczowa działa punktowo. Każdy tryskacz to autonomiczny "czujnik" i "gaśnica" w jednym.

1. Wykrywanie zagrożenia: Głowica tryskacza zawiera małą szklaną ampułkę wypełnioną cieczą, która rozszerza się pod wpływem ciepła.
2. Aktywacja: Gdy temperatura w otoczeniu tryskacza wzrośnie do określonego poziomu (zwykle ok. 68°C), ampułka pęka pod naporem rozszerzającej się cieczy.
3. Gaszenie: Pęknięcie ampułki zwalnia blokadę i woda pod ciśnieniem jest uwalniana, rozpryskując się na źródło ognia.

Co najważniejsze – uruchamia się tylko i wyłącznie ten tryskacz (lub te tryskacze), które znajdują się bezpośrednio nad źródłem pożaru. To niezwykle efektywne rozwiązanie, które minimalizuje straty spowodowane zalaniem. Wyróżniamy tu dwa podstawowe typy systemów:

• Systemy mokre: Rurociągi są stale wypełnione wodą pod ciśnieniem. To najszybszy typ instalacji, stosowany w obiektach ogrzewanych, gdzie nie ma ryzyka zamarznięcia wody.
• Systemy suche: Rurociągi za tryskaczami wypełnione są sprężonym powietrzem lub azotem. Woda dopływa dopiero po aktywacji tryskacza i spadku ciśnienia powietrza. Idealne rozwiązanie dla miejsc nieogrzewanych, jak parkingi podziemne czy magazyny.

Instalacje zraszaczowe: Błyskawiczna kurtyna wodna

W przeciwieństwie do tryskaczy, w instalacjach zraszaczowych wszystkie dysze (zraszacze) są otwarte. System ten nie jest aktywowany przez temperaturę przy samej dyszy, ale przez zewnętrzny system wykrywania pożaru (np. czujki dymu lub ciepła). Gdy centrala wykryje zagrożenie w danej strefie, otwiera zawór, a woda jest podawana jednocześnie do wszystkich zraszaczy w tym obszarze. Tworzy się w ten sposób intensywną kurtynę wodną. Stosuje się je w miejscach o bardzo wysokim ryzyku pożarowym i potencjalnie szybkim rozprzestrzenianiu się ognia, np. w hangarach lotniczych, na scenach teatralnych czy w zakładach chemicznych.

Mgła wodna: Nowoczesna i oszczędna technologia

Jednym z najciekawszych i najnowocześniejszych rozwiązań jest instalacja mgły wodnej. Zamiast strumienia wody, system ten wytwarza za pomocą specjalnych dysz mgłę składającą się z mikroskopijnych kropelek. Taka technologia ma potrójne działanie:

• Chłodzenie: Drobne kropelki gwałtownie parują, odbierając ogromne ilości energii (ciepła) z płomieni i gorących gazów.
• Wypieranie tlenu: Para wodna powstała z odparowania kropelek rozszerza się, lokalnie wypierając tlen niezbędny do procesu palenia.
• Tłumienie promieniowania cieplnego: Gęsta mgła działa jak tarcza, ograniczając rozprzestrzenianie się pożaru przez promieniowanie.

Główną zaletą mgły wodnej jest jej ogromna skuteczność przy minimalnym zużyciu wody – nawet o 90% mniejszym niż w tradycyjnych instalacjach tryskaczowych. Dzięki temu znacząco ogranicza straty związane z zalaniem, co czyni ją idealnym rozwiązaniem do ochrony miejsc wrażliwych, takich jak serwerownie, archiwa, muzea czy zabytkowe obiekty.

Dlaczego to inwestycja, która się opłaca?

Instalacja stałych urządzeń gaśniczych wodnych to nie tylko wymóg prawny w wielu budynkach użyteczności publicznej czy przemysłowych, ale przede wszystkim rozsądna inwestycja w bezpieczeństwo. Ich automatyczne i natychmiastowe działanie pozwala na opanowanie ognia w najwcześniejszej fazie, chroniąc to, co najcenniejsze – ludzkie życie. Ponadto, minimalizują straty materialne, pozwalają na zachowanie ciągłości działania biznesu i dają bezcenny spokój ducha. To niewidzialni bohaterowie, którzy czuwają 24 godziny na dobę, gotowi do działania w ułamku sekundy.