Co zrobić, kiedy pies je odchody?

Widok psa jedzącego odchody, zwłaszcza te, które nie należą do niego, potrafi być dla wielu właścicieli nie tylko nieprzyjemny, ale wręcz szokujący. To zachowanie, znane jako kopofagia, choć dla nas obrzydliwe, jest zaskakująco powszechne u psów i ma swoje konkretne przyczyny. Zrozumienie ich to pierwszy krok do skutecznego rozwiązania problemu i zapewnienia komfortu zarówno pupilowi, jak i jego opiekunom.

Zrozumieć kopofagię: dlaczego psy to robią?

Kopofagia, czyli zjadanie odchodów, może mieć podłoże zarówno medyczne, jak i behawioralne. Niezależnie od przyczyny, kluczowe jest podejście oparte na obserwacji i cierpliwości. To nie jest po prostu "zły nawyk", ale sygnał, że coś w życiu psa wymaga uwagi.

Medyczne aspekty kopofagii

Zawsze, gdy pies zaczyna jeść odchody, pierwszym krokiem powinna być wizyta u weterynarza. Istnieje szereg problemów zdrowotnych, które mogą prowadzić do kopofagii, ponieważ pies próbuje w ten sposób uzupełnić braki lub złagodzić dyskomfort.

• Niedobory żywieniowe: Niska jakość karmy, uboga w składniki odżywcze, może sprawić, że pies będzie próbował uzupełniać je, jedząc odchody.
• Zaburzenia trawienia: Problemy z trzustką (np. niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki – EPI), zespoły złego wchłaniania, czy obecność pasożytów jelitowych mogą powodować, że pies nie przyswaja wystarczającej ilości składników odżywczych, co prowadzi do permanentnego głodu komórkowego.
• Pasożyty wewnętrzne: Robaki mogą "okradać" psa z wartości odżywczych, wywołując uczucie głodu i chęć uzupełnienia ich w każdy możliwy sposób.
• Choroby: Niektóre schorzenia, takie jak cukrzyca, choroby tarczycy czy zespół Cushinga, mogą zwiększać apetyt psa, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do kopofagii.
• Leki: Pewne medykamenty, np. sterydy, mogą zwiększać łaknienie, co również może być czynnikiem sprzyjającym.

Ciekawostka: Matki psie często zjadają odchody swoich szczeniąt w gnieździe, aby utrzymać higienę i ukryć ich obecność przed drapieżnikami. Jest to naturalne zachowanie, które czasem szczenięta mogą naśladować.

Behawioralne podłoże problemu

Jeśli weterynarz wykluczy przyczyny medyczne, należy przyjrzeć się aspektom behawioralnym. Często to właśnie one są głównym motorem kopofagii.

• Nuda i brak stymulacji: Pies, który się nudzi lub ma za mało zajęć, może szukać rozrywki w jedzeniu odchodów. To dla niego forma "zabawy" lub eksploracji.
• Stres i lęk: Niektóre psy jedzą odchody w sytuacjach stresowych, np. gdy zostają same na długo, doświadczają lęku separacyjnego, lub są karane. Mogą to robić, by złagodzić napięcie.
• Szukanie uwagi: Pies szybko uczy się, że zjadanie odchodów wywołuje silną reakcję u właściciela. Nawet negatywna uwaga jest dla niego lepsza niż żadna.
• Uczenie się: Szczenięta mogą naśladować dorosłe psy (w tym matkę) lub po prostu eksplorować świat pyskiem.
• Zbyt surowe kary: Jeśli pies jest karany za załatwianie się w domu, może próbować ukrywać "dowody" poprzez zjadanie swoich odchodów.
• Instynkt padlinożercy: Psy są z natury padlinożercami. Odchody mogą po prostu wydawać im się interesujące i "smakowite".

Jak skutecznie zapobiegać i reagować?

Skuteczne radzenie sobie z kopofagią wymaga kompleksowego podejścia, które często łączy zmiany w diecie, zarządzanie środowiskiem oraz trening.

Pierwszy krok: wizyta u weterynarza

Jak wspomniano, konsultacja weterynaryjna jest absolutną podstawą. Tylko lekarz weterynarii może przeprowadzić niezbędne badania (badanie kału, krwi) i wykluczyć lub potwierdzić medyczne przyczyny problemu. Jeśli okaże się, że pies ma niedobory, pasożyty czy inne schorzenia, leczenie tych dolegliwości często eliminuje problem kopofagii.

Rola diety i suplementacji

Po wykluczeniu chorób, warto przyjrzeć się diecie psa. Wysokiej jakości karma, bogata w łatwo przyswajalne białko i odpowiednią ilość błonnika, jest kluczowa. Unikaj karm z dużą ilością wypełniaczy. W niektórych przypadkach weterynarz może zalecić:

• Suplementy enzymów trawiennych: Pomagają w lepszym przyswajaniu składników odżywczych.
• Probiotyki: Wspierają zdrową florę bakteryjną jelit.
• Suplementy o specjalnym składzie: Niektóre produkty dostępne na rynku zawierają składniki, które mają sprawić, że odchody stają się dla psa mniej atrakcyjne smakowo (np. drożdże piwne, yucca schidigera). Ich skuteczność bywa zmienna, ale warto rozważyć je w konsultacji z weterynarzem.

Trening i zarządzanie środowiskiem

Aspekty behawioralne wymagają konsekwentnego treningu i modyfikacji środowiska. Pamiętaj o cierpliwości i pozytywnym wzmocnieniu.

• Natychmiastowe sprzątanie: Najprostszym sposobem jest usunięcie "pokusy". Sprzątaj odchody psa natychmiast po ich wydaleniu, zarówno w domu, jak i na spacerach.
• Nadzór na spacerach: Prowadź psa na smyczy, co pozwoli Ci kontrolować jego otoczenie. Gdy tylko zobaczysz, że pies interesuje się odchodami, odwróć jego uwagę lub użyj komendy "zostaw".
• Komenda "zostaw": Naucz psa komendy "zostaw" (lub "fe", "nie rusz"). Ćwicz ją w kontrolowanych warunkach, nagradzając psa za rezygnację z niepożądanej rzeczy.
• Pozytywne wzmocnienie: Nagradzaj psa za ignorowanie odchodów i załatwianie się w odpowiednim miejscu. Możesz np. odwracać jego uwagę smakołykiem tuż po załatwieniu się, zanim zdąży zainteresować się odchodami.
• Zwiększona stymulacja: Zapewnij psu wystarczającą dawkę aktywności fizycznej i umysłowej. Długie spacery, zabawy w aportowanie, gryzaki, zabawki interaktywne czy trening posłuszeństwa mogą zmniejszyć nudę i stres.
• Unikanie kar: Nigdy nie karz psa za zjadanie odchodów. Może to tylko pogłębić problem, wzbudzając lęk i prowadząc do ukrywania zachowania.

Kiedy szukać pomocy behawiorysty?

Jeśli mimo zastosowania wszystkich powyższych metod problem kopofagii utrzymuje się, a zachowanie psa jest szczególnie uporczywe lub wynika z głębokich problemów behawioralnych, warto rozważyć konsultację z certyfikowanym behawiorystą zwierzęcym. Specjalista pomoże zidentyfikować źródło problemu i opracować indywidualny plan terapii, dopasowany do potrzeb Twojego psa.

Kopofagia to złożony problem, który rzadko ma jedno, proste rozwiązanie. Kluczem do sukcesu jest cierpliwość, konsekwencja i holistyczne podejście, łączące opiekę weterynaryjną, odpowiednią dietę i świadomy trening. Zrozumienie, dlaczego pies to robi, to pierwszy krok do pomocy Twojemu pupilowi w pozbyciu się tego nieprzyjemnego nawyku.