Czy można opalić się przez ubranie?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, stojąc w słońcu, czy Twoje ubranie naprawdę chroni Cię przed promieniami UV, czy też słońce i tak znajdzie drogę do Twojej skóry? To pytanie nurtuje wielu z nas, zwłaszcza w obliczu rosnącej świadomości na temat szkodliwości promieniowania słonecznego. Rozwiejmy wszelkie wątpliwości!

Czy można opalić się przez ubranie?

Krótka odpowiedź brzmi: tak, jest to możliwe. Ubranie stanowi barierę ochronną, ale jej skuteczność zależy od wielu czynników. Nie wszystkie tkaniny i sploty zapewniają taką samą ochronę przed promieniowaniem ultrafioletowym (UV), które jest odpowiedzialne zarówno za opaleniznę, jak i za poparzenia słoneczne oraz długoterminowe uszkodzenia skóry.

Jak działa promieniowanie UV?

Promieniowanie UV docierające do Ziemi dzieli się głównie na dwa typy: UVA i UVB. Oba są szkodliwe dla skóry:

• UVA: Odpowiada za starzenie się skóry, zmarszczki i przyczynia się do powstawania nowotworów. Penetruje głębiej i jest obecne przez cały rok.
• UVB: Jest główną przyczyną poparzeń słonecznych i odgrywa kluczową rolę w rozwoju raka skóry. Jest najsilniejsze w godzinach szczytu nasłonecznienia.

Zarówno UVA, jak i UVB mogą przenikać przez niektóre tkaniny, choć w różnym stopniu.

Co wpływa na ochronę przeciwsłoneczną ubrań?

Skuteczność ochrony, jaką zapewnia odzież, zależy od kilku kluczowych elementów:

• Typ tkaniny: Różne materiały mają odmienne właściwości blokujące UV.
  • Naturalne włókna (np. bawełna, len, wiskoza) zazwyczaj oferują niższą ochronę, szczególnie gdy są cienkie lub luźno tkane.
  • Syntetyczne włókna (np. poliester, nylon) często zapewniają lepszą ochronę, ponieważ ich struktura chemiczna jest bardziej gęsta i odbija światło UV.
• Gęstość splotu: Im ciaśniejszy splot tkaniny, tym trudniej promieniom UV przez nią przeniknąć. Luźno tkane ubrania, takie jak ażurowe swetry czy cienkie koszulki, przepuszczają znacznie więcej promieni.
• Kolor: Ciemniejsze kolory (np. czarny, granatowy, ciemnozielony) zazwyczaj absorbują więcej promieniowania UV, zanim dotrze ono do skóry, oferując lepszą ochronę niż jasne kolory (np. biały, pastelowy). Ciekawostka: Czerwony kolor, mimo że jest jasny, również bardzo dobrze pochłania promienie UV!
• Grubość materiału: Grubsze tkaniny, takie jak dżins, zapewniają znacznie lepszą ochronę niż cienkie, przewiewne materiały.
• Stan ubrania: Mokre ubranie traci swoje właściwości ochronne. Woda wypełnia przestrzenie między włóknami, umożliwiając łatwiejsze przenikanie promieni UV. Mokra biała koszulka może mieć ochronę równą zaledwie UPF 3!
• Rozciągnięcie materiału: Rozciągnięta tkanina staje się cieńsza, a przestrzenie między włóknami powiększają się, co zmniejsza jej zdolność do blokowania UV.

Współczynnik UPF: Klucz do świadomej ochrony

Aby ułatwić konsumentom wybór odzieży chroniącej przed słońcem, wprowadzono współczynnik UPF (Ultraviolet Protection Factor). Działa on podobnie do SPF w kremach przeciwsłonecznych, ale odnosi się do tkanin.

• UPF 15-24: Dobra ochrona
• UPF 25-39: Bardzo dobra ochrona
• UPF 40-50+: Doskonała ochrona

Oznacza to, że tkanina z UPF 50 przepuszcza zaledwie 1/50 promieniowania UV. Standardowa bawełniana koszulka ma UPF na poziomie 5-7, co oznacza, że przepuszcza od 1/5 do 1/7 promieniowania.

Przykłady i ciekawostki z życia codziennego

Z pewnością zdarzyło Ci się zauważyć opaleniznę po linii ramiączek czy przez cienki materiał. To doskonały dowód na to, że nawet ubranie nie zawsze gwarantuje pełną ochronę. Przykład: Dzieci bawiące się w słońcu w cienkich, bawełnianych ubrankach są nadal narażone na promieniowanie UV, co może prowadzić do poparzeń, jeśli ekspozycja jest długa i intensywna. Podobnie, osoby pracujące na zewnątrz w jasnych koszulach mogą opalić się przez nie, zwłaszcza jeśli koszula jest mokra od potu.

Ciekawostka: Nawet w cieniu parasola plażowego czy pod drzewem, promieniowanie UV może do nas dotrzeć poprzez odbicie od piasku, wody czy innych powierzchni. Dlatego zawsze zaleca się dodatkową ochronę, taką jak krem z filtrem.

Jak skutecznie chronić się przed słońcem, nosząc ubranie?

Aby maksymalnie wykorzystać ochronne właściwości odzieży, pamiętaj o kilku zasadach:

1. Wybieraj odzież z certyfikatem UPF: Jeśli planujesz długotrwałą ekspozycję na słońce (np. wędrówki, sporty wodne), inwestycja w specjalistyczne ubrania z wysokim UPF to najlepsza opcja.
2. Preferuj ciemne, gęsto tkane materiały: Dżins, gruby poliester czy ciemna bawełna to lepszy wybór niż cienkie, jasne tkaniny.
3. Noś luźne ubrania: Zapewnią lepszą wentylację i nie będą się rozciągać, zachowując swoje właściwości ochronne.
4. Zakrywaj jak najwięcej ciała: Długie rękawy i nogawki to podstawa. Kapelusz z szerokim rondem ochroni twarz, uszy i szyję.
5. Nie zapominaj o kremie z filtrem: Ubranie chroni tylko to, co zakrywa. Wszystkie odkryte części ciała (twarz, dłonie, szyja) wymagają zastosowania kremu z odpowiednim SPF, nawet jeśli masz na sobie odzież z UPF.
6. Unikaj ekspozycji w godzinach szczytu: Między 10:00 a 16:00 promieniowanie UV jest najsilniejsze.

Podsumowując, choć ubranie jest ważnym elementem ochrony przed słońcem, nie jest to bariera nieprzepuszczalna. Świadomy wybór tkanin, kolorów i splotów, a także uzupełnienie ochrony o kremy z filtrem, to klucz do bezpiecznego korzystania ze słońca i dbania o zdrowie naszej skóry.