Czym jest łysienie telogenowe?

Utrata włosów to powszechne zmartwienie, które dotyka miliony ludzi na całym świecie. Chociaż naturalne wypadanie włosów jest częścią cyklu życia każdego pasma, nagłe i obfite wypadanie może budzić niepokój. Jednym z najczęściej występujących, ale często źle rozumianych typów wypadania włosów jest łysienie telogenowe – stan, który, choć zazwyczaj tymczasowy, potrafi znacząco wpłynąć na nasze samopoczucie i pewność siebie. Zrozumienie jego przyczyn i przebiegu to klucz do skutecznego zarządzania problemem i odzyskania zdrowej fryzury.

Czym jest łysienie telogenowe?

Aby zrozumieć łysienie telogenowe, musimy najpierw przyjrzeć się cyklowi życia włosa. Włosy rosną w trzech głównych fazach: anagenu (faza wzrostu, trwająca 2-7 lat), katagenu (faza przejściowa, kilka tygodni) i telogenu (faza spoczynku, 2-4 miesiące), po której włos wypada, robiąc miejsce dla nowego. Normalnie, około 5-10% naszych włosów znajduje się w fazie telogenu. Łysienie telogenowe to stan, w którym znacznie więcej włosów niż zwykle (nawet do 50%) przedwcześnie przechodzi z fazy wzrostu do fazy spoczynku, a następnie wypada. Charakteryzuje się ono rozlanym, symetrycznym wypadaniem włosów, co oznacza, że włosy wypadają równomiernie z całej skóry głowy, a nie w konkretnych miejscach.

Cykl życia włosa w skrócie

Ciekawostka: Przeciętnie człowiek traci od 50 do 100 włosów dziennie. To zupełnie normalne! Jednak przy łysieniu telogenowym liczba ta może wzrosnąć do 300, a nawet 500 włosów dziennie, co jest zauważalne i niepokojące.

Główne przyczyny łysienia telogenowego

Łysienie telogenowe jest reakcją organizmu na różnorodne czynniki stresowe, które zaburzają normalny cykl wzrostu włosów. Zazwyczaj wypadanie włosów staje się widoczne około 2-4 miesiące po zadziałaniu czynnika wyzwalającego. Oto najczęstsze przyczyny:

• Silny stres fizyczny lub emocjonalny: poważne operacje, wypadki, wysoka gorączka, ciężkie choroby (np. COVID-19), a także intensywny stres psychiczny, żałoba czy długotrwałe przemęczenie mogą 'szokować' mieszki włosowe, zmuszając je do wcześniejszego przejścia w fazę spoczynku.
• Zmiany hormonalne: Najbardziej znanym przykładem jest łysienie poporodowe, gdzie po gwałtownym spadku poziomu estrogenów po ciąży, wiele włosów jednocześnie przechodzi w fazę telogenu. Podobne zmiany mogą wystąpić przy problemach z tarczycą (niedoczynność lub nadczynność).
• Niedobory żywieniowe: Brak odpowiednich składników odżywczych, takich jak żelazo (anemia), cynk, biotyna czy witaminy z grupy B i D, może osłabić włosy i przyczynić się do ich wypadania. Drastyczne diety odchudzające również często prowadzą do tego typu łysienia.
• Leki: Niektóre medykamenty, w tym antydepresanty, leki przeciwzakrzepowe, beta-blokery czy retinoidy, mogą mieć wypadanie włosów jako efekt uboczny.
• Choroby przewlekłe: Choroby autoimmunologiczne, przewlekłe infekcje czy poważne stany zapalne w organizmie mogą również wywołać łysienie telogenowe.

Objawy i diagnoza

Głównym objawem łysienia telogenowego jest nagłe, rozlane wypadanie włosów, które można zaobserwować podczas mycia, czesania, a nawet po prostu dotykając włosów. Włosy wypadają z całej głowy, a nie tworzą się wyraźne łyse plamy. Skóra głowy zazwyczaj wygląda zdrowo, bez zaczerwienień czy stanów zapalnych. Diagnoza zazwyczaj opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym, w którym lekarz pyta o niedawne wydarzenia stresowe, choroby, leki i dietę. Często wykonuje się również tzw. test pociągania włosów (pull test), który polega na delikatnym pociągnięciu niewielkiej kępki włosów – jeśli wypadnie więcej niż 3-5 włosów, może to wskazywać na łysienie telogenowe. Dodatkowo, badania krwi mogą pomóc zidentyfikować ewentualne niedobory lub problemy hormonalne.

Jak odróżnić od innych typów łysienia?

Ważne jest, aby odróżnić łysienie telogenowe od innych form utraty włosów. Na przykład, łysienie androgenowe (typu męskiego lub żeńskiego) charakteryzuje się stopniowym przerzedzaniem włosów w określonych rejonach (zakola, szczyt głowy), a nie nagłym, rozlanym wypadaniem. Z kolei łysienie plackowate objawia się wyraźnymi, okrągłymi obszarami całkowitego braku włosów. Zawsze warto skonsultować się z dermatologiem lub trychologiem, aby uzyskać prawidłową diagnozę i plan leczenia.

Leczenie i zarządzanie problemem

Dobrą wiadomością jest to, że łysienie telogenowe jest w większości przypadków odwracalne. Kluczem do sukcesu jest zidentyfikowanie i wyeliminowanie przyczyny wyzwalającej. Oto kilka kluczowych kroków w zarządzaniu tym stanem:

• Znajdź i usuń przyczynę: Jeśli problemem jest niedobór żelaza, suplementacja może pomóc. Jeśli winne są leki, lekarz może rozważyć ich zmianę (jeśli to możliwe). Stres wymaga technik relaksacyjnych i zarządzania nim.
• Cierpliwość: Włosy potrzebują czasu na regenerację. Po usunięciu przyczyny, nowe włosy zaczną odrastać, ale pełne zagęszczenie może potrwać od 6 do 12 miesięcy, a nawet dłużej.
• Wsparcie odżywcze: Zadbaj o zbilansowaną dietę, bogatą w białko, witaminy (szczególnie A, C, E, D, B) oraz minerały (żelazo, cynk, selen). W niektórych przypadkach suplementacja pod kontrolą lekarza może być pomocna.
• Delikatna pielęgnacja włosów: Unikaj agresywnego szczotkowania, mocnego wiązania włosów, częstego używania gorących narzędzi do stylizacji oraz chemicznych zabiegów (farbowanie, trwała ondulacja), które mogą dodatkowo osłabiać włosy.
• Konsultacja ze specjalistą: Dermatolog lub trycholog może zaoferować spersonalizowane porady, a w niektórych przypadkach zalecić miejscowe preparaty lub terapie wspomagające wzrost włosów.

Łysienie telogenowe, choć niepokojące, jest zazwyczaj stanem przejściowym, który ustępuje po zidentyfikowaniu i usunięciu jego przyczyny. Kluczem jest cierpliwość, odpowiednia pielęgnacja i przede wszystkim – konsultacja ze specjalistą, który pomoże postawić trafną diagnozę i zaplanować skuteczną drogę do odzyskania zdrowych i gęstych włosów. Pamiętaj, że twoje włosy są odzwierciedleniem ogólnego stanu zdrowia organizmu, dlatego dbanie o siebie holistycznie to najlepsza inwestycja w ich przyszłość.