Czym jest SMART?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego niektóre cele łatwiej jest osiągnąć niż inne? Kluczem do skutecznego planowania i realizacji zamierzeń, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym, może być prosta, lecz niezwykle efektywna metoda, znana jako SMART. To narzędzie, które pomaga przekształcić mgliste marzenia w konkretne, mierzalne i osiągalne plany działania.

Co to jest metoda SMART?

Metoda SMART to akronim, który reprezentuje pięć kluczowych kryteriów, jakie powinien spełniać każdy dobrze sformułowany cel. Jej stosowanie pozwala na znaczące zwiększenie szans na sukces, poprzez nadanie celom jasnej struktury i ram. Zamiast ogólnych postanowień, uczymy się formułować cele w sposób, który ułatwia ich monitorowanie i doprowadzenie do końca.

S jak: specyficzny (specific)

Cel specyficzny to taki, który jest jasno i precyzyjnie określony. Odpowiada na pytania: kto, co, gdzie, kiedy, dlaczego i jak. Unikamy ogólników, które mogą prowadzić do niejasności i braku motywacji. Im bardziej szczegółowo określimy nasz cel, tym łatwiej będzie nam podjąć konkretne działania.

• Przykład niespecyficzny: "Chcę być bogaty."
• Przykład specyficzny: "Chcę zaoszczędzić 10 000 zł w ciągu najbliższych 12 miesięcy, odkładając 833 zł miesięcznie z mojej pensji na specjalne konto oszczędnościowe, aby móc zrealizować podróż marzeń do Japonii."

M jak: mierzalny (measurable)

Aby móc ocenić postępy i ostateczny sukces, cel musi być mierzalny. Oznacza to, że powinniśmy być w stanie określić, ile, jak dużo lub jak często. Mierzalność pozwala na bieżąco śledzić realizację i w razie potrzeby korygować kurs. Bez możliwości zmierzenia postępu, trudno o utrzymanie motywacji.

• Przykład niemierzalny: "Chcę poprawić swoją kondycję."
• Przykład mierzalny: "Chcę przebiec dystans 5 km bez zatrzymywania się, w czasie poniżej 30 minut, do końca października."

A jak: osiągalny (achievable)

Cel osiągalny to taki, który jest realistyczny i możliwy do zrealizowania, biorąc pod uwagę dostępne zasoby, umiejętności i okoliczności. Ważne jest, aby cel był ambitny, ale nie niemożliwy do osiągnięcia. Zbyt trudne cele mogą demotywować, a zbyt łatwe nie dają satysfakcji. Chodzi o znalezienie złotego środka.

• Przykład nieosiągalny: "Chcę nauczyć się płynnie mówić po chińsku w miesiąc, nie znając żadnych podstaw."
• Przykład osiągalny: "Chcę nauczyć się podstawowych zwrotów po chińsku i prowadzić krótką konwersację na proste tematy w ciągu sześciu miesięcy, poświęcając godzinę dziennie na naukę."

R jak: relewantny (relevant)

Cel relewantny (istotny) to taki, który jest dla nas ważny, zgodny z naszymi wartościami, szerszymi aspiracjami i długoterminowymi planami. Powinien mieć znaczenie w kontekście naszego życia lub kariery. Jeśli cel nie jest dla nas istotny, trudno będzie znaleźć motywację do jego realizacji, zwłaszcza w obliczu trudności.

• Przykład nierelewantny: "Chcę nauczyć się grać na trąbce, mimo że nigdy mnie to nie interesowało i nie mam na to czasu."
• Przykład relewantny: "Chcę nauczyć się podstaw programowania w Pythonie, ponieważ jest to kluczowa umiejętność w mojej wymarzonej branży IT i otwiera mi drogę do awansu."

T jak: terminowy (time-bound)

Każdy cel SMART musi mieć jasno określony horyzont czasowy – datę rozpoczęcia i, co najważniejsze, datę zakończenia. Cel terminowy to taki, dla którego ustalono konkretny termin realizacji. Brak terminu sprawia, że cel staje się otwartym projektem, który łatwo odłożyć na później, a w efekcie nigdy go nie zrealizować. Terminowość tworzy poczucie pilności i motywuje do działania.

• Przykład nieterminowy: "Chcę napisać książkę."
• Przykład terminowy: "Chcę ukończyć pierwszy szkic mojej książki do 31 grudnia tego roku, poświęcając na pisanie dwie godziny każdego wieczoru."

Dlaczego warto stosować cele SMART?

Stosowanie metody SMART przynosi szereg korzyści. Przede wszystkim, zapewnia jasność i koncentrację. Wiesz dokładnie, co chcesz osiągnąć i dlaczego. Zwiększa to również motywację, ponieważ widząc mierzalne postępy, łatwiej jest utrzymać zaangażowanie. Ponadto, metoda SMART ułatwia planowanie i alokację zasobów, a także identyfikację potencjalnych przeszkód.

Ciekawostka: geneza metody

Choć koncepcja wyznaczania celów jest stara jak świat, akronim SMART został po raz pierwszy sformułowany w artykule George'a T. Dorana "There's a S.M.A.R.T. Way to Write Management's Goals and Objectives" opublikowanym w 1981 roku w czasopiśmie "Management Review". Od tamtej pory stał się on standardem w zarządzaniu projektami, rozwoju osobistym i biznesie na całym świecie, choć interpretacje poszczególnych liter bywają czasem nieco modyfikowane.

Metoda SMART to potężne narzędzie, które przekształca abstrakcyjne pragnienia w konkretne plany działania. Niezależnie od tego, czy Twoim celem jest rozwój kariery, poprawa zdrowia czy nauka nowej umiejętności, stosowanie kryteriów SMART znacząco zwiększy Twoje szanse na sukces. Spróbuj zastosować ją już dziś, a zobaczysz, jak Twoje cele nabiorą realnych kształtów i staną się o wiele łatwiejsze do osiągnięcia!