Czym się różni PR od marketingu?

W dzisiejszym świecie biznesu terminy takie jak marketing i public relations (PR) są często używane zamiennie, co prowadzi do wielu nieporozumień. Chociaż obie dziedziny są kluczowe dla sukcesu każdej organizacji i wzajemnie się uzupełniają, pełnią odmienne role i dążą do różnych celów. Zrozumienie ich specyfiki jest fundamentalne dla efektywnego zarządzania wizerunkiem i osiągania zamierzonych rezultatów biznesowych.

Czym jest marketing?

Marketing to szeroki zbiór działań, których głównym celem jest sprzedaż produktów lub usług. Skupia się na identyfikacji potrzeb i pragnień konsumentów, a następnie na tworzeniu, promowaniu i dostarczaniu wartości, która te potrzeby zaspokaja. Klasyczna definicja marketingu często odwołuje się do tzw. 4P:

• Produkt (Product): Co oferujemy?
• Cena (Price): Ile to kosztuje?
• Miejsce (Place): Gdzie i jak produkt jest dostępny?
• Promocja (Promotion): Jak informujemy o produkcie i zachęcamy do zakupu?

Działania marketingowe mają na celu generowanie bezpośrednich przychodów, zwiększanie udziału w rynku i budowanie świadomości marki, która przekłada się na konkretne transakcje. Wykorzystuje się w nich reklamy płatne, promocje sprzedażowe, marketing treści, SEO, marketing w mediach społecznościowych czy e-mail marketing.

Czym jest PR?

Public Relations, czyli PR, koncentruje się na budowaniu i utrzymywaniu pozytywnych relacji między organizacją a jej różnorodnymi grupami docelowymi (interesariuszami). Głównym celem PR jest kształtowanie i ochrona wizerunku, reputacji oraz wzajemnego zrozumienia. PR nie sprzedaje bezpośrednio, lecz dąży do stworzenia atmosfery zaufania i wiarygodności, która w dłuższej perspektywie wspiera cele biznesowe.

Działania PR obejmują między innymi:

• Media relations: budowanie relacji z dziennikarzami i zdobywanie niepłatnych publikacji.
• Zarządzanie kryzysowe: reagowanie na negatywne wydarzenia i minimalizowanie ich wpływu na wizerunek.
• Komunikacja wewnętrzna: informowanie pracowników i budowanie ich zaangażowania.
• Relacje inwestorskie: komunikacja z akcjonariuszami i rynkiem finansowym.
• Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR): angażowanie się w działania na rzecz społeczności i środowiska.

PR dąży do uzyskania pozytywnego odbioru i akceptacji ze strony otoczenia, co jest fundamentem trwałego sukcesu.

Kluczowe różnice

Choć marketing i PR często współdziałają, różnią się w kilku fundamentalnych aspektach:

• Cel: Głównym celem marketingu jest sprzedaż i zysk. Celem PR jest budowanie zaufania, reputacji i wzajemnego zrozumienia.
• Narzędzia: Marketing często opiera się na płatnych kanałach (reklamy, promocje). PR koncentruje się na mediach zdobytych (artykuły prasowe, wzmianki, recenzje) i budowaniu relacji.
• Odbiorcy: Marketing celuje głównie w potencjalnych klientów i konsumentów. PR ma szersze grono odbiorców, w tym media, pracowników, inwestorów, partnerów biznesowych, społeczności lokalne i organy regulacyjne.
• Horyzont czasowy: Kampanie marketingowe często dążą do szybkich rezultatów. Działania PR są z natury długoterminowe, budując reputację przez lata.
• Kontrola nad przekazem: Marketerzy mają dużą kontrolę nad treścią i formą swoich reklam. Specjaliści PR mają mniejszą kontrolę, ponieważ ich przekaz jest interpretowany i przekazywany przez osoby trzecie (np. dziennikarzy), co jednak zwiększa jego wiarygodność.
• Mierzenie sukcesu: Sukces marketingowy mierzy się głównie sprzedażą, ROI, konwersjami. Sukces PR mierzy się liczbą wzmianek w mediach, sentymentem, wizerunkiem marki i zaufaniem.

Przykłady dla lepszego zrozumienia

Wyobraźmy sobie firmę produkującą smartfony:

• Kampania marketingowa: Firma wykupuje reklamy w telewizji, internecie i na bilbordach, promując najnowszy model smartfona, oferując zniżki i pakiety. Celem jest bezpośrednie zwiększenie sprzedaży.
• Działania PR: Firma organizuje konferencję prasową, na której prezentuje swoje osiągnięcia w dziedzinie ekologii i zrównoważonego rozwoju, podkreślając, że smartfony są produkowane w sposób etyczny. Wysyła próbki dziennikarzom technologicznym, aby ci mogli napisać niezależne recenzje. Jeśli pojawi się wada produktu, zespół PR będzie zarządzał komunikacją, aby ochronić reputację marki.

W obu przypadkach celem jest sukces firmy, ale ścieżki i metody są fundamentalnie różne.

Synergia i wspólne cele

Mimo różnic, marketing i PR są jak dwie strony tej samej monety – najskuteczniejsze są, gdy działają razem. Zintegrowana strategia komunikacji, gdzie kampanie marketingowe są wspierane przez budowanie pozytywnego wizerunku i zaufania przez PR, przynosi najlepsze rezultaty. Na przykład, udana kampania PR, która generuje pozytywne recenzje produktu, może znacząco zwiększyć efektywność płatnych reklam marketingowych.

Ciekawostka: Ewolucja pojęć

Pojęcie public relations ma swoje korzenie już w starożytności, kiedy to władcy i liderzy dbali o swój wizerunek wśród poddanych. Nowoczesny PR zaczął kształtować się na przełomie XIX i XX wieku w USA, często w odpowiedzi na kryzysy przemysłowe i potrzebę budowania zaufania publicznego. Marketing w formie, jaką znamy dziś, rozwinął się dynamicznie po II wojnie światowej, wraz z rozwojem masowej produkcji i społeczeństwa konsumpcyjnego. Ta historyczna perspektywa pokazuje, że budowanie relacji i reputacji (PR) często poprzedzało bezpośrednie strategie sprzedażowe (marketing).

Podsumowując, choć marketing i PR dążą do sukcesu organizacji, robią to za pomocą odmiennych strategii, narzędzi i celów. Marketing skupia się na sprzedaży i generowaniu przychodów, wykorzystując głównie płatne kanały. PR koncentruje się na budowaniu reputacji, zaufania i pozytywnych relacji poprzez media zdobyte i komunikację strategiczną. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla każdej firmy, która chce efektywnie komunikować się ze światem i osiągać swoje cele biznesowe.