Dieta w chorobie Hashimoto

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które dotyka coraz więcej osób na całym świecie. Choć leczenie farmakologiczne jest kluczowe, to odpowiednio dobrana dieta odgrywa fundamentalną rolę w zarządzaniu objawami, poprawie samopoczucia i wspieraniu ogólnego stanu zdrowia. Nie jest to jedynie dodatek do terapii, ale integralna część drogi do odzyskania równowagi i energii.

Dieta w chorobie Hashimoto: klucz do lepszego samopoczucia

Zrozumienie, że Hashimoto to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, jest pierwszym krokiem do świadomego podejścia do diety. Oznacza to, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki – w tym przypadku tarczycę. Celem diety jest przede wszystkim zmniejszenie stanu zapalnego, wsparcie funkcji tarczycy oraz łagodzenie często uciążliwych objawów, takich jak przewlekłe zmęczenie, przyrost masy ciała, problemy z koncentracją czy wahania nastroju.

Co warto wyeliminować z diety?

W przypadku Hashimoto często zaleca się wykluczenie lub znaczne ograniczenie niektórych produktów, które mogą nasilać stan zapalny lub negatywnie wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego i odpornościowego:

• Gluten: Wielu pacjentów z Hashimoto odczuwa poprawę po eliminacji glutenu. Istnieje teoria tzw. mimikry molekularnej, sugerująca, że białka glutenu mogą być mylone przez układ odpornościowy z białkami tarczycy, nasilając atak autoimmunologiczny. Ponadto, gluten może przyczyniać się do zwiększonej przepuszczalności jelit, co sprzyja stanom zapalnym.
• Nabiał: Podobnie jak w przypadku glutenu, białka mleka (zwłaszcza kazeina) mogą być problematyczne dla niektórych osób z Hashimoto. Często występująca nietolerancja laktozy również może prowadzić do dolegliwości jelitowych i stanów zapalnych.
• Żywność wysokoprzetworzona, cukier i niezdrowe tłuszcze: Są to produkty, które powszechnie uznawane są za prozapalne i obciążające organizm. Ich eliminacja to podstawa każdej zdrowej diety, a w Hashimoto ma to szczególne znaczenie dla zmniejszenia obciążenia układu odpornościowego.
• Goitrogeny: Są to substancje obecne w niektórych warzywach (np. brokuły, kalafior, kapusta, soja), które w dużych ilościach mogą zaburzać wchłanianie jodu i produkcję hormonów tarczycy. Ważna uwaga: gotowanie tych warzyw zazwyczaj dezaktywuje większość goitrogenów, więc nie ma potrzeby całkowitej eliminacji, a jedynie umiarkowania i spożywania ich po obróbce termicznej.

Co powinno znaleźć się w diecie?

Skupienie się na produktach odżywczych i przeciwzapalnych to klucz do wspierania organizmu w walce z Hashimoto:

• Warzywa i owoce: Bogactwo antyoksydantów, witamin i minerałów. Szczególnie cenne są zielone warzywa liściaste, jagody i owoce cytrusowe.
• Zdrowe tłuszcze: Kwasy omega-3 (tłuste ryby morskie, siemię lniane, nasiona chia) mają silne działanie przeciwzapalne. Oliwa z oliwek extra virgin, awokado, orzechy i nasiona to również cenne źródła.
• Chude białka: Ryby, drób, jajka, rośliny strączkowe (jeśli dobrze tolerowane) dostarczają aminokwasów niezbędnych do budowy hormonów i enzymów.
• Produkty wspierające jelita: Jeśli nabiał jest tolerowany, naturalny jogurt, kefir. Kiszonki (kapusta, ogórki) są doskonałym źródłem probiotyków, które wspierają zdrową mikroflorę jelitową, a ta jest ściśle powiązana z odpornością.

Kluczowe składniki odżywcze dla tarczycy

Niedobory niektórych składników odżywczych są powszechne u osób z Hashimoto i mogą nasilać objawy. Warto zwrócić uwagę na:

1. Selen: Niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy i konwersji hormonów. Dobrymi źródłami są orzechy brazylijskie (uwaga: wystarczy 2-3 orzechy dziennie, aby dostarczyć odpowiednią dawkę), ryby, nasiona słonecznika.
2. Cynk: Wspiera układ odpornościowy i produkcję hormonów tarczycy. Znajdziemy go w ostrygach, czerwonym mięsie, pestkach dyni.
3. Witamina D: Niedobory witaminy D są bardzo częste u pacjentów z Hashimoto. Odgrywa ona kluczową rolę w regulacji układu odpornościowego. Konieczna może być suplementacja, po wcześniejszym badaniu poziomu.
4. Żelazo: Anemia z niedoboru żelaza często towarzyszy Hashimoto. Warto monitorować jego poziom i uzupełniać dietę o produkty bogate w żelazo (czerwone mięso, szpinak, soczewica).
5. Jod: Niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, jednak zarówno niedobór, jak i nadmiar jodu może być szkodliwy w Hashimoto. Nadmierne spożycie jodu może w niektórych przypadkach nasilić autoagresję. Suplementację jodu należy zawsze konsultować z lekarzem.

Styl życia ma znaczenie

Dieta to nie wszystko. Na samopoczucie i przebieg Hashimoto wpływają również inne aspekty:

• Redukcja stresu: Przewlekły stres podnosi poziom kortyzolu, co może negatywnie wpływać na tarczycę. Techniki relaksacyjne, joga, medytacja są bardzo pomocne.
• Wystarczająca ilość snu: Odpowiedni sen (7-9 godzin) jest kluczowy dla regeneracji organizmu i prawidłowej pracy hormonów.
• Regularna aktywność fizyczna: Umiarkowany ruch poprawia nastrój, dodaje energii i wspiera metabolizm.

Pamiętaj, że każdy organizm jest inny, a dieta w chorobie Hashimoto powinna być spersonalizowana i najlepiej opracowana we współpracy z lekarzem oraz doświadczonym dietetykiem. Indywidualne podejście pozwoli na skuteczne zarządzanie objawami i poprawę jakości życia.