Dlaczego mój pies łysieje?

Widok gubiącego sierść psa może być dla każdego opiekuna powodem do niepokoju. Choć linienie jest naturalnym procesem, nadmierne wypadanie włosów, a w szczególności powstawanie łysych plam, zawsze powinno wzbudzić naszą czujność. Zrozumienie przyczyn tego zjawiska jest kluczowe dla szybkiej i skutecznej pomocy naszemu czworonożnemu przyjacielowi.

Prawidłowe Linienie a Niepokojące Łysienie

Zacznijmy od rozróżnienia. Każdy pies, z wyjątkiem ras bezwłosych, linieje. Jest to naturalny proces wymiany starej sierści na nową, często nasilający się sezonowo, zwłaszcza wiosną i jesienią. W tym okresie sierść wypada równomiernie na całym ciele, a skóra pod spodem jest zdrowa i bez zmian. Natomiast łysienie, czyli alopecja, to patologiczne wypadanie włosów, prowadzące do powstawania widocznych, często nieregularnych, bezwłosych obszarów. Może mu towarzyszyć zaczerwienienie, świąd, strupy czy zmiany w strukturze skóry.

Główne Przyczyny Łysienia u Psów

Alergie: Cichy Wróg Skóry

Alergie to jedna z najczęstszych przyczyn problemów skórnych u psów, w tym łysienia. Reakcja alergiczna może wywołać intensywny świąd, który skłania psa do kompulsywnego drapania, gryzienia i lizania, co w konsekwencji prowadzi do mechanicznego uszkodzenia skóry i utraty sierści. Wyróżniamy kilka rodzajów alergii:

• Alergie pokarmowe: Reakcja na konkretne składniki diety, najczęściej białka zwierzęce (np. kurczak, wołowina, nabiał). Objawy mogą obejmować nie tylko problemy skórne, ale i trawienne.
• Alergie środowiskowe (atopowe zapalenie skóry): Wywoływane przez alergeny w powietrzu, takie jak pyłki traw, drzew, roztocza kurzu domowego czy pleśnie. Często objawiają się swędzeniem łap, pyska, pach i okolic odbytu.
• Kontaktowe zapalenie skóry: Rzadsze, powstaje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancją drażniącą lub alergenem (np. środki czystości, niektóre szampony, materiały legowiska).

Ciekawostka: U psów z alergiami często obserwuje się również nawracające infekcje uszu, co jest kolejnym objawem obniżonej odporności skóry.

Pasożyty Zewnętrzne: Niewidzialni Najeźdźcy

Pchły, kleszcze, wszy, a przede wszystkim roztocza (np. świerzbowiec, nużeniec) to mikroskopijni intruzi, którzy potrafią zrujnować skórę i sierść psa. Ich obecność wywołuje silny świąd, prowadzący do drapania i w efekcie do miejscowego łysienia.

• Pchły: Nawet pojedyncza pchła może wywołać silną reakcję alergiczną (APZS - Alergiczne Pchle Zapalenie Skóry) u wrażliwych psów, skutkującą intensywnym świądem i wypadaniem sierści, zwłaszcza w okolicy nasady ogona.
• Roztocza (świerzb): Są przyczyną świerzbowca, choroby wywołującej silne swędzenie, zaczerwienienie, strupy i utratę sierści, najczęściej w okolicy uszu, łokci i stawów skokowych. Świerzb sarkoptyczny jest wysoce zaraźliwy dla innych zwierząt i może przenosić się na ludzi.
• Nużeniec: Powoduje nużycę, która może objawiać się miejscowym łysieniem (często wokół oczu i pyska) lub uogólnionym, rozległym wypadaniem sierści.

Infekcje Skórne: Grzyby i Bakterie

Skóra psa jest domem dla wielu mikroorganizmów. Kiedy równowaga zostaje zaburzona (np. przez alergię, pasożyty, osłabienie odporności), mogą rozwinąć się infekcje.

• Grzybice (dermatofitozy): Najbardziej znanym przykładem jest grzybica strzygąca, która często objawia się okrągłymi, łysymi plamami ze złuszczającą się skórą i zaczerwienieniem. Może przenosić się na ludzi.
• Infekcje bakteryjne (ropne zapalenie skóry - pyoderma): Często są wtórne do innych problemów skórnych. Objawy obejmują zaczerwienienie, krosty, strupy, a także łysienie w zajętych obszarach.

Zaburzenia Hormonalne: Wewnętrzna Dysharmonia

Hormony odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowej skóry i sierści. Ich niedobór lub nadmiar może prowadzić do symetrycznego łysienia (bez świądu) i zmian w jakości sierści.

• Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza): Częsta u psów. Objawy to symetryczne łysienie, matowa, sucha sierść, przyrost masy ciała, ospałość, nietolerancja zimna.
• Nadczynność nadnerczy (choroba Cushinga): Prowadzi do symetrycznego łysienia, cienkiej skóry, brzucha "beczkowatego", zwiększonego pragnienia i oddawania moczu.
• Zaburzenia hormonów płciowych: Mogą również wpływać na jakość sierści i prowadzić do łysienia.

Niedobory Żywieniowe: Dieta Ma Znaczenie

Zbilansowana dieta jest fundamentem zdrowia. Niedobory kluczowych składników odżywczych, takich jak kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6, witaminy (szczególnie A, E, z grupy B) czy minerały (np. cynk), mogą objawiać się matową sierścią, suchą skórą i wypadaniem włosów. Warto pamiętać, że karmy niskiej jakości mogą nie dostarczać wszystkich niezbędnych składników.

Stres i Zachowania Kompulsywne: Psychika Psa

Psy, podobnie jak ludzie, mogą reagować na stres. Nadmierny stres, nuda, lęk separacyjny czy ból mogą prowadzić do kompulsywnych zachowań, takich jak nadmierne lizanie, gryzienie lub drapanie konkretnych obszarów ciała. Ciągłe wylizywanie danego miejsca może spowodować powstawanie tzw. "hot spotów" (ostrych, wilgotnych zapaleń skóry) oraz miejscowe łysienie. Przykładem może być pies pozostawiony sam w domu na wiele godzin, który z nudów lub lęku wylizuje sobie łapy aż do wyłysienia.

Choroby Autoimmunologiczne i Genetyczne: Rzadsze, lecz Poważne

W niektórych przypadkach łysienie może być objawem poważniejszych, rzadziej występujących schorzeń.

• Choroby autoimmunologiczne: Takie jak pęcherzyca czy toczeń rumieniowaty, gdzie układ odpornościowy atakuje własne komórki skóry, prowadząc do powstawania zmian skórnych i utraty sierści.
• Dziedziczne łysienie: Niektóre rasy psów są predysponowane do dziedzicznego łysienia, np. łysienie wzorzyste u jamników czy włoska boczna alopecja.

Kiedy Należy Zgłosić Się Do Weterynarza?

Jeśli zauważysz u swojego psa: nagłe lub postępujące łysienie, swędzenie, które nie ustępuje, zaczerwienienie, strupy, rany, zmiany w zachowaniu (np. ospałość, zwiększone pragnienie) lub jeśli problem dotyczy szczeniaka – niezwłocznie skonsultuj się z weterynarzem. Szybka diagnoza jest kluczowa dla skutecznego leczenia.

Profilaktyka i Dbanie o Zdrowie Skóry

Wiele problemów skórnych można zminimalizować poprzez odpowiednią profilaktykę:

• Regularne wizyty u weterynarza: Pozwolą na wczesne wykrycie ewentualnych problemów.
• Zbilansowana dieta: Wysokiej jakości karma, bogata w białko, witaminy i kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6, jest niezbędna dla zdrowej skóry i sierści.
• Kontrola pasożytów: Stosowanie preparatów przeciw pchłom i kleszczom przez cały rok.
• Pielęgnacja sierści: Regularne szczotkowanie i kąpiele z użyciem odpowiednich szamponów dla psów.
• Redukcja stresu: Zapewnienie psu odpowiedniej dawki ruchu, zabawy i stymulacji umysłowej.

Pamiętaj, że zdrowa skóra i lśniąca sierść to odzwierciedlenie ogólnego stanu zdrowia Twojego psa. Dbaj o niego kompleksowo, a Twój czworonożny przyjaciel odwdzięczy Ci się dobrym samopoczuciem i pięknym wyglądem.