Dostaliśmy istne przyzwolenie na takie zachowanie

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego pewne zachowania, choć niezbyt konstruktywne, wydają się być wszechobecne i akceptowane? Nierzadko działamy w przekonaniu, że "tak po prostu jest", a to "przyzwolenie" na określone postawy ma głębsze korzenie, niż mogłoby się wydawać. Czas przyjrzeć się, skąd bierze się ta cicha akceptacja i jak możemy świadomie kształtować własne wybory.

Zrozumieć ukryte przyzwolenia

Głęboko zakorzenione w kulturze i psychice, ukryte przyzwolenia to niewidzialne zasady, które kształtują nasze codzienne działania i reakcje. Nie są to formalne regulacje, lecz ciche akceptacje, które podświadomie wpływają na nasze wybory, często prowadząc do powtarzalnych, a niekoniecznie korzystnych wzorców.

Społeczne aspekty akceptacji

Wiele z naszych zachowań jest wzmacnianych przez otoczenie. Kiedy widzimy, że inni postępują w określony sposób, automatycznie zakładamy, że jest to dopuszczalne, a nawet pożądane. To zjawisko ma ogromną moc, tworząc swego rodzaju "licencję" na naśladowanie.

• Wszechobecny pośpiech i ciągłe narzekanie na brak czasu. Jesteśmy bombardowani obrazami ludzi "zajętych", co sprawia, że sami czujemy presję, by być równie "produktywni", nawet jeśli oznacza to ciągły stres i wypalenie. Mamy "przyzwolenie" na bycie wiecznie zabieganym.
• Powierzchowne relacje i komunikacja. W erze cyfrowej, szybkie lajki i krótkie wiadomości często zastępują głęboką interakcję. Daje nam to "przyzwolenie" na unikanie prawdziwej bliskości, bo przecież "wszyscy tak robią".
• Odwlekanie i prokrastynacja. Wielu z nas doświadcza tego uczucia, że "jest jeszcze czas", co jest formą wewnętrznego przyzwolenia na odkładanie ważnych zadań. To podstępny wróg produktywności.

Psychologiczne mechanizmy usprawiedliwiania

Poza wpływem zewnętrznym, często sami sobie dajemy "przyzwolenie" na pewne zachowania, opierając się na wewnętrznych przekonaniach lub zniekształceniach poznawczych. Szukamy usprawiedliwień, które pozwalają nam utrzymać komfortową strefę.

Ciekawostka: "Efekt potwierdzenia" – skłonność do szukania informacji, które potwierdzają nasze istniejące przekonania, nawet te dotyczące naszych nawyków. Jeśli wierzymy, że "nie potrafimy rano wstać", znajdziemy mnóstwo dowodów na potwierdzenie tej tezy, dając sobie tym samym "przyzwolenie" na późne pobudki.

Odzyskanie kontroli: Świadome kształtowanie postaw

Prawdziwa siła leży w zrozumieniu, że wiele z tych "przyzwoleń" jest jedynie konstruktem – społecznym lub osobistym. Możemy aktywnie zdecydować, na co naprawdę chcemy sobie pozwolić, a co świadomie odrzucić.

Granice i asertywność

Uczenie się mówienia "nie" jest kluczowym elementem odzyskiwania kontroli. Często czujemy społeczną presję, by zgadzać się na wszystko, co narzuca nam otoczenie, dając "przyzwolenie" na przeciążenie i frustrację. Asertywność to akt samo-przyzwolenia na ochronę własnego dobrostanu.

Przykład: Zamiast automatycznie zgadzać się na dodatkowe obowiązki w pracy, naucz się oceniać swoje zasoby i, jeśli to konieczne, grzecznie odmówić lub zaproponować alternatywę. Dajesz sobie w ten sposób przyzwolenie na dbanie o siebie.

Przyzwolenie na rozwój i dobrostan

Zamiast biernie akceptować narzucone wzorce, możemy świadomie dać sobie "przyzwolenie" na zachowania, które służą naszemu rozwojowi i szczęściu.

1. Przyzwolenie na odpoczynek: W świecie, który gloryfikuje ciągłą aktywność, świadomy odpoczynek jest aktem buntu i dbałości o zdrowie.
2. Przyzwolenie na błędy: Perfekcjonizm często paraliżuje. Dając sobie "przyzwolenie" na popełnianie błędów, otwieramy się na naukę i innowacje.
3. Przyzwolenie na pasje: Czasem porzucamy hobby, bo "nie mamy czasu". Odzyskanie go dla pasji to danie sobie "zielonego światła" na radość.
4. Przyzwolenie na autentyczność: Zamiast dopasowywać się do oczekiwań, pozwól sobie być sobą, nawet jeśli oznacza to bycie "innym".

Praktyczne kroki do zmiany

Jak zatem świadomie zmienić te ukryte "przyzwolenia" i zacząć żyć w zgodzie z własnymi wartościami?

Samoobserwacja i refleksja

Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, na jakie zachowania "dajemy sobie przyzwolenie" – zarówno te dobre, jak i te mniej korzystne. Prowadzenie dziennika myśli i działań może być niezwykle pomocne.

Małe kroki, wielkie zmiany

Nie musisz zmieniać wszystkiego naraz. Wybierz jedno zachowanie, na które chcesz sobie przestać dawać "przyzwolenie" (np. prokrastynacja) lub na które chcesz sobie dać "przyzwolenie" (np. codzienny 15-minutowy spacer) i konsekwentnie działaj.

Ciekawostka: "Reguła 20 sekund" – jeśli chcesz wprowadzić nowy nawyk, postaraj się, aby rozpoczęcie go było łatwiejsze o 20 sekund. Jeśli chcesz przestać oglądać telewizję, schowaj pilota w trudno dostępnym miejscu. Jeśli chcesz ćwiczyć, przygotuj ubranie wieczorem.

Zrozumienie, że "przyzwolenie na takie zachowanie" często jest jedynie iluzją lub społecznym konstruktem, daje nam potężne narzędzie do kształtowania własnego życia. To Ty decydujesz, na co naprawdę sobie pozwalasz. Świadome odrzucanie niekorzystnych wzorców i dawanie sobie "zielonego światła" na rozwój i dobrostan to droga do pełniejszego i bardziej autentycznego życia.