Gdzie w Polsce jest szeroki tor?

Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego niektóre tory kolejowe wyglądają inaczej niż te, do których jesteśmy przyzwyczajeni? Polska, choć w większości korzysta ze standardowego europejskiego rozstawu szyn, skrywa pewną unikalną infrastrukturę kolejową – szeroki tor. To fascynujący element naszej sieci transportowej, który odgrywa kluczową rolę w międzynarodowym handlu i ma ciekawą historię. Zapraszamy do podróży w świat polskiego szerokiego toru!

Co to jest szeroki tor?

Zanim zagłębimy się w polskie realia, warto zrozumieć, czym właściwie jest szeroki tor. Standardowy rozstaw szyn w większości krajów Europy Zachodniej wynosi 1435 milimetrów. Jest to tak zwany rozstaw normalny lub Stephensona. Jednakże, w krajach byłego Związku Radzieckiego, w tym w Rosji, Ukrainie czy Białorusi, a także w Finlandii, dominujący jest rozstaw 1520 milimetrów (czasami nazywany też 1524 mm). To właśnie ten drugi standard określamy mianem szerokiego toru. Różnica kilkudziesięciu milimetrów sprawia, że pociągi z jednego systemu nie mogą swobodnie wjeżdżać na tory drugiego.

Linia Hutnicza Szerokotorowa: Serce polskiego szerokiego toru

Gdy mówimy o szerokim torze w Polsce, niemal natychmiast na myśl przychodzi Linia Hutnicza Szerokotorowa (LHS). Jest to jedyna w Polsce, najdłuższa w Europie linia szerokotorowa, która nie jest bezpośrednio połączona z siecią kolejową Rosji lub innych krajów byłego ZSRR bez przeładunku na granicy. Posiada ona imponującą długość około 400 kilometrów i jest kluczową arterią transportową.

Gdzie dokładnie przebiega?

LHS rozpoczyna swój bieg na wschodniej granicy Polski, w miejscowości Hrubieszów, gdzie łączy się z ukraińską siecią szerokotorową. Następnie biegnie przez południowo-wschodnią Polskę, przecinając województwa lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie i małopolskie, by zakończyć swój bieg na Śląsku, w miejscowości Sławków. Cała trasa jest jednotorowa i zelektryfikowana, co czyni ją bardzo wydajną w transporcie towarów na dużą skalę.

Dlaczego szeroki tor w Polsce?

Pojawienie się szerokiego toru w Polsce ma swoje korzenie w historii i gospodarce. LHS została zbudowana w latach 70. XX wieku w celu transportu rudy żelaza z ZSRR do Huty Katowice (obecnie ArcelorMittal Dąbrowa Górnicza), jednej z największych hut stali w Polsce. Była to inwestycja o ogromnym znaczeniu strategicznym i gospodarczym, umożliwiająca bezpośredni import surowców bez konieczności przeładunku na granicy, co było czasochłonne i kosztowne. Dzięki temu transport stawał się szybszy i efektywniejszy.

• Ciekawostka 1: Budowa LHS była jednym z największych projektów infrastrukturalnych PRL. Jej uruchomienie znacząco wpłynęło na rozwój przemysłu ciężkiego w Polsce.
• Ciekawostka 2: Na stacji Sławków LHS znajduje się terminal przeładunkowy, gdzie towary z szerokiego toru są przenoszone na wagony o standardowym rozstawie szyn lub na samochody ciężarowe, co pozwala na ich dalszą dystrybucję po całej Europie.

Znaczenie i przyszłość LHS

Dziś Linia Hutnicza Szerokotorowa nadal odgrywa niezwykle ważną rolę w polskiej gospodarce. Służy przede wszystkim do transportu towarów masowych, takich jak ruda żelaza, węgiel, nawozy sztuczne, a także paliwa i produkty chemiczne. Jest kluczowym ogniwem w handlu Polski z krajami Wschodu, stanowiąc bramę dla towarów z Azji Centralnej i Dalekiego Wschodu. W obliczu rosnącego znaczenia Jedwabnego Szlaku, LHS zyskuje na znaczeniu jako ważny element korytarzy transportowych łączących Europę z Azją.

Rozwój infrastruktury wokół LHS, inwestycje w terminale przeładunkowe oraz plany dotyczące zwiększenia przepustowości świadczą o tym, że szeroki tor w Polsce ma przed sobą świetlaną przyszłość. To nie tylko relikt przeszłości, ale dynamicznie rozwijający się element polskiego systemu transportowego, który przyczynia się do wzmacniania naszej pozycji na międzynarodowej arenie logistycznej.