Ile gaśnic w zakładzie pracy?

Bezpieczeństwo pożarowe w miejscu pracy to nie tylko suchy przepis, ale przede wszystkim fundament ochrony życia i zdrowia pracowników oraz mienia firmy. Odpowiednia liczba i rozmieszczenie gaśnic to kluczowy element planu bezpieczeństwa, który w krytycznej chwili może zadecydować o zminimalizowaniu strat, a nawet uratowaniu życia. Czy wiesz, że prawidłowo użyta gaśnica potrafi zdusić pożar w zarodku, zanim rozprzestrzeni się na większą skalę?

Podstawowe przepisy i normy prawne

Kwestia liczby i rozmieszczenia gaśnic w zakładzie pracy jest ściśle regulowana przez polskie prawo, w tym przede wszystkim przez Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Przepisy te jasno określają, że każdy obiekt musi być wyposażony w odpowiednią liczbę i rodzaj sprzętu gaśniczego, dostosowanego do występujących w nim zagrożeń pożarowych. Niezależnie od wielkości firmy, obowiązek ten spoczywa na pracodawcy.

Ile gaśnic na metr kwadratowy?

Ogólna zasada mówi, że jedna jednostka sprzętu gaśniczego (o masie 2 kg lub pojemności 3 dm³, zawierająca 3 kg środka gaśniczego) powinna przypadać na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej. Ważne jest, aby sprzęt ten był odpowiedni do grupy pożarów, które mogą wystąpić w danym obszarze. Oznacza to, że dla przykładu, w biurze o powierzchni 300 m² potrzebne będą co najmniej trzy gaśnice, ale ich rozmieszczenie i typ muszą być przemyślane.

Rodzaje gaśnic i ich zastosowanie

Nie każda gaśnica jest taka sama. Wybór odpowiedniego typu jest kluczowy dla skutecznego ugaszenia pożaru i uniknięcia niebezpiecznych sytuacji. Powszechnie wyróżnia się kilka klas pożarów, a co za tym idzie, różne typy gaśnic:

• Klasa A: Pożary materiałów stałych, takich jak drewno, papier, tkaniny (np. gaśnice wodne, pianowe, proszkowe).
• Klasa B: Pożary cieczy palnych i substancji topiących się (np. benzyna, oleje, parafina – gaśnice pianowe, proszkowe, CO2).
• Klasa C: Pożary gazów palnych (np. metan, propan-butan – gaśnice proszkowe, CO2).
• Klasa D: Pożary metali (np. magnez, sód – specjalne gaśnice proszkowe).
• Klasa F: Pożary tłuszczów i olejów jadalnych (np. w kuchniach – gaśnice pianowe do tłuszczów).

W większości zakładów pracy najczęściej spotyka się gaśnice proszkowe (ABC), które są uniwersalne i skuteczne w gaszeniu pożarów materiałów stałych, cieczy i gazów. W pomieszczeniach z elektroniką, takich jak serwerownie, preferowane są gaśnice śniegowe (CO2), które nie pozostawiają zanieczyszczeń i są bezpieczne dla sprzętu.

Kryteria rozmieszczenia gaśnic

Sama liczba gaśnic to nie wszystko. Ich strategiczne rozmieszczenie jest równie ważne. Przepisy wskazują na kilka kluczowych aspektów:

• Dostępność: Gaśnice muszą być łatwo dostępne i widoczne. Nie mogą być zastawione meblami, pudłami czy innymi przedmiotami.
• Odległość: Maksymalna odległość z każdego miejsca w obiekcie do najbliższej gaśnicy nie powinna przekraczać 30 metrów. W praktyce oznacza to, że w dużych pomieszczeniach lub na długich korytarzach potrzeba więcej gaśnic niż wynikałoby to z samej powierzchni.
• Wysokość montażu: Gaśnice powinny być zawieszone na wysokości nie większej niż 1,5 metra od podłogi, tak aby były łatwe do zdjęcia i użycia przez każdą osobę.
• Oznakowanie: Miejsce, w którym znajduje się gaśnica, musi być wyraźnie oznaczone piktogramem zgodnym z normami.
• Rodzaj zagrożenia: W miejscach o specyficznym ryzyku (np. kotłownie, magazyny chemikaliów, kuchnie gastronomiczne) należy umieścić gaśnice dedykowane do gaszenia danego typu pożaru.

Ciekawostka: Czy wiesz, że gaśnice powinny być umieszczane w miejscach, gdzie prawdopodobieństwo powstania pożaru jest większe, ale jednocześnie w taki sposób, aby droga ewakuacyjna nie była zagrożona podczas próby ich użycia?

Przeglądy i konserwacja – klucz do sprawności

Posiadanie gaśnic to tylko pierwszy krok. Aby były one skuteczne, muszą być w pełni sprawne. Przepisy nakładają obowiązek przeprowadzania regularnych przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych, co najmniej raz w roku. Przegląd powinien być wykonany przez uprawnionego serwisanta i potwierdzony odpowiednią naklejką kontrolną na gaśnicy. Zaniedbanie tego obowiązku może skutkować nie tylko karami finansowymi, ale przede wszystkim brakiem możliwości użycia sprzętu w krytycznej sytuacji.

Szkolenia – wiedza ratuje życie

Nawet najlepszy sprzęt jest bezużyteczny, jeśli nikt nie wie, jak go obsługiwać. Dlatego tak ważne jest, aby pracownicy byli przeszkoleni z zakresu ochrony przeciwpożarowej, w tym z praktycznej obsługi gaśnic. Szkolenia BHP powinny obejmować instruktaż dotyczący rodzajów gaśnic, zasad ich użycia oraz postępowania w przypadku pożaru. Pamiętaj, że pierwsze sekundy po wykryciu pożaru są kluczowe, a szybka i właściwa reakcja może zapobiec tragedii.