Ile wynosi ZUS na ryczałcie 2023?

Rozliczasz się na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych i zastanawiasz się, ile dokładnie wynosił ZUS w 2023 roku? To kluczowa informacja dla każdego przedsiębiorcy, ponieważ składki ZUS stanowią znaczącą część miesięcznych obciążeń. W tym artykule przeprowadzimy Cię przez wszystkie składowe i progi, abyś mógł precyzyjnie zrozumieć swoje zobowiązania.

Podstawowe składniki ZUS

Zanim zagłębimy się w konkretne kwoty, warto przypomnieć, z jakich elementów składają się obowiązkowe opłaty na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą są to:

• Składki społeczne: obejmujące ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe (dobrowolne) i wypadkowe.
• Składka zdrowotna: naliczana od podstawy wymiaru, która dla ryczałtowców jest uzależniona od rocznego przychodu.
• Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FP i FGŚP): dodatkowe składki, które nie zawsze są obowiązkowe (np. w okresie preferencyjnego ZUS).

Składki społeczne: Duży czy mały ZUS?

Wysokość składek społecznych zależy przede wszystkim od tego, czy korzystasz z ulg dla nowych przedsiębiorców, czy opłacasz ZUS na zasadach ogólnych.

Preferencyjny ZUS dla startujących firm

Jeśli dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z biznesem lub minęło nie więcej niż 24 miesiące od rozpoczęcia działalności, przysługuje Ci tak zwany preferencyjny ZUS. Jego podstawą wymiaru jest 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2023 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 3490 zł (od stycznia do czerwca) i 3600 zł (od lipca do grudnia). Dla uproszczenia, w tym artykule skupimy się na średniej lub powszechnie stosowanej podstawie.

W 2023 roku podstawa wymiaru dla preferencyjnych składek społecznych wynosiła 1047 zł (30% z 3490 zł). Składki kształtowały się następująco:

• Emerytalna (19,52%): 204,37 zł
• Rencinowa (8%): 83,76 zł
• Chorobowa (2,45%, dobrowolna): 25,65 zł
• Wypadkowa (1,67%): 17,48 zł

Łącznie (z chorobową): 331,26 zł miesięcznie.

Ciekawostka: Przedsiębiorcy na preferencyjnym ZUS są zwolnieni z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP, o ile ich podstawa wymiaru składek społecznych nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Standardowy ZUS dla doświadczonych przedsiębiorców

Po zakończeniu okresu preferencyjnego lub jeśli z niego nie korzystasz, przechodzisz na tak zwany duży ZUS. Podstawą wymiaru składek społecznych jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W 2023 roku podstawa ta wynosiła 4161 zł (60% z 6935 zł).

Miesięczne składki społeczne prezentowały się następująco:

• Emerytalna (19,52%): 812,23 zł
• Rencinowa (8%): 332,88 zł
• Chorobowa (2,45%, dobrowolna): 101,94 zł
• Wypadkowa (1,67%): 69,50 zł

Łącznie (z chorobową, bez FP i FGŚP): 1316,55 zł miesięcznie.

Składka zdrowotna na ryczałcie: Zależna od przychodu

To właśnie składka zdrowotna jest elementem, który najbardziej wyróżnia ryczałt od innych form opodatkowania. Jej wysokość zależy od osiągniętego rocznego przychodu i jest obliczana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku (dla 2023 roku było to 6965,94 zł). Obowiązywały trzy progi przychodowe:

1. Do 60 000 zł rocznego przychodu: Składka wynosiła 9% od 60% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 9% z 4179,56 zł. Miesięczna kwota: 376,16 zł.
2. Od 60 000 zł do 300 000 zł rocznego przychodu: Składka wynosiła 9% od 100% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 9% z 6965,94 zł. Miesięczna kwota: 626,93 zł.
3. Powyżej 300 000 zł rocznego przychodu: Składka wynosiła 9% od 180% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 9% z 12538,69 zł. Miesięczna kwota: 1128,48 zł.

Ważne: Próg przychodowy jest monitorowany przez cały rok, a składka zdrowotna może ulec zmianie w trakcie roku, jeśli przekroczysz kolejny próg. W takiej sytuacji należy ją odpowiednio skorygować w kolejnych miesiącach.

Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FP i FGŚP)

Składki na Fundusz Pracy i FGŚP są obowiązkowe dla przedsiębiorców opłacających standardowe składki społeczne (duży ZUS), chyba że spełniają warunki do zwolnienia (np. wiek). Podstawą ich wymiaru jest ta sama kwota co dla składek społecznych (4161 zł w 2023 roku). Stawka wynosi 2,45%.

W 2023 roku składka na FP i FGŚP wynosiła 101,94 zł miesięcznie.

Przykładowe kalkulacje łącznych składek ZUS na ryczałcie w 2023

Aby lepiej zobrazować te kwoty, przedstawiamy dwa przykładowe scenariusze:

Przykład 1: Początkujący przedsiębiorca z niskimi przychodami

Pan Adam prowadzi działalność gospodarczą krócej niż 24 miesiące i jego roczny przychód nie przekracza 60 000 zł.

• Preferencyjne składki społeczne (z chorobową): 331,26 zł
• Składka zdrowotna (do 60 tys. zł przychodu): 376,16 zł

Łącznie: 707,42 zł miesięcznie.

Przykład 2: Doświadczony przedsiębiorca z umiarkowanymi przychodami

Pani Ewa prowadzi firmę od kilku lat, a jej roczny przychód mieści się w przedziale od 60 000 zł do 300 000 zł.

• Standardowe składki społeczne (z chorobową): 1418,49 zł
• Składka zdrowotna (60 tys. - 300 tys. zł przychodu): 626,93 zł
• FP i FGŚP: 101,94 zł

Łącznie: 2147,36 zł miesięcznie.

Ważne ciekawostki i porady

• Miesięczna deklaracja ZUS DRA: Pamiętaj, że jako ryczałtowiec masz obowiązek co miesiąc składać do ZUS deklarację DRA, nawet jeśli nic się nie zmieniło w Twojej sytuacji. Służy ona do rozliczenia składek.
• Zmiana progu przychodowego: Bądź czujny! Jeśli Twój przychód zbliża się do kolejnego progu składki zdrowotnej, musisz to uwzględnić w kolejnych rozliczeniach. Niektórzy przedsiębiorcy świadomie planują swoje przychody, aby uniknąć przeskoczenia do wyższego progu w danym miesiącu.
• Co z kolejnymi latami? Kwoty ZUS zmieniają się co roku, głównie ze względu na zmiany w minimalnym wynagrodzeniu i przeciętnym wynagrodzeniu. Zawsze warto na bieżąco sprawdzać aktualne stawki.
• Konsultacja z ekspertem: Przepisy ZUS bywają skomplikowane. Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojej indywidualnej sytuacji, zawsze warto skonsultować się z księgowym lub doradcą podatkowym. Pomoże to uniknąć błędów i optymalizować obciążenia.