Jak dolać olej do automatycznej skrzyni biegów?

Automatyczna skrzynia biegów to jeden z najbardziej skomplikowanych i kosztownych podzespołów w nowoczesnym samochodzie. Jej prawidłowe działanie zależy od wielu czynników, ale jednym z kluczowych jest właściwy poziom i jakość oleju przekładniowego. Dolewanie oleju do "automatu" może wydawać się skomplikowane, ale w wielu przypadkach jest to czynność, którą można wykonać samodzielnie, oszczędzając czas i pieniądze. W tym artykule przeprowadzimy Cię przez cały proces krok po kroku.

Dlaczego Poziom oleju jest tak ważny?

Olej w automatycznej skrzyni biegów (nazywany płynem ATF – Automatic Transmission Fluid) pełni kilka niezwykle istotnych funkcji. Nie tylko smaruje ruchome części, zmniejszając tarcie, ale również chłodzi cały układ, przenosi siłę w konwerterze momentu obrotowego oraz steruje pracą zaworów i sprzęgieł. Zbyt niski poziom oleju prowadzi do przegrzewania się skrzyni, głośnej pracy, a także do ślizgania się biegów i szarpania. Z kolei nadmiar oleju jest równie szkodliwy – może powodować jego spienienie, wzrost ciśnienia i w konsekwencji uszkodzenie uszczelnień i wycieki.

Kiedy i Jak sprawdzić poziom oleju?

Zanim cokolwiek dolejesz, musisz poprawnie zweryfikować aktualny stan. Procedura może się różnić w zależności od modelu auta, dlatego zawsze warto sprawdzić instrukcję obsługi pojazdu. Jednak ogólne zasady są zazwyczaj podobne:

• Rozgrzej skrzynię biegów: Najlepiej przejechać kilka kilometrów, aby olej osiągnął temperaturę roboczą.
• Zaparkuj na równej powierzchni: To kluczowe dla uzyskania wiarygodnego pomiaru.
• Uruchom silnik: Kontrolę poziomu oleju w większości automatów przeprowadza się na pracującym silniku.
• Ustaw dźwignię w odpowiedniej pozycji: Zazwyczaj jest to pozycja P (Park) lub N (Neutral). Przejdź powoli przez wszystkie biegi, zatrzymując się na każdym na kilka sekund, a następnie wróć do pozycji P lub N.
• Znajdź i wyciągnij bagnet: Bagnet do sprawdzania oleju w skrzyni biegów często ma jaskrawy uchwyt (np. czerwony lub żółty). Wyciągnij go, przetrzyj czystą szmatką, włóż z powrotem do końca i ponownie wyciągnij.
• Odczytaj poziom: Na bagnecie znajdziesz oznaczenia MIN i MAX, często z podziałem na pomiar na zimno (COLD) i na gorąco (HOT). Interesuje Cię odczyt w zakresie HOT.

Ciekawostka: Coraz więcej nowoczesnych samochodów posiada tzw. bezobsługowe, szczelnie zamknięte skrzynie biegów, które nie mają klasycznego bagnetu. W takim przypadku weryfikacja i dolewka oleju wymaga wizyty w specjalistycznym warsztacie.

Dolewanie oleju krok po kroku

Jeśli stwierdzisz, że poziom oleju jest zbyt niski, możesz go uzupełnić. Pamiętaj, aby robić to ostrożnie i precyzyjnie.

1. Wybierz właściwy olej: To najważniejszy krok! Użycie niewłaściwego płynu ATF może prowadzić do zniszczenia skrzyni. Sprawdź w instrukcji pojazdu, jaki dokładnie typ oleju jest wymagany (np. Dexron III, Mercon V, ATF+4). Nigdy nie mieszaj różnych typów olejów!
2. Przygotuj lejek: Będziesz potrzebować długiego i wąskiego lejka, który zmieści się w otworze rurki bagnetu.
3. Dolewaj olej małymi porcjami: Wlewaj olej bardzo powoli, najlepiej porcjami po 100-150 ml. Różnica między stanem MIN a MAX na bagnecie to często zaledwie 0,5 litra.
4. Kontroluj poziom na bieżąco: Po każdej dolewce odczekaj chwilę, aż olej spłynie, i ponownie sprawdź poziom na bagnecie (przy włączonym silniku).
5. Nie przepełniaj skrzyni: Lepiej dolać odrobinę za mało i powtórzyć czynność, niż przelać. Jak wspomnieliśmy, nadmiar oleju jest bardzo szkodliwy.

Na co zwrócić uwagę?

Podczas sprawdzania oleju zwróć też uwagę na jego kolor i zapach. Świeży olej ATF ma zazwyczaj klarowny, czerwony kolor. Jeśli olej jest ciemnobrązowy lub czarny i pachnie spalenizną, może to świadczyć o zużyciu skrzyni biegów lub przepracowaniu samego oleju. W takiej sytuacji sama dolewka nie wystarczy – konieczna może być jego dynamiczna wymiana w serwisie.