Jak i kiedy zgłosić wierzytelność w postępowaniu upadłościowym?

Twoja firma czeka na zapłatę faktury, a kontrahent właśnie ogłosił upadłość? To scenariusz, który może zmrozić krew w żyłach każdego przedsiębiorcy. Jednak ogłoszenie upadłości dłużnika nie oznacza automatycznej utraty pieniędzy. Kluczem do ich odzyskania jest aktywne działanie i prawidłowe zgłoszenie swojej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. W tym artykule krok po kroku wyjaśnimy, jak i kiedy to zrobić, aby maksymalnie zwiększyć swoje szanse na zaspokojenie roszczeń.

Co to jest wierzytelność i dlaczego trzeba ją zgłosić?

Wierzytelność to, najprościej mówiąc, Twoje prawo do żądania od dłużnika (upadłego) spełnienia określonego świadczenia, najczęściej zapłaty pieniędzy. W kontekście upadłości, zgłoszenie wierzytelności jest formalnym aktem, poprzez który informujesz syndyka i sąd o istnieniu Twojego roszczenia. Bez tego kroku nie zostaniesz uwzględniony na liście wierzycieli, a co za tym idzie – nie weźmiesz udziału w podziale majątku upadłego. Pamiętaj, że zgłoszeniu podlegają niemal wszystkie wierzytelności powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, niezależnie od tego, czy ich termin płatności już minął.

Kluczowy termin: Kiedy zgłosić wierzytelność?

Czas jest tutaj absolutnie kluczowy. Zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego, wierzyciel ma 30 dni na zgłoszenie swojej wierzytelności. Termin ten liczy się od dnia obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ). To jedyne oficjalne źródło informacji, dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie tego rejestru, zwłaszcza jeśli masz podejrzenia co do kondycji finansowej swojego kontrahenta.

A co jeśli przegapię termin?

Spóźnienie jest możliwe, ale kosztowne. Zgłoszenie wierzytelności po upływie wyznaczonego terminu wiąże się z koniecznością uiszczenia wyższej opłaty sądowej. Co więcej, spóźniony wierzyciel musi pokryć zryczałtowane koszty postępowania upadłościowego wynikłe z jego zgłoszenia. W skrajnych przypadkach, jeśli zgłoszenie nastąpi już po zatwierdzeniu ostatecznego planu podziału funduszy masy upadłości, zostanie ono pozostawione bez rozpoznania – oznacza to definitywną utratę szansy na odzyskanie pieniędzy w ramach postępowania.

Jak prawidłowo zgłosić wierzytelność? Instrukcja

Od grudnia 2021 roku jedyną drogą do zgłoszenia wierzytelności jest system teleinformatyczny – Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ). Zapomnij o papierowych pismach wysyłanych pocztą. Cały proces odbywa się online, co wymaga posiadania konta w systemie KRZ oraz kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego lub osobistego.

Elementy obowiązkowe zgłoszenia

Aby zgłoszenie było skuteczne, musi zawierać precyzyjnie określone informacje. System KRZ prowadzi użytkownika przez dedykowany formularz, ale warto przygotować sobie te dane wcześniej. Oto lista kluczowych elementów:

• Dane identyfikacyjne wierzyciela: imię i nazwisko lub nazwa firmy, miejsce zamieszkania lub siedziba, numer PESEL lub KRS.
• Określenie wierzytelności: dokładna kwota należności głównej, odsetki (wraz ze wskazaniem stopy procentowej i okresu ich naliczania), ewentualne koszty sądowe lub egzekucyjne.
• Dowody na istnienie wierzytelności: należy dołączyć skany dokumentów potwierdzających roszczenie, np. niezapłacone faktury, umowy, wezwania do zapłaty, wyroki sądowe.
• Kategoria zaspokojenia: wierzytelności dzielą się na kategorie, które decydują o kolejności ich spłacania. Twoje roszczenie najprawdopodobniej trafi do kategorii drugiej (o ile nie jest zabezpieczone rzeczowo).
• Informacje o zabezpieczeniach: jeśli Twoja wierzytelność jest zabezpieczona, np. hipoteką lub zastawem rejestrowym, musisz to bezwzględnie wskazać.

Praktyczny przykład

Firma „ABC” sprzedała firmie „XYZ” towary za 15 000 zł. Firma „XYZ” ogłosiła upadłość, nie płacąc faktury. Przedstawiciel firmy „ABC” loguje się do KRZ, wypełnia formularz zgłoszenia, wpisując 15 000 zł jako należność główną oraz kwotę odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, naliczonych do dnia poprzedzającego ogłoszenie upadłości. Jako dowód załącza skan faktury VAT oraz dokumentu WZ potwierdzającego odbiór towaru.

Ciekawostka: Co dzieje się po zgłoszeniu?

Po wysłaniu zgłoszenia przez KRZ, trafia ono do syndyka masy upadłości. Syndyk weryfikuje Twoje roszczenie na podstawie przedstawionych dokumentów i ksiąg rachunkowych upadłego. Następnie sporządza listę wierzytelności, na której Twoja należność może zostać:

• Uznana – w całości lub w części.
• Odmówiono jej uznania – w całości lub w części.

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją syndyka, masz prawo złożyć sprzeciw do sędziego-komisarza. Po rozpatrzeniu ewentualnych sprzeciwów, lista staje się prawomocna i stanowi podstawę do przyszłego podziału środków uzyskanych ze sprzedaży majątku dłużnika. To długi proces, ale prawidłowe zgłoszenie wierzytelności jest pierwszym i absolutnie niezbędnym krokiem na drodze do odzyskania swoich pieniędzy.