Jak sprawdzić czy ma się arytmię serca?

Czujesz czasem, że Twoje serce gubi rytm, przyspiesza bez wyraźnego powodu lub na chwilę zamiera w piersi? To niepokojące uczucie, choć często bywa niewinne i związane ze stresem czy wysiłkiem, może być pierwszym sygnałem, że warto bliżej przyjrzeć się pracy naszego najważniejszego mięśnia. Arytmia serca, czyli zaburzenie jego regularnego rytmu, to zjawisko znacznie powszechniejsze, niż mogłoby się wydawać. Wiedza o tym, jak ją rozpoznać i kiedy zareagować, jest fundamentem dbania o swoje zdrowie i dobre samopoczucie.

Czym tak naprawdę jest arytmia?

W najprostszych słowach, arytmia to nieregularne bicie serca. Prawidłowo pracujące serce kurczy się w stałym, miarowym rytmie, niczym precyzyjny zegar. W przypadku arytmii ten mechanizm zostaje zakłócony. Serce może bić za szybko (tachykardia), za wolno (bradykardia) lub w sposób chaotyczny i nieregularny. Ważne jest, aby zrozumieć, że nie każda arytmia jest groźna dla życia. Wiele z nich ma łagodny charakter, jednak żadnego nietypowego sygnału ze strony serca nie należy lekceważyć, ponieważ może on być zwiastunem poważniejszych problemów kardiologicznych.

Pierwsze sygnały, których nie wolno ignorować

Nasze ciało często samo informuje nas, że coś jest nie tak. W przypadku arytmii serca sygnały te mogą być bardzo zróżnicowane, a ich nasilenie zależy od rodzaju i zaawansowania zaburzenia. Do najczęstszych objawów, które powinny wzbudzić Twoją czujność, należą:

• Kołatanie serca – uczucie mocnego, szybkiego lub "trzepoczącego" bicia w klatce piersiowej.
• Uczucie "przeskakiwania" lub chwilowego "zatrzymywania się" serca, po którym następuje jedno silniejsze uderzenie.
• Zawroty głowy, uczucie oszołomienia, a w skrajnych przypadkach nawet omdlenia lub zasłabnięcia.
• Duszność i trudności ze złapaniem tchu, pojawiające się nawet bez wyraźnego wysiłku fizycznego.
• Ból, ucisk lub ogólny dyskomfort w klatce piersiowej.
• Przewlekłe zmęczenie, osłabienie i obniżona tolerancja na wysiłek.

Ciekawostką jest, że niektóre arytmie, zwłaszcza te łagodne, mogą przez długi czas nie dawać żadnych objawów i bywają wykrywane przypadkowo podczas rutynowych badań.

Domowe sposoby na kontrolę rytmu serca

Zanim udasz się do lekarza, możesz samodzielnie spróbować ocenić pracę swojego serca. Podstawową i niezwykle cenną umiejętnością jest samodzielny pomiar tętna. To proste badanie dostarcza informacji nie tylko o prędkości, ale i o regularności bicia serca.

Jak samodzielnie zmierzyć puls?

1. Usiądź wygodnie i odczekaj kilka minut, aby organizm się uspokoił.
2. Znajdź tętnicę na wewnętrznej stronie nadgarstka (po stronie kciuka) lub na tętnicy szyjnej.
3. Delikatnie przyłóż opuszki palca wskazującego i środkowego do tętnicy. Nigdy nie używaj kciuka, ponieważ ma on własne, wyczuwalne tętno.
4. Licz uderzenia przez 30 sekund, a następnie pomnóż wynik przez dwa. Otrzymasz liczbę uderzeń na minutę.
5. Zwróć uwagę nie tylko na szybkość, ale przede wszystkim na regularność uderzeń. Czy odstępy między nimi są równe?

W dzisiejszych czasach z pomocą przychodzi również technologia. Wiele smartwatchy oraz nowoczesnych ciśnieniomierzy posiada funkcję wykrywania nieregularnego tętna. Pamiętaj jednak, że są to narzędzia pomocnicze i ich odczyty nie zastąpią profesjonalnej diagnozy lekarskiej, ale mogą być cennym sygnałem, że warto skonsultować się ze specjalistą.

Kiedy wizyta u lekarza jest konieczna?

Jeśli doświadczasz któregokolwiek z wymienionych objawów, zwłaszcza jeśli pojawiają się regularnie, nie zwlekaj z wizytą u lekarza pierwszego kontaktu. Istnieją jednak sytuacje, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Należą do nich przede wszystkim omdlenia, silny ból w klatce piersiowej oraz nasilona duszność. W takich przypadkach należy wezwać pogotowie ratunkowe. Nawet jeśli objawy są łagodne, ale powtarzalne, konsultacja lekarska jest niezbędna do ustalenia ich przyczyny i wdrożenia ewentualnego leczenia.

Profesjonalna diagnostyka – co cię czeka w gabinecie?

Diagnostyka arytmii opiera się na kilku kluczowych badaniach, które pozwalają dokładnie ocenić pracę serca.

Podstawowe badanie – EKG

Elektrokardiogram (EKG) to bezbolesne i szybkie badanie, które rejestruje elektryczną aktywność serca. Jest to swoisty "zapis" pracy serca w danym momencie. Często jest to pierwsze badanie zlecane przy podejrzeniu arytmii. Jego wadą jest to, że rejestruje rytm serca tylko przez kilkadziesiąt sekund, więc może nie uchwycić zaburzeń, które pojawiają się sporadycznie.

Gdy EKG to za mało – Holter EKG

Jeśli objawy pojawiają się nieregularnie, lekarz najprawdopodobniej zleci badanie aparatem Holtera. To przenośne urządzenie EKG, które pacjent nosi przy sobie przez 24, 48 godzin lub nawet dłużej. Pozwala to na zarejestrowanie pracy serca podczas codziennych czynności – w pracy, w domu, a nawet podczas snu. Dzięki temu lekarz ma pełny obraz rytmu serca i może zidentyfikować nawet rzadko występujące zaburzenia. W zależności od potrzeb diagnostykę można uzupełnić o echo serca czy testy wysiłkowe.