Jak uruchomić komputer w trybie awaryjnym?

Czy zdarzyło Ci się, że komputer nagle zaczął działać niestabilnie, wyświetlać błędy lub po prostu odmawiał posłuszeństwa po instalacji nowego programu czy sterownika? W takich momentach tryb awaryjny staje się Twoim najlepszym sprzymierzeńcem – niczym cyfrowy mechanik, który pozwala zajrzeć pod maskę systemu operacyjnego, gdy standardowe metody zawodzą.

Czym jest tryb awaryjny?

Tryb awaryjny, znany również jako Safe Mode, to specjalny sposób uruchamiania systemu operacyjnego, który ładuje tylko niezbędne komponenty i sterowniki. Jego głównym celem jest umożliwienie diagnozowania i rozwiązywania problemów, które uniemożliwiają normalne działanie komputera. Wyobraź sobie, że Twój system operacyjny to złożona maszyna, a tryb awaryjny to jej wersja "light" – pozbawiona wszelkich zbędnych funkcji, ale wystarczająca do podstawowych napraw.

• Minimalne sterowniki: Ładowane są tylko podstawowe sterowniki systemowe, co minimalizuje ryzyko konfliktu.
• Podstawowe usługi: Uruchamiane są wyłącznie kluczowe usługi systemowe, niezbędne do działania systemu.
• Brak programów startowych: Większość programów uruchamianych automatycznie przy starcie systemu jest wyłączona.

Kiedy warto uruchomić komputer w trybie awaryjnym?

Tryb awaryjny jest nieocenionym narzędziem w wielu scenariuszach. To pierwsza pomoc, gdy Twój komputer zaczyna szwankować. Poniżej przedstawiamy najczęstsze sytuacje, w których jego użycie jest wskazane:

• Problemy ze sterownikami: Po instalacji nowego sterownika system zaczął działać niestabilnie lub pojawił się "niebieski ekran śmierci" (BSOD). W trybie awaryjnym możesz odinstalować wadliwy sterownik.
• Infekcje złośliwym oprogramowaniem: Wirusy, trojany czy programy szpiegujące często utrudniają skanowanie i usuwanie w normalnym trybie. W trybie awaryjnym, gdzie mniej procesów działa, łatwiej jest je zidentyfikować i usunąć.
• Problemy z aplikacjami: Nowo zainstalowana aplikacja powoduje zawieszanie się systemu lub uniemożliwia jego uruchomienie. W trybie awaryjnym możesz ją bezpiecznie odinstalować.
• Niestabilność systemu: Komputer często się zawiesza, restartuje lub działa bardzo wolno, a nie wiesz, co jest przyczyną.

Jak uruchomić komputer w trybie awaryjnym? Windows 10 i 11

Współczesne systemy Windows oferują kilka metod wejścia w tryb awaryjny. Pamiętaj, że w nowszych wersjach systemu, takich jak Windows 10 i 11, tradycyjne naciskanie klawisza F8 podczas startu zazwyczaj już nie działa.

Metoda 1: Z poziomu ustawień systemu (gdy system działa normalnie)

1. Naciśnij kombinację klawiszy Windows + I, aby otworzyć Ustawienia.
2. Przejdź do sekcji System, a następnie wybierz Odzyskiwanie.
3. W sekcji "Opcje odzyskiwania" znajdź "Uruchamianie zaawansowane" i kliknij Uruchom ponownie teraz.
4. Po ponownym uruchomieniu komputera pojawi się ekran "Wybierz opcję". Wybierz Rozwiąż problemy.
5. Następnie wybierz Opcje zaawansowane.
6. Kliknij Ustawienia uruchamiania, a potem Uruchom ponownie.
7. Po kolejnym restarcie zobaczysz listę opcji. Naciśnij 4 lub F4, aby uruchomić tryb awaryjny, lub 5/F5 dla trybu awaryjnego z obsługą sieci.

Metoda 2: Z ekranu logowania (gdy system nie uruchamia się poprawnie)

Jeśli nie możesz zalogować się do systemu:

1. Na ekranie logowania naciśnij i przytrzymaj klawisz Shift, a następnie kliknij ikonę Zasilania w prawym dolnym rogu ekranu.
2. Trzymając Shift, wybierz opcję Uruchom ponownie.
3. System uruchomi się ponownie na ekranie "Wybierz opcję". Dalej postępuj jak w punktach 4-7 metody pierwszej.

Metoda 3: Przez konfigurację systemu (msconfig)

Ta metoda jest przydatna, gdy chcesz na stałe ustawić uruchamianie w trybie awaryjnym lub potrzebujesz go na kilka restartów.

1. Naciśnij Windows + R, wpisz msconfig i naciśnij Enter.
2. W oknie "Konfiguracja systemu" przejdź do zakładki Rozruch.
3. Zaznacz opcję Bezpieczny rozruch. Możesz wybrać typ: "Minimalny" (standardowy tryb awaryjny) lub "Sieć" (tryb awaryjny z obsługą sieci).
4. Kliknij Zastosuj, a następnie OK.
5. System poprosi o ponowne uruchomienie komputera. Po restarcie komputer uruchomi się w trybie awaryjnym.

Ważna uwaga: Pamiętaj, aby po zakończeniu naprawy wyłączyć opcję "Bezpieczny rozruch" w msconfig, aby komputer ponownie uruchamiał się w normalnym trybie.

Metoda 4: Automatyczne uruchamianie po nieudanych próbach

Jeśli system Windows napotka poważny problem i nie będzie w stanie uruchomić się poprawnie dwukrotnie pod rząd, automatycznie wyświetli ekran "Opcje zaawansowanego uruchamiania", z którego można wybrać tryb awaryjny (jak w punktach 4-7 metody pierwszej).

Rodzaje trybu awaryjnego

W zależności od potrzeb, możesz wybrać jeden z trzech wariantów trybu awaryjnego:

• Tryb awaryjny (standardowy): Uruchamia system z minimalną liczbą sterowników i usług. Jest to najbardziej "bezpieczna" opcja.
• Tryb awaryjny z obsługą sieci: Ładuje dodatkowo sterowniki sieciowe, umożliwiając dostęp do Internetu. Przydatny do pobierania aktualizacji sterowników lub narzędzi antywirusowych.
• Tryb awaryjny z wierszem polecenia: Uruchamia system z wierszem polecenia zamiast graficznego interfejsu. Jest to opcja dla zaawansowanych użytkowników, którzy preferują pracę z komendami.

Co robić po wejściu w tryb awaryjny?

Po uruchomieniu komputera w trybie awaryjnym, masz idealne środowisko do przeprowadzenia diagnostyki i naprawy. Oto kilka kroków, które możesz podjąć:

1. Odinstaluj problematyczne oprogramowanie: Jeśli wiesz, że problem pojawił się po instalacji konkretnej aplikacji, odinstaluj ją przez "Ustawienia" > "Aplikacje" > "Aplikacje i funkcje".
2. Zaktualizuj lub odinstaluj sterowniki: Przez "Menedżer urządzeń" możesz zaktualizować lub wycofać sterownik do poprzedniej wersji, a nawet go odinstalować.
3. Skanuj w poszukiwaniu wirusów: Użyj zaufanego programu antywirusowego (np. Windows Defender lub innego, który zainstalowałeś wcześniej) do przeprowadzenia pełnego skanowania systemu. W trybie awaryjnym wirusy mają mniejsze szanse na ukrycie się.
4. Przywracanie systemu: Jeśli masz punkty przywracania systemu, możesz spróbować przywrócić system do stanu sprzed wystąpienia problemu.
5. Sprawdź pliki systemowe: Użyj narzędzi takich jak sfc /scannow w wierszu polecenia (uruchomionym jako administrator) do sprawdzenia i naprawy uszkodzonych plików systemowych.

Jak wyjść z trybu awaryjnego?

Wyjście z trybu awaryjnego jest zazwyczaj bardzo proste. W większości przypadków wystarczy ponownie uruchomić komputer. Jeśli użyłeś metody z msconfig (Metoda 3), pamiętaj, aby najpierw odznaczyć opcję "Bezpieczny rozruch" w zakładce "Rozruch", a dopiero potem ponownie uruchomić system.

Wskazówki i ciekawostki

• Historia: Tryb awaryjny pojawił się po raz pierwszy w systemie Windows 95 i od tamtej pory jest podstawowym narzędziem diagnostycznym.
• Cierpliwość: Rozwiązywanie problemów w trybie awaryjnym wymaga cierpliwości. Działaj metodycznie, testując jedną zmianę naraz.
• Kopia zapasowa: Zawsze warto mieć aktualną kopię zapasową ważnych danych. Tryb awaryjny może pomóc w dostępie do danych, gdy system normalnie nie startuje, umożliwiając ich skopiowanie na zewnętrzny nośnik.

Uruchomienie komputera w trybie awaryjnym to umiejętność, która przyda się każdemu użytkownikowi. Pozwala na samodzielne diagnozowanie i rozwiązywanie wielu typowych problemów systemowych, oszczędzając czas i potencjalne koszty serwisu. Pamiętaj, że to narzędzie, które daje Ci większą kontrolę nad Twoim cyfrowym środowiskiem, gdy standardowe rozwiązania zawodzą.