Jak wygląda proces leczenia uzależnienia od hazardu? Poradnik krok po kroku

Uzależnienie od hazardu to podstępna choroba, która potrafi zrujnować życie nie tylko osoby nią dotkniętej, ale i jej najbliższych. Często ukrywane, bagatelizowane, a jednak niezwykle destrukcyjne. Na szczęście, wyjście z tego błędnego koła jest możliwe, a proces leczenia, choć wymagający, oferuje realną szansę na odzyskanie kontroli i powrót do satysfakcjonującego życia. Przygotuj się na podróż przez etapy, które prowadzą do wolności od przymusu gry.

Zrozumienie uzależnienia od hazardu

Zanim zagłębimy się w proces leczenia, kluczowe jest zrozumienie, czym tak naprawdę jest uzależnienie od hazardu. To nie jest kwestia słabej woli czy wady moralnej, lecz uznana jednostka chorobowa, która wpływa na funkcjonowanie mózgu, podobnie jak inne uzależnienia. Charakteryzuje się niekontrolowaną potrzebą grania, mimo poważnych negatywnych konsekwencji w życiu osobistym, zawodowym i finansowym. Według szacunków, problem ten dotyka od 0,5% do 2% dorosłej populacji w krajach rozwiniętych, co świadczy o jego skali.

Objawy mogą być różnorodne, ale najczęściej obejmują utratę kontroli nad grą, zwiększanie stawek, aby osiągnąć pożądane podniecenie, kłamstwa na temat grania, zadłużenie, zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i zawodowych, a także irytację czy niepokój, gdy próbuje się przestać grać. Ważne jest, aby pamiętać, że hazard patologiczny to choroba, którą można i należy leczyć.

Pierwszy krok: Uznanie problemu

Najtrudniejszy, a zarazem najważniejszy etap leczenia to uznanie istnienia problemu. Dla wielu osób jest to moment przełomowy, często poprzedzony głębokim kryzysem – finansowym, rodzinnym lub zawodowym. Przyznanie się przed sobą i innymi do uzależnienia wymaga ogromnej odwagi i jest fundamentem do rozpoczęcia jakiejkolwiek terapii. Bez tego kroku, wszelkie próby pomocy mogą okazać się nieskuteczne. Czasami to presja bliskich lub konsekwencje prawne skłaniają do refleksji, ale prawdziwa zmiana zaczyna się od wewnętrznej decyzji.

Profesjonalna pomoc: Gdzie jej szukać?

Kiedy problem zostanie uznany, kolejnym krokiem jest poszukanie profesjonalnej pomocy. To nie jest coś, z czym można poradzić sobie samemu. Specjaliści, tacy jak psychiatrzy, psychoterapeuci uzależnień oraz ośrodki leczenia uzależnień (stacjonarne lub ambulatoryjne), oferują niezbędne wsparcie i narzędzia do walki z nałogiem. Ważne jest, aby wybrać placówkę lub terapeutę specjalizującego się w leczeniu uzależnień, a w szczególności uzależnień behawioralnych, do których należy hazard.

Ciekawostka: Często uzależnieniu od hazardu towarzyszą inne zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe, czy inne uzależnienia. Dlatego kompleksowe podejście, obejmujące diagnozę i leczenie współistniejących problemów, jest kluczowe dla skuteczności całej terapii. Psychiatra może ocenić potrzebę farmakoterapii w przypadku towarzyszących zaburzeń, co znacząco wspiera proces leczenia.

Diagnoza i plan leczenia

Po zgłoszeniu się do specjalisty następuje faza diagnostyczna. Obejmuje ona szczegółowy wywiad z pacjentem, ocenę stopnia zaawansowania uzależnienia, identyfikację czynników spustowych (sytuacji, emocji, miejsc, które prowokują do gry) oraz ocenę ogólnego stanu psychicznego. Na podstawie zebranych informacji tworzony jest indywidualny plan leczenia, dopasowany do potrzeb i specyfiki danego pacjenta.

Plan leczenia może obejmować różne formy terapii: terapię poznawczo-behawioralną (CBT), która uczy rozpoznawania i zmieniania myśli oraz zachowań prowadzących do hazardu; terapię psychodynamiczną, skupiającą się na głębszych przyczynach problemu; czy terapię grupową, oferującą wsparcie i możliwość dzielenia się doświadczeniami z innymi osobami zmagającymi się z podobnymi trudnościami. W niektórych przypadkach, jak wspomniano, może być również włączona farmakoterapia.

Etapy leczenia uzależnienia od hazardu

Faza detoksykacji (abstynencji)

Pierwsze dni i tygodnie leczenia skupiają się na całkowitym zaprzestaniu gry. Jest to faza abstynencji, która dla wielu jest niezwykle trudna, ponieważ wiąże się z silnym „głodem” hazardowym i nieprzyjemnymi emocjami. W tym czasie kluczowe jest intensywne wsparcie terapeutyczne, które pomaga pacjentowi przetrwać ten początkowy, krytyczny okres i uczy go, jak radzić sobie z pokusami i wewnętrznym przymusem.

Faza terapii intensywnej

Po osiągnięciu abstynencji rozpoczyna się faza intensywnej terapii. Może ona trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od formy leczenia (stacjonarna lub ambulatoryjna). Na tym etapie pacjent uczestniczy w regularnych sesjach indywidualnych i grupowych. Celem jest zrozumienie mechanizmów uzależnienia, nauka skutecznych strategii radzenia sobie z głodem hazardowym, identyfikacja i praca nad pierwotnymi przyczynami problemu oraz odbudowa zniszczonych relacji. Pacjenci uczą się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze i tworzyć plan awaryjny na wypadek pokusy, co jest niezwykle ważne dla utrzymania trzeźwości.

Faza utrzymania trzeźwości i profilaktyki nawrotów

Leczenie uzależnienia to proces długoterminowy. Po zakończeniu intensywnej terapii następuje faza utrzymania trzeźwości i profilaktyki nawrotów. Obejmuje ona kontynuację pracy terapeutycznej, często w mniej intensywnej formie, oraz aktywne uczestnictwo w grupach wsparcia, takich jak Anonimowi Hazardziści (AH). Mitingi AH oferują bezcenne wsparcie rówieśnicze, dają poczucie wspólnoty i pomagają w utrzymaniu motywacji. Rozwijanie nowych zainteresowań, zdrowych nawyków i umiejętność zarządzania finansami (często z pomocą zaufanej osoby) to kluczowe elementy tej fazy, zapobiegające powrotom do gry w celu odrobienia strat.

Rola wsparcia społecznego

Rodzina i przyjaciele odgrywają niezwykle ważną rolę w procesie zdrowienia. Ich wsparcie, zrozumienie i cierpliwość są nieocenione. Ważne jest jednak, aby bliscy również otrzymali odpowiednią edukację na temat uzależnienia, aby mogli świadomie wspierać, a nie nieświadomie umożliwiać trwanie w nałogu. Istnieją również grupy wsparcia dla rodzin osób uzależnionych od hazardu, takie jak Gam-Anon, które pomagają bliskim radzić sobie z trudnymi emocjami i stawiać zdrowe granice. Pamiętaj, wsparcie to nie pobłażanie, lecz stawianie granic i konsekwentne zachęcanie do leczenia.

Życie po leczeniu: Nowa perspektywa

Wyzdrowienie z uzależnienia od hazardu to nie meta, lecz ciągła podróż. To proces rozwijania osobistego, odbudowy relacji, nauki radzenia sobie z wyzwaniami życia bez uciekania się do gry. Wielu pacjentów odkrywa nowe pasje i zainteresowania, które wypełniają pustkę pozostawioną przez hazard. To szansa na rozpoczęcie nowego, bardziej autentycznego i satysfakcjonującego życia.

Ciekawostka: Badania naukowe dowodzą, że mózg osoby uzależnionej ma zdolność do regeneracji. Przy konsekwentnej abstynencji i terapii, połączenia neuronalne związane z systemem nagrody mogą wrócić do zdrowszego funkcjonowania. Oznacza to, że nawet po latach uzależnienia, mózg może nauczyć się czerpać satysfakcję z innych, zdrowszych źródeł, dając ogromną nadzieję na pełne wyzdrowienie i powrót do równowagi.