Jak zainstalować Linuxa Ubuntu?

Czy marzy Ci się system operacyjny, który jest stabilny, bezpieczny i całkowicie darmowy? A może szukasz alternatywy dla dominujących platform, która oferuje nieograniczone możliwości personalizacji i wsparcie ogromnej społeczności? Instalacja Linuxa Ubuntu to pierwszy krok do świata cyfrowej wolności, a wbrew pozorom, wcale nie jest to zadanie dla ekspertów! Przekonaj się, jak łatwo możesz rozpocząć swoją przygodę z jednym z najpopularniejszych systemów operacyjnych o otwartym kodzie źródłowym.

Przed instalacją: Co musisz wiedzieć?

Zanim zanurkujesz w świat terminala i partycji, warto przygotować się na nadchodzące zmiany. Dobrze przemyślana strategia to podstawa bezproblemowej instalacji.

Wymagania systemowe: Sprawdź, czy Twój komputer sprosta

Ubuntu jest znane ze swojej elastyczności i stosunkowo niskich wymagań, ale zawsze warto sprawdzić, czy Twój sprzęt spełnia minimum. Zazwyczaj potrzebujesz:

• Procesora 2 GHz (dwurdzeniowego)
• 4 GB pamięci RAM
• 25 GB wolnego miejsca na dysku twardym
• Napędu USB lub DVD dla nośnika instalacyjnego
• Dostępu do internetu (zalecane)

Starsze komputery mogą skorzystać z lżejszych wersji Ubuntu, takich jak Xubuntu czy Lubuntu, które wymagają jeszcze mniej zasobów, oferując przy tym pełną funkcjonalność.

Przygotowanie nośnika: Pendrive czy płyta?

Większość użytkowników decyduje się na instalację z pendrive'a USB. Jest to szybsze, bardziej wygodne i ekologiczne niż płyta DVD. Upewnij się, że masz pendrive o pojemności co najmniej 4 GB, który możesz sformatować – wszystkie dane z niego zostaną bezpowrotnie usunięte.

Kopie zapasowe: Bezpieczeństwo danych to podstawa

To najważniejszy krok! Niezależnie od tego, czy planujesz zainstalować Ubuntu obok istniejącego systemu (tzw. dual boot), czy całkowicie go zastąpić, zawsze wykonaj kopię zapasową wszystkich ważnych plików. Błędy się zdarzają, a utrata cennych zdjęć czy dokumentów może być bardzo bolesna. Przenieś je na zewnętrzny dysk, do chmury lub na inny nośnik.

Pobieranie obrazu ISO: Skąd wziąć Ubuntu?

Pierwszym krokiem jest pobranie pliku obrazu ISO Ubuntu. Jest to plik zawierający kompletny system operacyjny, który zostanie użyty do instalacji. Obraz ISO pobierzesz z oficjalnej strony Ubuntu. Zawsze upewnij się, że pobierasz go z wiarygodnego źródła, aby uniknąć problemów z bezpieczeństwem.

Ciekawostka: Obrazy ISO są dostępne w różnych wersjach – LTS (Long Term Support) to wersje z długoterminowym wsparciem, idealne dla stabilności, a wersje pośrednie oferują najnowsze funkcje, ale krótszy cykl wsparcia.

Tworzenie bootowalnego nośnika: Klucz do sukcesu

Pobrany plik ISO musi zostać "wypalony" na pendrive'a lub płytę DVD w taki sposób, aby komputer mógł z niego uruchomić proces instalacji.

Programy do tworzenia: Wybierz swój ulubiony

Istnieje wiele narzędzi do tworzenia bootowalnych nośników. Do najpopularniejszych należą:

• Rufus (dla Windows): Prosty i szybki w obsłudze program, który pozwala na łatwe przygotowanie bootowalnego pendrive'a.
• Balena Etcher (dla Windows, macOS, Linux): Intuicyjny interfejs, idealny dla początkujących. Wystarczy wskazać obraz ISO i nośnik USB.
• Ventoy (dla Windows, Linux): Bardziej zaawansowane narzędzie, które pozwala na umieszczenie wielu obrazów ISO na jednym pendrivie, wybierając system do uruchomienia podczas startu komputera. To świetne rozwiązanie dla tych, którzy testują różne dystrybucje.

Po prostu uruchom wybrany program, wybierz pobrany obraz ISO i swój pendrive, a następnie rozpocznij proces tworzenia. Pamiętaj, że pendrive zostanie sformatowany!

Proces instalacji: Krok po kroku

Mając przygotowany bootowalny nośnik, możesz przejść do właściwej instalacji.

Uruchamianie z nośnika: Zmiana kolejności bootowania

Włóż pendrive do portu USB i zrestartuj komputer. Podczas uruchamiania będziesz musiał wejść do BIOS-u/UEFI, aby zmienić kolejność rozruchu i ustawić start z USB (lub DVD). Zazwyczaj robi się to, naciskając klawisz F2, F10, F12, DEL lub ESC zaraz po włączeniu komputera. Poszukaj opcji "Boot Order" lub "Boot Priority".

Po prawidłowym ustawieniu, komputer powinien uruchomić się z Twojego pendrive'a, wyświetlając menu startowe Ubuntu.

Wybór języka i trybu: Spróbuj lub zainstaluj

Na początkowym ekranie Ubuntu będziesz mógł wybrać język. Następnie pojawią się dwie główne opcje:

• "Wypróbuj Ubuntu": Uruchomi system w trybie "na żywo" (Live USB). Pozwala to przetestować Ubuntu bez instalacji, sprawdzić kompatybilność sprzętu i zapoznać się z interfejsem. Wszystkie zmiany dokonane w tym trybie znikną po restarcie.
• "Zainstaluj Ubuntu": Rozpocznie proces instalacji na dysku twardym.

Zalecam najpierw "Wypróbuj Ubuntu", aby upewnić się, że wszystko działa, a następnie rozpocząć instalację z pulpitu trybu Live.

Przygotowanie dysku: Partycjonowanie to sztuka

To jeden z najważniejszych etapów. Instalator zapyta Cię, jak chcesz zainstalować Ubuntu:

1. "Zainstaluj Ubuntu obok [innego systemu operacyjnego]": Tworzy tzw. dual boot, umożliwiając wybór systemu przy starcie komputera. Instalator automatycznie zmniejszy partycję istniejącego systemu i utworzy nową dla Ubuntu.
2. "Wyczyść dysk i zainstaluj Ubuntu": Spowoduje usunięcie wszystkich danych z dysku i zainstalowanie Ubuntu jako jedynego systemu. Upewnij się, że masz kopie zapasowe!
3. "Coś innego": Opcja dla zaawansowanych użytkowników, którzy chcą ręcznie partycjonować dysk. Pozwala na stworzenie własnych partycji (np. osobnej partycji dla "/home", partycji SWAP).

Przykład: Jeśli chcesz mieć Windows i Ubuntu, wybierz pierwszą opcję. Jeśli Ubuntu ma być Twoim jedynym systemem, wybierz drugą. Jeśli jesteś początkujący, unikaj opcji "Coś innego", chyba że masz kogoś, kto może Ci pomóc.

Ciekawostka: Partycja SWAP (wymiany) to odpowiednik pliku stronicowania w Windows. Jest używana, gdy brakuje pamięci RAM. Dawniej zalecano, aby miała rozmiar dwukrotności RAM, dziś często wystarczy 4 GB lub wcale, jeśli masz dużo RAM.

Ustawienia regionalne i użytkownik: Personalizacja

W kolejnych krokach wybierzesz swoją strefę czasową, układ klawiatury oraz utworzysz konto użytkownika. Podasz swoje imię, nazwę użytkownika, hasło i nazwę komputera. Silne hasło jest kluczowe dla bezpieczeństwa Twojego systemu!

Zakończenie instalacji: Restart i gotowe

Po wypełnieniu wszystkich danych instalator rozpocznie kopiowanie plików i konfigurację systemu. Może to potrwać od kilku do kilkudziesięciu minut, w zależności od szybkości Twojego komputera. Po zakończeniu instalacji zostaniesz poproszony o restart komputera i usunięcie nośnika instalacyjnego. Gratulacje! Twoje Ubuntu jest gotowe do pracy.

Pierwsze kroki po instalacji: Ciesz się nowym systemem

Po pierwszym uruchomieniu Ubuntu czeka Cię kilka ważnych kroków.

Aktualizacje i sterowniki: Fundament stabilności

Po zalogowaniu się, system prawdopodobnie powiadomi Cię o dostępnych aktualizacjach. Zawsze zainstaluj je natychmiast! Zapewnią one bezpieczeństwo, poprawki błędów i najnowsze funkcje. Sprawdź również, czy wszystkie sterowniki (zwłaszcza do karty graficznej) są zainstalowane i działają prawidłowo. Ubuntu często automatycznie sugeruje instalację proprietarnych sterowników, co może poprawić wydajność.

Instalacja oprogramowania: Rozwiń możliwości

Ubuntu oferuje dostęp do ogromnej biblioteki darmowego oprogramowania. Skorzystaj z "Ubuntu Software" (Centrum Oprogramowania Ubuntu), aby łatwo wyszukać i zainstalować potrzebne aplikacje – od przeglądarek internetowych, przez pakiety biurowe (LibreOffice jest domyślnie zainstalowany), edytory grafiki (GIMP), po odtwarzacze multimedialne. Możesz również użyć terminala (skrót Ctrl+Alt+T) do instalacji programów, co jest często szybsze i bardziej efektywne dla zaawansowanych użytkowników.

Podsumowanie: Twoja przygoda z Linuksem zaczyna się teraz!

Instalacja Ubuntu to brama do świata otwartego oprogramowania, niezawodności i społeczności. Dzięki temu przewodnikowi, krok po kroku, możesz cieszyć się nowym, potężnym systemem operacyjnym, który daje Ci pełną kontrolę nad Twoim komputerem. Pamiętaj o kopiach zapasowych i bądź otwarty na naukę – Linux to fascynująca podróż!