Jaka jest kara za wycięcie drzewa?

Wycinka drzewa to decyzja, która na pozór wydaje się prosta, jednak w świetle polskiego prawa jest ściśle regulowana i może pociągać za sobą poważne konsekwencje finansowe. Zanim chwycisz za piłę, warto zrozumieć, jakie przepisy chronią zieleń i co grozi za nielegalne usunięcie drzewa z własnej posesji lub terenu publicznego. Niewiedza nie zwalnia z odpowiedzialności, a kary za naruszenie przepisów mogą być dotkliwe.

Dlaczego potrzebne jest zezwolenie?

Drzewa i krzewy pełnią kluczową rolę w ekosystemie miejskim i wiejskim – produkują tlen, filtrują powietrze, redukują hałas, zapewniają cień i są siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt. Z tego powodu polskie prawo, w tym ustawa o ochronie przyrody, ściśle reguluje kwestie ich usuwania. Celem tych przepisów jest ochrona cennego dziedzictwa przyrodniczego i zapobieganie niekontrolowanej dewastacji zieleni.

Kiedy zezwolenie jest wymagane?

Zasadniczo, aby usunąć drzewo lub krzew z nieruchomości, należy uzyskać zezwolenie wydawane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W przypadku nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków, zezwolenia wydaje wojewódzki konserwator zabytków. Wymóg ten dotyczy drzew, których obwód pnia na wysokości 130 cm przekracza określone wartości, oraz krzewów, których powierzchnia zajmowana przez jeden egzemplarz przekracza 25 m². Dla przykładu, dla topoli, wierzb, klonów jesionolistnych czy srebrzystych obwód ten wynosi 80 cm, a dla kasztanowców, robinii akacjowych czy platanów klonolistnych – 65 cm.

Kiedy zezwolenie nie jest potrzebne?

Istnieją sytuacje, w których zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu nie jest wymagane. Są to między innymi:

• Drzewa lub krzewy owocowe, z wyjątkiem rosnących na terenach nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków lub na terenach zieleni.
• Drzewa lub krzewy, których wiek nie przekracza 10 lat.
• Drzewa lub krzewy usuwane w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego.
• Drzewa lub krzewy, które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia, co musi być potwierdzone stosownym dokumentem, np. opinią straży pożarnej.
• Krzewy w skupisku o powierzchni do 25 m².
• Drzewa lub krzewy złamane lub przewrócone w wyniku działania czynników naturalnych, wypadków lub awarii.

Zawsze jednak warto upewnić się w lokalnym urzędzie gminy lub miasta, czy konkretny przypadek kwalifikuje się do zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Jakie są kary za nielegalną wycinkę?

Nielegalne usunięcie drzewa lub krzewu, czyli bez wymaganego zezwolenia, skutkuje nałożeniem administracyjnej kary pieniężnej. Jej wysokość jest znaczna i ma charakter odstraszający. Kara jest naliczana jako dwukrotność opłaty za usunięcie drzewa, którą trzeba by było uiścić, gdyby zezwolenie zostało wydane.

Wysokość opłaty za usunięcie drzewa jest obliczana na podstawie obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm oraz stawki opłaty dla danego gatunku drzewa. Stawki te są corocznie aktualizowane i publikowane w obwieszczeniach ministra właściwego do spraw środowiska. Jeśli drzewo zostało usunięte bez zezwolenia, do tak wyliczonej opłaty stosuje się mnożnik 2,0, co znacząco podnosi kwotę do zapłaty.

Ciekawostka: W niektórych przypadkach, gdy usunięcie drzewa jest szczególnie szkodliwe dla środowiska lub odbywa się na terenach objętych ochroną (np. obszarach Natura 2000), organy mogą zastosować dodatkowe sankcje lub zwiększyć wymiar kary.

Wysokość kar: co wpływa na kwotę?

Na ostateczną kwotę kary wpływa kilka kluczowych czynników:

• Gatunek drzewa: Stawki opłat są zróżnicowane w zależności od gatunku drzewa. Drzewa rzadkie lub szczególnie cenne ekologicznie mają wyższe stawki.
• Obwód pnia: Im większy obwód pnia, tym wyższa stawka bazowa opłaty, a co za tym idzie – wyższa kara.
• Lokalizacja: Drzewa rosnące na terenach zieleni, w parkach, na obszarach chronionych czy nieruchomościach zabytkowych są objęte wyższą ochroną i ich nielegalna wycinka może wiązać się z wyższymi karami.
• Cel wycinki: Choć rzadziej brane pod uwagę przy ustalaniu kary administracyjnej, motywacja wycinki może wpłynąć na ocenę szkodliwości czynu.

Dla przykładu, nielegalna wycinka dorodnego dębu o obwodzie 200 cm może skutkować karą sięgającą nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, a w skrajnych przypadkach – znacznie więcej.

Proces administracyjny i odwołania

W przypadku stwierdzenia nielegalnej wycinki drzewa, organ (najczęściej gmina) wszczyna postępowanie administracyjne. Właściciel nieruchomości zostaje powiadomiony o wszczęciu postępowania, ma prawo do zapoznania się z aktami sprawy i złożenia wyjaśnień. Po zebraniu materiału dowodowego wydawana jest decyzja administracyjna, w której określa się wysokość kary pieniężnej oraz termin jej uiszczenia.

Od decyzji przysługuje prawo do odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO) w terminie 14 dni od daty jej doręczenia. Warto skorzystać z tej możliwości, jeśli uważa się, że decyzja jest niesłuszna lub kara została naliczona nieprawidłowo. W niektórych przypadkach możliwe jest również ubieganie się o odroczenie płatności lub rozłożenie jej na raty.

Ważne informacje i odpowiedzialność

Odpowiedzialność za nielegalną wycinkę drzewa spoczywa na właścicielu nieruchomości, nawet jeśli to inna osoba faktycznie dokonała wycinki. Dlatego tak ważne jest, aby każdy właściciel był świadomy przepisów i odpowiednio nadzorował prace prowadzone na swojej działce. Warto również pamiętać, że oprócz kary finansowej, organ może nałożyć obowiązek nasadzenia nowych drzew lub krzewów, co jest formą rekompensaty za usuniętą zieleń.

Wycinka drzewa to poważna decyzja, która wymaga przemyślenia i przestrzegania prawa. Zawsze warto skonsultować się z urzędem gminy lub miasta przed przystąpieniem do prac, aby uniknąć wysokich kar i przyczynić się do ochrony cennego środowiska naturalnego. Pamiętajmy, że drzewa to inwestycja w przyszłość i dobro wspólne.