Jakiego języka używać podczas szkoleń?

Wyobraź sobie dwóch trenerów. Obaj mają tę samą wiedzę merytoryczną, ale po szkoleniu jednego uczestnicy wychodzą zainspirowani i pełni energii, a po drugim – znużeni i z poczuciem straconego czasu. Jaka jest różnica? Często tkwi ona w jednym, z pozoru prostym elemencie: języku. Słowa, których używasz, to nie tylko nośnik informacji, ale przede wszystkim potężne narzędzie do budowania relacji, angażowania i inspirowania do zmiany. To one decydują, czy Twoje szkolenie będzie sukcesem, czy porażką.

Dlaczego język jest tak ważny?

Komunikacja podczas szkolenia to coś więcej niż tylko przekazywanie suchych faktów. Język, którym się posługujesz, tworzy atmosferę, buduje autorytet i wpływa na percepcję treści przez uczestników. Dobrze dobrany styl mówienia sprawia, że słuchacze czują się komfortowo, są bardziej otwarci na nową wiedzę i chętniej biorą aktywny udział w zajęciach. Z kolei nieodpowiedni język – zbyt skomplikowany, nazbyt potoczny lub po prostu nudny – może stworzyć barierę, która uniemożliwi skuteczne uczenie się.

Dostosuj komunikat do odbiorcy

Złota zasada skutecznej komunikacji brzmi: mów językiem swoich słuchaczy. Zanim zaczniesz przygotowywać materiały, zastanów się, kim są osoby, które zasiądą na sali. To klucz do sukcesu, który pozwoli Ci nawiązać z nimi prawdziwy kontakt.

Poznaj swoją grupę

Zadaj sobie kilka podstawowych pytań:

• Jaki jest średni wiek uczestników?
• Jakie mają doświadczenie zawodowe w temacie szkolenia?
• Z jakiej branży pochodzą?
• Czy znają specjalistyczną terminologię?

Inaczej będziesz mówić do grupy studentów, inaczej do doświadczonych menedżerów, a jeszcze inaczej do specjalistów IT. Analiza grupy docelowej to fundament, na którym zbudujesz całą resztę komunikacji.

Formalnie czy na luzie?

Wybór między stylem formalnym a nieformalnym zależy od kontekstu i kultury organizacyjnej uczestników. Szkolenie z prawa dla prawników będzie wymagało bardziej formalnego języka niż warsztaty kreatywne dla agencji reklamowej. Ciekawostka: badania pokazują, że umiarkowane użycie języka potocznego i humoru może zwiększyć zapamiętywanie informacji, ponieważ aktywuje w mózgu ośrodki odpowiedzialne za emocje. Kluczem jest jednak wyczucie i autentyczność. Nie próbuj być na siłę kimś, kim nie jesteś.

Techniki językowe, które działają cuda

Gdy już wiesz, do kogo mówisz, możesz sięgnąć po konkretne narzędzia, które sprawią, że Twoja wypowiedź będzie bardziej przekonująca i angażująca.

Mów językiem korzyści

Zamiast skupiać się na cechach produktu czy teorii, mów o tym, co uczestnicy zyskają dzięki nowej wiedzy. To prosta, ale niezwykle skuteczna zmiana perspektywy.

• Zamiast mówić: "Teraz omówimy funkcję automatycznego raportowania."
• Powiedz: "Teraz pokażę Wam narzędzie, które co miesiąc zaoszczędzi Wam dwie godziny na tworzeniu raportów."

Widzisz różnicę? Druga wersja bezpośrednio odnosi się do potrzeb i problemów słuchaczy, co natychmiastowo zwiększa ich zainteresowanie.

Używaj prostoty i obrazowości

Nawet najbardziej skomplikowane tematy można przedstawić w prosty sposób. Unikaj zdań wielokrotnie złożonych i branżowego żargonu, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. Posługuj się metaforami, analogiami i przykładami z życia wziętymi. Opowiadanie historii (storytelling) to jedna z najpotężniejszych technik. Ludzki mózg jest zaprogramowany do słuchania i zapamiętywania opowieści znacznie lepiej niż suchych danych.

Czego unikać jak ognia?

Istnieją pewne językowe pułapki, które mogą zniweczyć nawet najlepiej przygotowane szkolenie. Świadomość ich istnienia to pierwszy krok do ich unikania.

1. Strona bierna: Osłabia przekaz i brzmi bezosobowo. Zamiast "Zadanie powinno zostać wykonane", powiedz "Wykonajcie to zadanie". To dodaje energii i dynamiki.
2. Negatywne komunikaty: Mózg słabo przetwarza zaprzeczenia. Komunikat "Nie zapomnij zapisać pliku" jest mniej skuteczny niż "Pamiętaj, aby zapisać plik". Zawsze staraj się formułować polecenia i sugestie w sposób pozytywny.
3. Zbytnia generalizacja: Słowa takie jak "zawsze", "nigdy", "wszyscy" są ryzykowne, bo rzadko kiedy są prawdziwe i łatwo je podważyć. Lepiej używać sformułowań typu "często", "w wielu przypadkach", "zazwyczaj".

Pamiętaj, że język, którego używasz podczas szkolenia, jest Twoim najważniejszym narzędziem pracy. Świadome i umiejętne posługiwanie się nim to cecha wyróżniająca profesjonalnych trenerów. Traktuj słowa nie jako wypełniacz czasu, ale jako precyzyjne instrumenty do kształtowania myśli, postaw i umiejętności Twoich uczestników.