Jęczmień na oku, przyczyny

Budzisz się rano, czujesz dyskomfort i kłucie w okolicy oka, a w lustrze dostrzegasz bolesny, zaczerwieniony guzek na brzegu powieki. Brzmi znajomo? Jęczmień, bo o nim mowa, to dolegliwość, która potrafi skutecznie uprzykrzyć życie. Choć często kojarzony jest z „przewianiem”, jego prawdziwe przyczyny są znacznie bardziej prozaiczne i najczęściej związane z niewidzialnym wrogiem – bakteriami.

Czym tak naprawdę jest jęczmień?

Jęczmień (łac. hordeolum) to nic innego jak ostre, miejscowe zakażenie ropne gruczołów zlokalizowanych na powiece. Możemy wyróżnić dwa jego podstawowe rodzaje, w zależności od tego, który gruczoł został zaatakowany:

• Jęczmień zewnętrzny: Najczęstsza forma, dotyczy gruczołów łojowych Zeissa lub potowych Molla, znajdujących się przy mieszkach włosowych rzęs. Objawia się jako czerwona, bolesna krostka na zewnętrznej krawędzi powieki.
• Jęczmień wewnętrzny: Jest zakażeniem gruczołów tarczkowych Meiboma, które odpowiadają za produkcję lipidowej warstwy filmu łzowego. Rozwija się po wewnętrznej stronie powieki i bywa bardziej bolesny.

Główny winowajca – spotkanie z bakterią

Bezpośrednią przyczyną powstawania jęczmienia w ponad 90% przypadków jest zakażenie bakteryjne. Królem wśród sprawców jest tutaj gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), bakteria, która naturalnie bytuje na naszej skórze, w nosie czy gardle. Zazwyczaj jest dla nas niegroźna, jednak w sprzyjających warunkach potrafi wniknąć do gruczołu powiekowego i wywołać stan zapalny. Jakie warunki jej to ułatwiają?

Czynniki, które otwierają drzwi infekcji

Sama obecność bakterii nie wystarczy. Musi zaistnieć czynnik, który pozwoli im wniknąć w głąb gruczołu i się namnożyć. Oto najczęstsi „wspólnicy” gronkowca.

Niewłaściwa higiena – wróg numer jeden

To absolutnie podstawowa i najczęstsza przyczyna problemu. Dotykanie i pocieranie oczu brudnymi rękami to najprostsza droga do przeniesienia bakterii w okolice powiek. Pomyśl, ile razy w ciągu dnia dotykasz klamek, telefonu, klawiatury, a potem nieświadomie pocierasz zmęczone oko. To właśnie ten moment jest idealną okazją dla drobnoustrojów.

Makijażowe pułapki

Kosmetyki do makijażu oczu mogą stać się prawdziwą pożywką dla bakterii, jeśli nie dbamy o ich higienę. Do głównych grzechów należą:

1. Używanie przeterminowanych kosmetyków, zwłaszcza tuszu do rzęs i eyelinera.
2. Współdzielenie kosmetyków z innymi osobami.
3. Niedokładne zmywanie makijażu przed snem, co prowadzi do zatykania ujść gruczołów.

Osłabienie organizmu i stres

Twój układ odpornościowy jest główną linią obrony przed infekcjami. Kiedy jesteś osłabiony przez chorobę, przemęczenie lub chroniczny stres, Twoja zdolność do zwalczania bakterii maleje. Jęczmień może być wtedy sygnałem od organizmu, że potrzebuje on odpoczynku i regeneracji.

Inne schorzenia i predyspozycje

Niektóre stany zdrowotne mogą zwiększać ryzyko wystąpienia jęczmienia. Należą do nich między innymi przewlekłe zapalenie brzegów powiek, trądzik różowaty, łojotokowe zapalenie skóry czy cukrzyca, która ogólnie zwiększa podatność na infekcje bakteryjne. Również osoby z nieskorygowaną wadą wzroku, które często mrużą i pocierają oczy, są bardziej narażone.

Ciekawostka – czy jęczmień jest zaraźliwy?

Sam jęczmień jako stan zapalny nie jest chorobą zakaźną, którą można „złapać” od kogoś przez spojrzenie, jak głosiły dawne mity. Jednakże, bakterie, które go wywołują, mogą być przenoszone. Dlatego tak ważne jest, aby osoba z jęczmieniem nie dzieliła się z nikim ręcznikiem, poduszką czy kosmetykami do makijażu, a także dbała o częste mycie rąk, by nie rozprzestrzeniać infekcji.