Kiedy jest Offside?

"Spalony!", "Offside!" – ten okrzyk zna każdy kibic piłki nożnej. Dla jednych to esencja taktyki, dla innych najbardziej frustrująca i niezrozumiała zasada w futbolu. Czym tak naprawdę jest spalony i dlaczego budzi tyle emocji? Ten artykuł w prosty i klarowny sposób wyjaśni Ci, kiedy zawodnik znajduje się na pozycji spalonej i dlaczego sędzia czasem podnosi chorągiewkę, a czasem pozwala grać dalej. Rozwiejemy wszelkie wątpliwości raz na zawsze!

Czym jest spalony? Podstawowa definicja

Zacznijmy od fundamentów. Zawodnik znajduje się na pozycji spalonej, jeśli w momencie podania piłki przez kolegę z drużyny jest bliżej linii bramkowej przeciwnika niż sama piłka oraz przedostatni zawodnik drużyny przeciwnej. Brzmi skomplikowanie? Uprośćmy to: jeśli przed napastnikiem, do którego zagrywana jest piłka, znajduje się tylko bramkarz (lub tylko jeden obrońca), to najprawdopodobniej jest on na spalonym. Kluczowy jest tu moment podania – to właśnie wtedy oceniana jest pozycja zawodnika, a nie w chwili, gdy dobiega on do piłki.

Pozycja to nie wszystko. Kiedy sędzia gwiżdże?

Samo przebywanie na pozycji spalonej nie jest przewinieniem. Sędzia odgwiżdże spalonego dopiero wtedy, gdy zawodnik będący na takiej pozycji zacznie aktywnie uczestniczyć w grze. Przepisy wyróżniają trzy główne sytuacje, w których tak się dzieje:

• Angażowanie się w grę – czyli po prostu dotknięcie piłki zagranej przez partnera z zespołu.
• Przeszkadzanie przeciwnikowi – na przykład zasłanianie bramkarzowi pola widzenia, atakowanie rywala w walce o piłkę lub wykonywanie gestów, które go rozpraszają.
• Odniesienie korzyści – ma to miejsce, gdy zawodnik na spalonym zagra piłkę, która odbiła się od słupka, poprzeczki lub interweniującego przeciwnika.

Dopiero gdy spełniony jest jeden z tych warunków, gra zostaje przerwana, a drużyna przeciwna wznawia ją rzutem wolnym pośrednim z miejsca, w którym doszło do przewinienia.

Kiedy spalony nie obowiązuje? Wyjątki od reguły

Jak każda zasada, tak i ta ma swoje wyjątki. Istnieją trzy konkretne sytuacje, w których zawodnik nie może być na spalonym, nawet jeśli jego pozycja na boisku by na to wskazywała. Pamiętaj, że spalony nie zostanie odgwizdany, gdy zawodnik otrzymuje piłkę bezpośrednio z:

1. Rzutu od bramki
2. Rzutu z autu
3. Rzutu rożnego

Dodatkowo, niezwykle ważna zasada: zawodnik nie jest na pozycji spalonej, jeśli w momencie podania znajduje się na własnej połowie boiska. Może stać nawet za wszystkimi obrońcami, ale dopóki nie przekroczy linii środkowej, gra toczy się dalej.

Spalony w praktyce i ciekawostki

Prosty przykład

Wyobraź sobie, że napastnik Robert jest ustawiony za ostatnim obrońcą drużyny przeciwnej. Jego kolega z pomocy, Piotr, widzi go i zagrywa do niego długą piłkę. W momencie, gdy piłka odrywa się od nogi Piotra, Robert jest na pozycji spalonej. Jeśli Robert dobiegnie do piłki i spróbuje oddać strzał, sędzia asystent podniesie chorągiewkę, a sędzia główny przerwie grę. Jeśli jednak Robert zignorowałby piłkę, a dobiegłby do niej inny jego kolega, który w momencie podania był na prawidłowej pozycji, gra toczyłaby się dalej.

Ciekawostka z historią w tle

Czy wiesz, że zasada spalonego ewoluowała przez lata? Na początku, w XIX wieku, zawodnik był na spalonym, jeśli znajdował się przed piłką – podobnie jak w rugby! Później wprowadzono zasadę trzech obrońców, a dopiero w 1925 roku zredukowano ją do dwóch (w tym najczęściej bramkarza), co zrewolucjonizowało taktykę i uczyniło grę znacznie bardziej ofensywną. Dzisiejsze analizy VAR, wyznaczające spalonego z dokładnością do milimetra, to kolejny krok w tej fascynującej ewolucji.

Mamy nadzieję, że teraz zasada spalonego jest dla Ciebie o wiele jaśniejsza. Kluczem jest zapamiętanie, że liczy się pozycja w momencie podania oraz aktywny udział w akcji. Choć na początku może wydawać się to trudne, po obejrzeniu kilku meczów z tą wiedzą w głowie, zaczniesz dostrzegać spalonego równie szybko jak sędziowie asystenci!