Kiedy obniżone zostaną prowizje od płacenia kartą

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego za płatność kartą bank pobiera prowizję, a przedsiębiorcy marzą o ich obniżeniu? To pytanie, które nurtuje wielu, zwłaszcza w dobie cyfryzacji i rosnącej popularności transakcji bezgotówkowych. Zanurzmy się w świat opłat transakcyjnych, by zrozumieć ich mechanizm, historię i potencjalną przyszłość, która może przynieść zmiany.

Zrozumienie prowizji od płatności kartą: Co to właściwie jest?

Prowizje od płatności kartą to złożony system opłat, który obejmuje kilka składowych. Kiedy płacisz kartą w sklepie, sprzedawca nie otrzymuje pełnej kwoty transakcji. Część z niej trafia do różnych uczestników procesu płatniczego. Zrozumienie tych elementów jest kluczowe do analizy ich przyszłych obniżek:

• Opłata interchange (interchange fee): To największa część prowizji, płacona przez bank agenta rozliczeniowego (akceptującego płatność) bankowi wydawcy karty (który wydał kartę klientowi). Jej wysokość jest często regulowana i stanowi główne źródło dochodu dla banków wydających karty.
• Opłata systemowa (scheme fee): Płacona przez banki do organizacji kartowych, takich jak Visa czy Mastercard, za korzystanie z ich globalnej sieci transakcyjnej. Są to opłaty za utrzymanie infrastruktury i przetwarzanie transakcji.
• Opłata agencyjna/za usługę (acquiring fee/markup): To marża pobierana przez bank agenta rozliczeniowego za obsługę transakcji, w tym za dostarczenie terminala płatniczego i rozliczenie płatności.

W efekcie, każda transakcja kartą generuje koszt dla przedsiębiorcy, który wlicza go w swoje ceny lub ponosi jako koszt prowadzenia działalności. Ostatecznie, pośrednio, wpływa to na ceny dla konsumentów.

Kto czerpie korzyści z opłat transakcyjnych?

System opłat transakcyjnych jest złożony, a korzyści czerpią z niego różne podmioty w ekosystemie płatności:

• Banki wydawcy kart: Głównie z opłat interchange, które stanowią dla nich istotne źródło przychodów.
• Banki agenci rozliczeniowi: Z opłat agencyjnych, czyli marży za obsługę transakcji i udostępnienie terminali płatniczych.
• Organizacje kartowe (Visa, Mastercard): Z opłat systemowych, za utrzymanie i rozwój swoich globalnych sieci płatniczych oraz gwarancje bezpieczeństwa transakcji.

Dla każdego z tych podmiotów, prowizje są elementem modelu biznesowego, co tłumaczy ich zainteresowanie utrzymaniem obecnego systemu lub negocjacjami w sprawie ewentualnych zmian.

Historia i regulacje: Jak zmieniały się prowizje?

W przeszłości prowizje od płatności kartą były znacznie wyższe i mniej transparentne. Sytuacja ta zaczęła się zmieniać, szczególnie pod wpływem regulacji. Przełomowym momentem było wprowadzenie w Unii Europejskiej Rozporządzenia w sprawie opłat interchange (IFR) w 2015 roku.

Rozporządzenie to wprowadziło limity na opłaty interchange dla konsumenckich kart debetowych (0,2% wartości transakcji) i kredytowych (0,3% wartości transakcji). Celem było obniżenie kosztów dla handlowców, co miało stymulować konkurencję i potencjalnie przynieść korzyści konsumentom w postaci niższych cen. Efektem tych zmian była znacząca obniżka kosztów akceptacji kart dla wielu przedsiębiorców w Europie.

Ciekawostka: Przed wprowadzeniem IFR, opłaty interchange w niektórych krajach mogły sięgać nawet 1-2% wartości transakcji, zwłaszcza dla kart kredytowych premium. Regulacja ta była więc ogromnym krokiem w stronę standaryzacji i obniżenia kosztów.

Co wpływa na wysokość prowizji obecnie?

Mimo regulacji, wysokość prowizji nadal może się różnić. Wpływa na to szereg czynników:

• Rodzaj karty: Karty debetowe zazwyczaj mają niższe opłaty niż kredytowe. Karty biznesowe lub premium często nie są objęte limitami IFR, co oznacza, że ich opłaty mogą być wyższe.
• Sposób transakcji: Płatności online (card-not-present) często wiążą się z wyższymi prowizjami niż płatności w terminalu (card-present), ze względu na wyższe ryzyko oszustwa.
• Branża działalności: Niektóre branże, np. turystyka czy e-commerce, mogą mieć specyficzne stawki.
• Wolumen transakcji: Więksi handlowcy, generujący duży obrót, mają lepszą pozycję do negocjowania niższych stawek z agentami rozliczeniowymi.
• Polityka cenowa agenta rozliczeniowego: Oferty różnych banków i firm płatniczych mogą się różnić, dlatego warto porównywać ich propozycje.

Wszystkie te elementy składają się na indywidualną stawkę, jaką płaci dany przedsiębiorca.

Przyszłość prowizji: Czy czekają nas dalsze obniżki?

Pytanie o dalsze obniżki prowizji jest złożone i nie ma na nie jednej, prostej odpowiedzi w postaci konkretnej daty. Zamiast tego, możemy mówić o trendach i czynnikach, które mogą wpłynąć na przyszłe zmiany:

• Dalsze regulacje: Istnieje możliwość, że organy regulacyjne, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, będą dążyć do objęcia limitami kolejnych typów kart (np. biznesowych) lub dalszego obniżenia obecnych progów. Presja na obniżenie kosztów akceptacji płatności jest stała.
• Rozwój nowych technologii płatniczych: Pojawienie się i popularyzacja alternatywnych metod płatności, takich jak BLIK, płatności oparte na otwartej bankowości (Open Banking), czy cyfrowe portfele, może zwiększyć konkurencję na rynku. Te nowe rozwiązania często oferują niższe koszty transakcji, co może zmusić tradycyjne systemy kartowe do rewizji swoich stawek.
• Inicjatywy narodowe i europejskie: Trwają prace nad rozwojem europejskich systemów płatności (np. EPI – European Payments Initiative), które miałyby być alternatywą dla globalnych gigantów Visa i Mastercard. Ich sukces mógłby wprowadzić znaczącą konkurencję i wpłynąć na poziom prowizji.
• Presja ze strony przedsiębiorców: Organizacje handlowców i przedsiębiorców stale lobbują za obniżeniem kosztów akceptacji płatności, wskazując na ich wpływ na marże i ceny.

Nie ma ustalonej daty, kiedy prowizje zostaną ponownie obniżone, ale stały rozwój rynku, innowacje technologiczne i potencjalne działania regulacyjne wskazują na to, że rynek płatności będzie nadal ewoluował w kierunku większej efektywności i, być może, niższych kosztów.

Alternatywne metody płatności: Perspektywa dla przedsiębiorców

W kontekście poszukiwania niższych kosztów, przedsiębiorcy coraz częściej zwracają uwagę na alternatywne metody płatności. Rozwiązania takie jak:

• BLIK: Bardzo popularny w Polsce, oferujący często niższe prowizje niż tradycyjne płatności kartą.
• Płatności oparte na Open Banking: Umożliwiające bezpośrednie przelewy z konta klienta na konto sprzedawcy, z pominięciem pośredników kartowych.
• Płatności kodem QR: Proste i często tanie w obsłudze.

Mogą stanowić atrakcyjną opcję dla handlowców, którzy chcą zoptymalizować swoje koszty. Akceptacja tych metod może nie tylko zmniejszyć wydatki na prowizje, ale również przyciągnąć klientów preferujących nowoczesne rozwiązania płatnicze. To strategiczna decyzja, która może przynieść wymierne korzyści w dłuższej perspektywie.