Kompleks Riese, zwiedzanie

W sercu Gór Sowich, pod osłoną gęstych lasów, kryje się jedna z najbardziej mrocznych i monumentalnych tajemnic III Rzeszy. Projekt Riese, gigantyczne podziemne miasto drążone rękami tysięcy więźniów, do dziś rozpala wyobraźnię historyków i poszukiwaczy przygód. Czy odważysz się zejść do jego zimnych korytarzy, by dotknąć historii, która wciąż czeka na odkrycie?

Czym jest Projekt Riese?

Projekt Riese, co po niemiecku oznacza Olbrzym, to kryptonim największego projektu górniczo-budowlanego nazistowskich Niemiec, realizowanego w latach 1943-1945. W masywach Gór Sowich oraz pod zamkiem Książ wydrążono sieć potężnych, betonowych tuneli, hal i umocnień. Oficjalny cel budowy do dziś pozostaje niejasny i jest przedmiotem gorących debat. Najpopularniejsze teorie mówią o tajnych fabrykach broni V1 i V2, a nawet o pracach nad bombą atomową. Najbardziej prawdopodobna hipoteza wskazuje jednak na budowę podziemnej kwatery głównej dla Adolfa Hitlera i naczelnego dowództwa III Rzeszy. To, co pewne, to tragiczny wymiar ludzki tego przedsięwzięcia – kompleks budowały dziesiątki tysięcy więźniów obozów koncentracyjnych i jeńców wojennych w nieludzkich warunkach.

Główne obiekty do zwiedzania

Kompleks Riese nie jest jednym, spójnym obiektem. To kilka oddalonych od siebie podziemnych kompleksów, z których trzy najważniejsze są dziś udostępnione turystom. Każdy z nich oferuje nieco inne doświadczenia.

Włodarz

To największy znany element całego projektu Riese. Imponuje rozmiarami podziemnych hal i długością korytarzy. Jego unikalną atrakcją jest fakt, że część dolnych partii jest zalana wodą. Dzięki temu jedną z głównych atrakcji jest pływanie łodzią po mrocznych, podziemnych tunelach, co dostarcza niezapomnianych wrażeń i pozwala lepiej zwizualizować ogrom tej budowli.

Osówka

Podziemne Miasto Osówka jest często uważane za najlepiej przygotowany turystycznie obiekt Riese. Oferuje kilka wariantów zwiedzania, w tym trasę historyczną, edukacyjną oraz ekstremalną, która obejmuje przeprawę przez zalane odcinki w pontonach desantowych. Na powierzchni można zobaczyć także fundamenty naziemnej infrastruktury, takie jak tzw. „kasyno” i „siłownia”, co daje pełniejszy obraz całego założenia.

Rzeczka (Sztolnie Walimskie)

To jeden z pierwszych obiektów Riese udostępnionych do zwiedzania. Charakteryzuje się bardziej surowym i autentycznym klimatem. Wąskie korytarze, widoczne ślady po drążeniu skał i skromne oświetlenie sprawiają, że można tu poczuć prawdziwą atmosferę tego miejsca. Trasa jest stosunkowo krótka, ale bardzo treściwa, a wartownie przy wejściu do dziś przypominają o tragicznym przeznaczeniu tego miejsca.

Jak przygotować się do zwiedzania?

Wybierając się do Riese, warto pamiętać o kilku kluczowych kwestiach, aby zwiedzanie było komfortowe i bezpieczne.

Ubiór i wyposażenie

Niezależnie od pory roku, temperatura wewnątrz podziemi jest stała i wynosi zaledwie około 5-8 stopni Celsjusza. Niezbędne jest zabranie ze sobą ciepłego ubrania – bluzy, kurtki, a nawet czapki. Równie ważne jest obuwie:

• Wybierz buty z grubą, antypoślizgową podeszwą.
• Podłoże jest nierówne i często wilgotne, dlatego obuwie powinno być pełne i najlepiej wodoodporne.
• Unikaj sandałów, klapek czy butów na obcasie.

Wybór trasy i logistyka

Obiekty Riese są rozrzucone w promieniu kilkunastu kilometrów, dlatego najwygodniej poruszać się między nimi samochodem. Przed przyjazdem warto sprawdzić godziny otwarcia i rodzaje dostępnych tras. Niektóre z nich (np. trasy ekstremalne) wymagają wcześniejszej rezerwacji i dobrej kondycji fizycznej. Osoby cierpiące na klaustrofobię powinny rozważyć, czy zwiedzanie wąskich, podziemnych korytarzy będzie dla nich komfortowe.

Ciekawostki i tajemnice

Zwiedzanie Riese to nie tylko lekcja historii, ale również podróż w świat niewyjaśnionych zagadek. To właśnie z tym regionem związana jest słynna legenda o „Złotym Pociągu”, który rzekomo miał być ukryty w jednym z tutejszych tuneli pod koniec wojny. Choć pociągu nigdy nie odnaleziono, legenda wciąż żyje i przyciąga poszukiwaczy skarbów. Co więcej, eksperci są zgodni, że wciąż nie odkryto wszystkich części kompleksu, a góry mogą skrywać kolejne kilometry tuneli i nieznane pomieszczenia, co tylko potęguje aurę tajemniczości otaczającą to miejsce.