Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?

W obliczu straty bliskiej osoby, poza ogromnym bólem i żalem, często pojawia się również troska o aspekty organizacyjne i finansowe związane z pochówkiem. Właśnie w takich momentach niezwykle cennym wsparciem może okazać się zasiłek pogrzebowy – świadczenie, które ma na celu choć częściowe pokrycie kosztów ceremonii. Ale komu właściwie przysługuje i jakie warunki trzeba spełnić, aby je otrzymać? Przygotujmy się na kompleksowe omówienie tego ważnego tematu.

Zasiłek pogrzebowy: wsparcie w trudnych chwilach

Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) osobie, która poniosła koszty pogrzebu. Jego głównym celem jest odciążenie finansowe rodziny lub innych podmiotów w tym trudnym czasie. Warto podkreślić, że przysługuje on niezależnie od tego, czy zmarły był ubezpieczony, czy też osoba pokrywająca koszty jest objęta ubezpieczeniem społecznym.

Kto może ubiegać się o zasiłek pogrzebowy?

Prawo do ubiegania się o zasiłek pogrzebowy jest dość szerokie i nie ogranicza się wyłącznie do najbliższej rodziny zmarłego. Istnieją dwie główne kategorie uprawnionych podmiotów.

Członkowie rodziny zmarłego

W pierwszej kolejności, prawo do zasiłku przysługuje członkom rodziny osoby zmarłej. Należą do nich:

• Małżonek (wdowa lub wdowiec);
• Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
• Rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające;
• Rodzeństwo;
• Dziadkowie;
• Wnuki.

Przykład: Jeśli zmarły był Twoim wujkiem, a Ty, jako jego bratanek, poniosłeś koszty jego pogrzebu, masz prawo ubiegać się o zasiłek, pod warunkiem, że wujek posiadał tytuł do ubezpieczenia lub Ty jesteś ubezpieczony.

Inne osoby i instytucje

Co ciekawe, zasiłek pogrzebowy może być przyznany również innym osobom, które nie są spokrewnione ze zmarłym, a także instytucjom. Do tej grupy zaliczamy:

• Osobę obcą, która poniosła koszty pogrzebu;
• Pracodawcę;
• Dom pomocy społecznej;
• Gminę;
• Kościół lub związek wyznaniowy.

Wyobraźmy sobie sytuację, gdy zmarły nie miał bliskiej rodziny, a sąsiad, z którym łączyła go wieloletnia przyjaźń, wziął na siebie obowiązek organizacji pochówku i pokrył związane z tym wydatki. W takim przypadku to właśnie ten sąsiad może ubiegać się o zasiłek pogrzebowy. Ważne jest, aby udokumentować poniesione koszty.

Warunki przyznania zasiłku

Samo poniesienie kosztów pogrzebu to nie jedyny warunek. Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy, muszą zostać spełnione również inne kryteria.

Tytuł do ubezpieczenia

Kluczowym warunkiem jest, aby osoba zmarła lub osoba ubiegająca się o zasiłek posiadała tzw. tytuł do ubezpieczenia. Zasiłek pogrzebowy przysługuje, jeżeli:

• Zmarły był objęty ubezpieczeniem społecznym (np. pracownik, zleceniobiorca, prowadzący działalność gospodarczą), pobierał emeryturę lub rentę, lub spełniał warunki do jej pobierania;
• Zmarły pobierał zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński, zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego po ustaniu ubezpieczenia;
• Zmarły był członkiem rodziny osoby ubezpieczonej (np. dziecko osoby ubezpieczonej);
• Osoba ubiegająca się o zasiłek jest objęta ubezpieczeniem społecznym z tytułu np. zatrudnienia, prowadzenia działalności, pobierania emerytury czy renty, a zmarły nie miał tytułu do ubezpieczenia.

Jest to bardzo ważna informacja – nie zawsze zmarły musi być ubezpieczony. Czasem wystarczy, że ubezpieczona jest osoba, która poniosła koszty pogrzebu.

Udokumentowanie kosztów

Aby otrzymać zasiłek, należy przedstawić dokumenty potwierdzające poniesienie kosztów pogrzebu. Są to przede wszystkim oryginały rachunków wystawionych przez zakłady pogrzebowe, cmentarze, kamieniarzy czy inne podmioty świadczące usługi związane z pochówkiem. W przypadku, gdy rachunki są wystawione na kilka osób, zasiłek jest dzielony proporcjonalnie do poniesionych wydatków.

Wysokość świadczenia

Wysokość zasiłku pogrzebowego jest stała i niezależna od faktycznie poniesionych kosztów pogrzebu, o ile te koszty nie są niższe od kwoty zasiłku. Obecnie wynosi ona 4000 złotych.

Ciekawostka: Niezależnie od tego, czy pogrzeb kosztował 3000 zł, czy 10000 zł, kwota wypłaconego zasiłku przez ZUS/KRUS pozostaje taka sama – 4000 zł. Jeśli jednak poniesione koszty były niższe niż 4000 zł (np. 3500 zł), zasiłek zostanie wypłacony w wysokości faktycznie poniesionych kosztów, czyli 3500 zł.

Jak złożyć wniosek?

Wniosek o zasiłek pogrzebowy składa się w oddziale ZUS lub KRUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania zmarłego lub osoby ubiegającej się o zasiłek. Do wniosku należy dołączyć:

• Skrócony odpis aktu zgonu;
• Oryginały rachunków potwierdzających poniesienie kosztów pogrzebu;
• Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo ze zmarłym (np. dowód osobisty, akt urodzenia, akt małżeństwa);
• Zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom (jeśli zmarły był ubezpieczony lub jeśli osoba ubiegająca się o zasiłek jest ubezpieczona).

Ważne aspekty i ciekawostki

Termin na złożenie wniosku

Wniosek o zasiłek pogrzebowy należy złożyć w terminie 12 miesięcy od daty śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały pokryte. W przypadku, gdy zgłoszenie zgonu lub wydanie aktu zgonu nastąpiło później (np. z powodu odnalezienia zwłok po dłuższym czasie), termin 12 miesięcy liczy się od daty sporządzenia aktu zgonu. Przekroczenie tego terminu, bez uzasadnionych przyczyn, może skutkować odmową wypłaty świadczenia.

Kto dostaje zasiłek, gdy koszty poniosło kilka osób?

Jeśli koszty pogrzebu poniosło kilka osób lub instytucji, zasiłek pogrzebowy zostanie podzielony między nich proporcjonalnie do poniesionych wydatków. W praktyce często jedna osoba pokrywa całość kosztów, a następnie ubiega się o pełną kwotę zasiłku.

Zasiłek a kredyt na pogrzeb

Wiele rodzin, w obliczu nagłych wydatków, decyduje się na zaciągnięcie kredytu na pokrycie kosztów pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy może stanowić istotne wsparcie w spłacie tego zobowiązania, częściowo lub w całości pokrywając jego wysokość.

Mamy nadzieję, że ten artykuł rozjaśnił kwestie związane z zasiłkiem pogrzebowym, pomagając lepiej zrozumieć, komu przysługuje to ważne wsparcie i jakie kroki należy podjąć, aby je otrzymać. Pamiętajmy, że w trudnych chwilach warto korzystać z dostępnych form pomocy.