Która klemę zdjąć przy dłuższym postoju?

Dłuższy postój samochodu to scenariusz, który zna wielu kierowców. Niezależnie od tego, czy wyjeżdżasz na urlop, czy po prostu masz inne priorytety, ostatnią rzeczą, jakiej pragniesz, jest rozładowany akumulator. Aby temu zapobiec, często zaleca się odłączenie jednej z klem. Ale którą? To kluczowe pytanie, na które znajdziesz odpowiedź w tym artykule, gwarantując spokój ducha i sprawny powrót za kierownicę.

Dlaczego akumulator się rozładowuje podczas postoju?

Nawet gdy samochód stoi unieruchomiony, akumulator pracuje. Zachodzą w nim naturalne procesy samorozładowania, a także – co ważniejsze w nowoczesnych pojazdach – występuje prąd spoczynkowy (tzw. upływ prądu). Odpowiadają za niego liczne systemy elektroniczne: alarm, centralny zamek, pamięć ustawień radia czy komputera pokładowego. Choć pobór ten jest minimalny, w skali tygodni czy miesięcy może całkowicie wyczerpać energię, pozostawiając Cię z martwym pojazdem.

Którą klemę odłączyć? Zawsze ujemną!

Odpowiedź jest jednoznaczna i prosta: przy dłuższym postoju samochodu zawsze należy odłączyć klemę ujemną (oznaczoną symbolem „-”). To fundamentalna zasada bezpieczeństwa, której przestrzeganie uchroni Cię przed wieloma problemami.

Dlaczego właśnie ujemną?

Wybór ujemnej klemy nie jest przypadkowy i ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa:

• Minimalizacja ryzyka zwarcia: Karoseria samochodu jest połączona z biegunem ujemnym akumulatora. Odłączając klemę ujemną, przerywasz obwód w miejscu, gdzie ryzyko przypadkowego dotknięcia narzędziem do masy pojazdu i wywołania zwarcia jest znacznie mniejsze.
• Brak iskrzenia: Podczas odłączania klemy ujemnej ryzyko iskrzenia jest znikome. Iskry mogą być niebezpieczne w pobliżu akumulatora, który wydziela łatwopalny wodór.
• Ochrona elektroniki: Odłączenie ujemnej klemy jest bezpieczniejsze dla delikatnej elektroniki samochodowej. W przypadku przypadkowego zwarcia podczas pracy przy dodatniej klemie, mogłoby dojść do uszkodzenia czułych komponentów.

Jak bezpiecznie odłączyć klemę? Krok po kroku

Pamiętaj o ostrożności i stosowaniu odpowiednich narzędzi (najczęściej klucza nasadowego lub płaskiego).

1. Wyłącz wszystkie urządzenia: Upewnij się, że silnik jest wyłączony, a wszystkie światła, radio i inne odbiorniki prądu są wyłączone.
2. Zlokalizuj klemę ujemną: Jest ona zazwyczaj oznaczona symbolem „-” i ma czarny przewód.
3. Poluzuj nakrętkę: Użyj odpowiedniego klucza, aby poluzować nakrętkę mocującą klemę do bieguna akumulatora. Nie musisz jej całkowicie odkręcać.
4. Zdejmij klemę: Delikatnie, ale stanowczo zdejmij klemę z bieguna akumulatora. Upewnij się, że nie dotyka ona żadnych metalowych części pojazdu.
5. Zabezpiecz klemę: Aby mieć pewność, że klema nie wróci przypadkowo na biegun, możesz ją owinąć szmatką lub odsunąć od akumulatora i zabezpieczyć, np. opaską zaciskową.

A co jeśli odłączę dodatnią? Ryzyko zwarcia i uszkodzeń

Odłączenie klemy dodatniej (oznaczonej „+”, z czerwonym przewodem) jako pierwszej jest niebezpieczne. Jeśli w trakcie tej czynności Twój klucz lub narzędzie przypadkowo dotknie metalowej części karoserii (która jest połączona z masą, czyli biegunem ujemnym), dojdzie do natychmiastowego i bardzo silnego zwarcia. Skutki mogą być poważne:

• Duże iskrzenie, które może spowodować pożar lub eksplozję gazów wydzielanych przez akumulator.
• Uszkodzenie narzędzia, akumulatora lub nawet instalacji elektrycznej pojazdu.
• Poważne oparzenia.

Dlatego zawsze pamiętaj: najpierw ujemna, a przy podłączaniu akumulatora – najpierw dodatnia, potem ujemna.

Alternatywne rozwiązania na długi postój i ciekawostki

Odłączenie klemy to skuteczna metoda, ale nie jedyna i nie zawsze najwygodniejsza, zwłaszcza jeśli nie chcesz tracić ustawień radia czy komputera.

• Ładowarka podtrzymująca: To idealne rozwiązanie dla osób, które mają dostęp do gniazdka elektrycznego. Inteligentne ładowarki podtrzymujące (tzw. trickle chargers) utrzymują akumulator w optymalnym stanie naładowania, zapobiegając jego rozładowaniu bez konieczności odłączania czegokolwiek. Są bezpieczne i wydłużają żywotność akumulatora.
• Okresowe uruchamianie silnika: Jeśli postój nie jest ekstremalnie długi (np. kilka tygodni), możesz co jakiś czas uruchomić silnik na 15-20 minut. Pamiętaj jednak, aby pozwolić mu popracować na wolnych obrotach, a najlepiej przejechać się kawałek, aby alternator zdążył doładować akumulator. Samo uruchomienie i natychmiastowe wyłączenie może zużyć więcej energii niż naładować.
• Sprawdzenie upływu prądu: Jeśli Twój akumulator rozładowuje się podejrzanie szybko, nawet po krótkim postoju, warto sprawdzić, czy w samochodzie nie ma nadmiernego upływu prądu. Może być to spowodowane np. uszkodzoną elektroniką, niedomkniętymi drzwiami (oświetlenie wnętrza) czy nieprawidłowo podłączonym dodatkowym wyposażeniem.

Ciekawostka: W nowoczesnych autach, pełnych elektroniki, prąd spoczynkowy może być na tyle znaczący, że nawet kilkutygodniowy postój bez odłączenia klemy może skończyć się rozładowaniem akumulatora do poziomu uniemożliwiającego rozruch. Starsze pojazdy były pod tym względem mniej "prądożerne".

Wiedza o tym, którą klemę odłączyć, jest fundamentalna dla każdego kierowcy. Pamiętając o ujemnej klemie i zasadach bezpieczeństwa, możesz bez obaw zostawić swój pojazd na dłuższy czas, mając pewność, że po powrocie będzie gotowy do drogi. Dbaj o swój akumulator, a on odwdzięczy Ci się długą i bezproblemową pracą.