Lamblioza u dzieci, objawy

Ból brzuszka, niechęć do jedzenia, a może dziwna wysypka? Każdy rodzic zna ten niepokój, gdy pociecha zaczyna skarżyć się na dolegliwości, których przyczyny trudno odgadnąć. Czasem to zwykła niestrawność, ale bywa i tak, że za pozornie niewinnymi objawami kryje się niewidoczny gołym okiem intruz. Jednym z takich cichych sprawców dziecięcych problemów żołądkowych jest lamblioza – choroba pasożytnicza, która, choć powszechna, wciąż bywa mylona z innymi schorzeniami.

Czym jest lamblioza i dlaczego dotyka dzieci?

Lamblioza, znana również jako giardioza, to choroba zakaźna wywoływana przez pierwotniaka o nazwie Giardia lamblia (lub Giardia intestinalis). Ten mikroskopijny pasożyt bytuje w jelicie cienkim, gdzie przyczepia się do jego ścianek i zaburza procesy trawienia oraz wchłaniania składników odżywczych. Ze względu na drogę zakażenia, często nazywana jest „chorobą brudnych rąk”, co doskonale tłumaczy, dlaczego to właśnie dzieci, poznające świat wszystkimi zmysłami, są na nią najbardziej narażone. Wystarczy chwila nieuwagi w piaskownicy, napicie się wody z niepewnego źródła czy bliski kontakt z rówieśnikiem w żłobku lub przedszkolu, by doszło do zakażenia.

Objawy lambliozy u dzieci – na co zwrócić uwagę?

Warto podkreślić, że lamblioza może przebiegać w sposób bardzo zróżnicowany. U części dzieci zakażenie może być bezobjawowe, co czyni je nieświadomymi nosicielami. Jednak gdy objawy już wystąpią, mogą być mylące i niejednoznaczne. Można je podzielić na dwie główne grupy.

Klasyczne objawy ze strony układu pokarmowego

To najczęstsza i najbardziej charakterystyczna grupa symptomów, które powinny zapalić w głowie rodzica czerwoną lampkę. Zwykle pojawiają się od jednego do trzech tygodni po zakażeniu.

• Bóle brzucha: Zazwyczaj zlokalizowane są w okolicy pępka lub w nadbrzuszu. Mogą mieć charakter kurczowy, kolkowy i nasilać się po posiłkach, zwłaszcza bogatych w cukry proste.
• Biegunka: To jeden z kluczowych objawów. Stolce są często wodniste, sfermentowane, o bardzo nieprzyjemnym, gnilnym zapachu. Cechą charakterystyczną mogą być tłuszczowe, połyskliwe stolce, które z trudem spłukują się w toalecie. Biegunka może być ostra, ale często przechodzi w formę przewlekłą lub nawracającą.
• Wzdęcia i gazy: Dziecko może skarżyć się na uczucie „pełnego brzucha”, a rodzice mogą zaobserwować wzmożoną produkcję gazów o intensywnym zapachu.
• Nudności i wymioty: Choć rzadsze niż biegunka, mogą towarzyszyć infekcji, prowadząc do odwodnienia i osłabienia.
• Brak apetytu i spadek masy ciała: W wyniku zaburzeń wchłaniania i ogólnego złego samopoczucia, dziecko może stracić zainteresowanie jedzeniem, co w perspektywie czasu prowadzi do utraty wagi.

Mniej oczywiste, ale równie ważne sygnały

Lamblioza to podstępny pasożyt, który może wpływać na cały organizm, dając objawy pozornie niezwiązane z układem pokarmowym. To właśnie one często utrudniają postawienie prawidłowej diagnozy.

1. Zmiany skórne: Pasożyt może wywoływać reakcje alergiczne. U dziecka mogą pojawić się pokrzywki, swędzące wysypki, a nawet zaostrzenie objawów atopowego zapalenia skóry (AZS).
2. Stany podgorączkowe: Niewielka, utrzymująca się temperatura ciała, bez innych wyraźnych objawów infekcji, może być sygnałem przewlekłego zakażenia.
3. Apatia i rozdrażnienie: Chroniczne zmęczenie, brak energii do zabawy, wahania nastroju i problemy z koncentracją to częste skutki niedoborów pokarmowych i toksycznego działania pasożyta.
4. Bladość skóry i cienie pod oczami: Mogą świadczyć o anemii z niedoboru żelaza, którego wchłanianie jest upośledzone podczas infekcji.

Ciekawostka: Przewlekła, nieleczona lamblioza u dzieci bywa czasem mylona z zespołem jelita drażliwego (IBS) lub nietolerancjami pokarmowymi. Nawracające bóle brzucha i problemy z wypróżnianiem bez jednoznacznej przyczyny zawsze powinny być sygnałem do rozważenia diagnostyki w kierunku pasożytów.

Kiedy udać się do lekarza?

Jeśli obserwujesz u swojego dziecka którykolwiek z wymienionych objawów, zwłaszcza jeśli dolegliwości żołądkowo-jelitowe utrzymują się dłużej niż kilka dni, nawracają lub towarzyszą im zmiany skórne czy spadek wagi, konieczna jest konsultacja z pediatrą. Nie należy leczyć dziecka na własną rękę. Lekarz po zebraniu wywiadu zleci odpowiednie badania – najczęściej kilkukrotne badanie kału – które pozwolą potwierdzić lub wykluczyć obecność pasożyta i wdrożyć skuteczne leczenie. Pamiętajmy, że wczesne rozpoznanie to klucz do uniknięcia długofalowych powikłań, takich jak niedożywienie czy przewlekłe problemy jelitowe.