Lewiatan: firmy czekają na szczegóły dot. szczepień w zakładach pracy

Wizja powrotu do normalności i bezpiecznego środowiska pracy napędza ogólnopolską dyskusję na temat szczepień w firmach. Choć idea masowej immunizacji pracowników, ogłoszona przez rząd, spotkała się z ogromnym entuzjazmem, przedsiębiorcy wciąż borykają się z brakiem kluczowych informacji. Jak zorganizować akcję szczepień, kto za nią zapłaci i jaka odpowiedzialność spoczywa na pracodawcy? Te pytania pozostają otwarte, a firmy, zrzeszone między innymi w Konfederacji Lewiatan, z niecierpliwością czekają na szczegółowe i jednoznaczne wytyczne.

Gotowość pracodawców zderza się z brakiem przepisów

Wielu przedsiębiorców od razu zadeklarowało chęć przyłączenia się do Narodowego Programu Szczepień i zorganizowania punktów wakcynacji na terenie swoich zakładów. Taka inicjatywa niesie ze sobą liczne korzyści: odciąża publiczny system ochrony zdrowia, przyspiesza proces szczepień populacyjnych i, co najważniejsze, pozwala na szybsze stworzenie bezpiecznego środowiska pracy. Niestety, sam entuzjazm nie wystarczy. Brak szczegółowych rozporządzeń wykonawczych sprawia, że firmy stoją w miejscu, nie mogąc podjąć konkretnych działań organizacyjnych. Ta niepewność prawna jest obecnie największą barierą.

Kluczowe pytania, na które brakuje odpowiedzi

Przedsiębiorcy wskazują na szereg fundamentalnych kwestii, które muszą zostać uregulowane, zanim program szczepień w firmach ruszy na dobre. Bez jasnych odpowiedzi, podejmowanie jakichkolwiek kroków jest obarczone zbyt dużym ryzykiem.

Kwestie finansowe i organizacyjne

Podstawowym problemem jest finansowanie całego przedsięwzięcia. Pracodawcy pytają:

• Kto pokryje koszty? Czy firma będzie musiała zapłacić za same szczepionki, zaangażowanie personelu medycznego, przygotowanie odpowiedniego miejsca oraz środki ochrony?
• Jak rozliczyć czas pracy? Czy pracownikowi szczepiącemu się w godzinach pracy należy się pełne wynagrodzenie? A co w przypadku ewentualnych niepożądanych odczynów poszczepiennych i konieczności zwolnienia lekarskiego?
• Logistyka procesu. Jakie wymogi sanitarne musi spełniać pomieszczenie do szczepień? Jak zapewnić prawidłowy transport i przechowywanie preparatów?

Odpowiedzialność prawna i ochrona danych

To jeden z najbardziej drażliwych tematów. Firmy obawiają się potencjalnych konsekwencji prawnych. Najważniejsze wątpliwości to:

1. Odpowiedzialność za NOP. Co w sytuacji, gdy u pracownika wystąpi niepożądany odczyn poszczepienny? Kto poniesie za to odpowiedzialność – pracodawca, który zorganizował szczepienie, czy państwo, w ramach narodowego programu?
2. Ochrona danych wrażliwych (RODO). Informacja o stanie zdrowia i fakcie zaszczepienia to dane wrażliwe. Jak je przetwarzać zgodnie z prawem, aby nie narazić się na zarzuty naruszenia prywatności pracowników? Kto i na jakiej podstawie może gromadzić listy chętnych?

Perspektywa pracownika: Co musisz wiedzieć?

W całej dyskusji nie można zapominać o pracownikach. Należy z całą mocą podkreślić, że szczepienia przeciwko COVID-19 w Polsce są dobrowolne. Pracodawca nie może zmusić pracownika do zaszczepienia się ani wyciągać negatywnych konsekwencji, takich jak zwolnienie, w przypadku odmowy. Jego rolą jest rzetelne informowanie, zachęcanie i stworzenie możliwości, a nie stosowanie przymusu. Jakakolwiek forma dyskryminacji osób niezaszczepionych byłaby niezgodna z prawem pracy.

Ciekawostka: Jak robią to inni?

Warto spojrzeć na przykłady z innych krajów. W Stanach Zjednoczonych niektóre duże korporacje, aby zachęcić załogę do szczepień, oferowały benefity w postaci dodatkowych dni płatnego urlopu, jednorazowych premii finansowych czy bonów zakupowych. Takie podejście, oparte na pozytywnej motywacji, a nie na przymusie, może być inspiracją także dla polskich firm, gdy tylko pojawią się odpowiednie ramy prawne.

Podsumowanie: Przygotowanie w oczekiwaniu na start

Mimo wielu niewiadomych, firmy mogą już teraz podjąć pewne kroki przygotowawcze. Kluczem jest transparentna komunikacja. Warto już dziś informować pracowników o planach i zbierać (w sposób anonimowy) informacje o zainteresowaniu szczepieniami w zakładzie pracy. Pozwoli to oszacować skalę przedsięwzięcia. Jedno jest pewne: polscy przedsiębiorcy są gotowi aktywnie włączyć się w walkę z pandemią. Teraz ruch należy do strony rządowej, która musi dostarczyć jasne, precyzyjne i bezpieczne ramy prawne do działania.