Na czym polega reklamacja z tytułu rękojmi?

Kupiłeś wymarzony sprzęt, a on po tygodniu odmawia posłuszeństwa? A może nowa para butów rozkleiła się po pierwszym deszczu? W takich sytuacjach wielu z nas myśli o gwarancji, często zapominając o znacznie potężniejszym narzędziu, które daje nam prawo – rękojmi. To nie jest dobra wola sprzedawcy, a jego ustawowy obowiązek, z którego warto i trzeba korzystać. Zrozumienie zasad rękojmi to klucz do skutecznego dochodzenia swoich praw jako konsumenta i odzyskania pieniędzy lub otrzymania w pełni wartościowego produktu.

Czym jest rękojmia i dlaczego jest tak ważna?

Rękojmia za wady to ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne sprzedanej rzeczy. Mówiąc prościej, sprzedawca gwarantuje, że produkt, który Ci sprzedaje, jest wolny od wad. Co istotne, jest to odpowiedzialność bezwzględna, co oznacza, że obciąża sprzedawcę niezależnie od jego winy czy wiedzy o istnieniu wady. Regulacje dotyczące rękojmi znajdują się w Kodeksie cywilnym i stanowią fundament ochrony praw konsumentów.

Rękojmia a gwarancja – poznaj kluczowe różnice

To jeden z najczęstszych dylematów konsumenta. Choć oba pojęcia dotyczą wad produktu, ich źródło i zakres są zupełnie inne. Zapamiętaj te trzy podstawowe różnice:

• Podstawa prawna: Rękojmia wynika wprost z przepisów prawa (Kodeks cywilny) i jest obowiązkowa. Gwarancja jest dobrowolnym oświadczeniem gwaranta (najczęściej producenta lub dystrybutora) i jej warunki określa dokument gwarancyjny.
• Strona odpowiedzialna: W przypadku rękojmi za wadę odpowiada zawsze sprzedawca. W przypadku gwarancji – podmiot wskazany w karcie gwarancyjnej, czyli gwarant.
• Wybór: To Ty, jako konsument, decydujesz, czy chcesz skorzystać z uprawnień z tytułu rękojmi, czy z gwarancji. Sprzedawca nie może narzucić Ci wyboru.

Kiedy możesz skorzystać z rękojmi?

Podstawą do złożenia reklamacji z tytułu rękojmi jest stwierdzenie tzw. wady fizycznej. Wada fizyczna istnieje wtedy, gdy produkt:

• Nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć. Przykład: kurtka przeciwdeszczowa, która przemaka podczas pierwszego spaceru w deszczu.
• Nie ma właściwości, o których zapewniał sprzedawca. Przykład: smartfon, który według opisu miał być wodoodporny, a uległ uszkodzeniu po lekkim zachlapaniu.
• Nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy. Przykład: kupujesz specjalistyczne wiertło do betonu, informując o tym sprzedawcę, a ono nie jest w stanie wywiercić otworu w betonowej ścianie.
• Został wydany w stanie niezupełnym. Przykład: do zakupionego robota kuchennego nie dołączono kluczowych akcesoriów, które były częścią zestawu.

Twoje prawa, czyli czego możesz żądać od sprzedawcy

Gdy składasz reklamację z tytułu rękojmi, masz do dyspozycji cztery konkretne żądania. Możesz domagać się:

1. Wymiany towaru na nowy – wolny od wad.
2. Naprawy towaru.
3. Obniżenia ceny – w proporcji do wartości towaru z wadą i bez wady.
4. Odstąpienia od umowy – co wiąże się ze zwrotem pieniędzy. Ta opcja jest możliwa tylko wtedy, gdy wada jest istotna. Wada nieistotna, np. drobna rysa na obudowie, nie uprawnia do zwrotu towaru.

Co ważne, co do zasady to Ty wybierasz między naprawą a wymianą. Sprzedawca może odmówić Twojego wyboru tylko wtedy, gdy jest on niemożliwy do zrealizowania lub wymagałby nadmiernych kosztów w porównaniu z drugim możliwym rozwiązaniem.

Jak skutecznie złożyć reklamację? Krok po kroku

Aby Twoja reklamacja była skuteczna, zadbaj o formalności. Najlepiej złożyć ją na piśmie, co stanowi dowód na wypadek ewentualnego sporu. Pismo reklamacyjne powinno zawierać:

• Datę i miejsce sporządzenia.
• Twoje dane oraz dane sprzedawcy.
• Dokładne określenie reklamowanego towaru i datę jego zakupu.
• Szczegółowy opis wady i okoliczności jej stwierdzenia.
• Twoje konkretne żądanie (np. "Wnoszę o wymianę towaru na nowy, wolny od wad").
• Dowód zakupu (paragon, faktura, ale też potwierdzenie płatności kartą czy wyciąg z konta).

Reklamację możesz złożyć osobiście w sklepie (poproś o pisemne potwierdzenie jej przyjęcia) lub wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.

Kluczowe terminy, o których musisz pamiętać

Czas odgrywa tu kluczową rolę. Istnieją trzy terminy, które są fundamentem skutecznej reklamacji:

• Dwa lata odpowiedzialności sprzedawcy: Sprzedawca odpowiada za wady produktu, które istniały w momencie jego wydania i zostały stwierdzone w ciągu dwóch lat od tego dnia. W przypadku nieruchomości jest to 5 lat.
• Domniemanie istnienia wady: To ogromne ułatwienie dla konsumenta! Jeśli wada zostanie stwierdzona w ciągu dwóch lat od dnia wydania towaru, istnieje domniemanie, że istniała ona już w chwili zakupu. Oznacza to, że to sprzedawca musi udowodnić, że wada powstała z Twojej winy.
• 14 dni na odpowiedź: Sprzedawca ma 14 dni kalendarzowych na ustosunkowanie się do Twojego żądania naprawy, wymiany lub obniżenia ceny. Jeśli w tym terminie nie otrzymasz żadnej odpowiedzi, uważa się, że reklamacja została przez niego uznana za zasadną!

Ciekawostka: Nie potrzebujesz oryginalnego opakowania!

Wielu sprzedawców próbuje wmówić klientom, że do złożenia reklamacji niezbędne jest oryginalne pudełko. To mit! Przepisy prawa nie nakładają na konsumenta obowiązku przechowywania oryginalnego opakowania. Produkt musi być jedynie odpowiednio zabezpieczony na czas transportu do sprzedawcy, aby nie uległ dodatkowym uszkodzeniom. Brak kartonu nie może być podstawą do odrzucenia Twojej reklamacji.