NA GRZYBY!

Zapach wilgotnej ziemi, poranna mgła unosząca się między drzewami i ta niepowtarzalna cisza, którą przerywa jedynie szelest liści pod stopami. Grzybobranie to coś więcej niż tylko zbieranie leśnych darów – to rytuał, przygoda i doskonały sposób na obcowanie z naturą. Zanim jednak wyruszymy z koszykiem w poszukiwaniu borowików, podgrzybków i maślaków, warto solidnie się przygotować, by wyprawa była nie tylko owocna, ale przede wszystkim bezpieczna.

Przygotowanie to podstawa

Wybierając się do lasu, pamiętaj, że pogoda bywa kapryśna. Kluczem do komfortu jest ubiór "na cebulkę". Niezbędne będą wygodne, wodoodporne buty, najlepiej za kostkę, które ochronią przed wilgocią i ewentualnymi urazami. Długie spodnie i bluza z długim rękawem to nie tylko ochrona przed chłodem, ale także przed kleszczami i zadrapaniami. Warto również zabrać ze sobą kurtkę przeciwdeszczową i nakrycie głowy.

Niezbędnik grzybiarza

Co powinno znaleźć się w Twoim ekwipunku? Oto krótka lista:

• Przewiewny koszyk: Najlepszy będzie wiklinowy. Plastikowe wiaderka czy foliowe torby powodują, że grzyby się zaparzają i szybciej psują.
• Mały nożyk: Służy do wstępnego oczyszczania grzybów z ziemi i liści jeszcze w lesie.
• Atlas grzybów lub aplikacja: Nawet jeśli jesteś doświadczonym grzybiarzem, warto mieć pod ręką pomoc w identyfikacji. Pamiętaj jednak, by traktować aplikacje jako wsparcie, a nie ostateczną wyrocznię.
• Naładowany telefon i kompas: W lesie łatwo stracić orientację, a technologia może okazać się niezastąpiona.

Złote zasady grzybiarza

Bezpieczeństwo jest absolutnym priorytetem. Najważniejsza zasada brzmi: zbieraj tylko te grzyby, które znasz i co do których masz 100% pewności. Jeśli masz choćby cień wątpliwości – zostaw grzyba w lesie. Pomyłka może kosztować zdrowie, a nawet życie. Pamiętaj, że wiele mitów na temat rozpoznawania grzybów trujących (np. że nie jedzą ich ślimaki lub że ciemnieją po przekrojeniu) jest nieprawdziwych i bardzo niebezpiecznych.

1. Wykręcaj czy wycinaj? To odwieczny dylemat. Obie metody mają zwolenników. Delikatne wykręcenie grzyba z podłoża pozwala na dokładną identyfikację gatunku (niektóre cechy rozpoznawcze znajdują się na trzonie pod ziemią). Po wykręceniu należy zasłonić miejsce po grzybie mchem lub ściółką, by chronić grzybnię przed wyschnięciem.
2. Nie niszcz grzybni: Unikaj rozgrzebywania ściółki. Grzybnia to serce lasu, a owocniki, które zbieramy, to tylko jej niewielka część. Szanujmy ją, by móc cieszyć się zbiorami w kolejnych latach.
3. Zostaw stare i małe okazy: Przejrzałe grzyby często są już robaczywe i mogą być szkodliwe. Z kolei bardzo małe owocniki trudno jest jednoznacznie zidentyfikować. Dajmy im szansę podrosnąć.

Gdzie szukać leśnych skarbów?

Każdy gatunek grzyba ma swoje ulubione miejsca. Poznanie tych preferencji znacznie zwiększa szanse na udane zbiory. Prawdziwki (borowiki szlachetne) często znajdziemy w lasach dębowych i sosnowych. Podgrzybki brunatne uwielbiają towarzystwo sosen i świerków, często kryjąc się w mchu. Z kolei kurki (pieprzniki jadalne) tworzą całe "rodziny" na piaszczystych glebach w lasach liściastych i iglastych. Ciekawostka: Wiele grzybów żyje w symbiozie z konkretnymi gatunkami drzew (zjawisko to nazywa się mikoryzą), dlatego warto rozglądać się pod dębami, brzozami, sosnami czy świerkami.

Najgroźniejsze pomyłki

Niedoświadczeni grzybiarze najczęściej mylą jadalne gatunki z ich trującymi "sobowtórami". Oto kilka przykładów, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę:

• Muchomor sromotnikowy vs. Kania/Gąska zielonka: To najbardziej niebezpieczna pomyłka. Muchomor sromotnikowy jest śmiertelnie trujący. Zawsze sprawdzaj podstawę trzonu – sromotnik ma charakterystyczną bulwę otoczoną pochwą, której nie posiada kania. Kania ma również ruchomy pierścień na trzonie.
• Goryczak żółciowy vs. Borowik szlachetny: Goryczak, zwany "szatanem", nie jest trujący, ale jest tak gorzki, że zepsuje każdą potrawę. Od prawdziwka odróżniają go różowiejące rurki pod kapeluszem i delikatna siateczka na trzonie.
• Maślanka wiązkowa vs. Opieńka miodowa: Maślanka jest trująca i może powodować silne dolegliwości żołądkowe. Odróżnia ją zielonkawy odcień blaszek i gorzki smak.

Co po powrocie z lasu?

Przygoda nie kończy się z chwilą wyjścia z lasu. Przyniesione grzyby należy jak najszybciej oczyścić i posegregować. Najlepiej zrobić to jeszcze tego samego dnia. Każdy grzyb dokładnie obejrzyj, usuń resztki ściółki i sprawdź, czy nie jest robaczywy. Następnie możesz je przygotować do suszenia, marynowania, mrożenia lub od razu wykorzystać do przygotowania pysznej jajecznicy czy aromatycznego sosu. Pamiętaj, by nigdy nie przechowywać surowych grzybów w foliowych workach, ponieważ szybko się psują i mogą stać się szkodliwe.