Niedrożność kanalików łzowych u niemowląt, co warto wiedzieć?

Czy Twoje maleństwo często ma zaczerwienione, łzawiące oczy lub budzi się ze sklejonymi powiekami? Choć widok ten może niepokoić, u wielu niemowląt przyczyną jest powszechny, zazwyczaj niegroźny problem: niedrożność kanalików łzowych. Zrozumienie tego zjawiska pomoże Ci zachować spokój i odpowiednio zadbać o komfort swojego dziecka.

Czym jest niedrożność kanalików łzowych u niemowląt?

Niedrożność kanalików łzowych, znana również jako dakryostenozja, to stan, w którym system drenażu łez nie działa prawidłowo. U niemowląt najczęściej wynika to z obecności cienkiej błony (błony Hasnera) u ujścia kanalika łzowo-nosowego, która nie otworzyła się samoistnie po urodzeniu lub w pierwszych tygodniach życia. Łzy, zamiast swobodnie spływać do jamy nosowej, gromadzą się na powierzchni oka, co prowadzi do charakterystycznych objawów.

Jak rozpoznać: Objawy niedrożności

Rodzice często zauważają kilka kluczowych sygnałów wskazujących na zatkany kanalik łzowy.

• Nadmierne łzawienie: Nawet gdy dziecko nie płacze, jedno lub oba oczy mogą być stale wilgotne, a łzy mogą spływać po policzku.
• Ropienie i wydzielina z oka: Często pojawia się żółtawa lub biała wydzielina, która może sklejać powieki, zwłaszcza po przebudzeniu. To nie zawsze oznacza infekcję, ale jest efektem zastoju łez.
• Sklejone powieki: Rano, po nocy, powieki niemowlęcia mogą być sklejone zaschniętą wydzieliną.
• Czerwony kącik oka: Skóra w wewnętrznym kąciku oka może być lekko zaczerwieniona i podrażniona od ciągłego łzawienia i pocierania.

Ciekawostka: Szacuje się, że niedrożność kanalików łzowych dotyka nawet 5-10% noworodków, co czyni ją jednym z najczęstszych problemów okulistycznych w tej grupie wiekowej.

Pierwsze kroki: Co możesz zrobić w domu?

W większości przypadków niedrożność ustępuje samoistnie w ciągu pierwszego roku życia. Istnieją jednak metody, które mogą pomóc i przyspieszyć ten proces.

Masaż kanalika łzowego (masaż Criglera)

To kluczowa interwencja. Delikatny masaż w okolicach wewnętrznego kącika oka, wykonany czystym palcem, może pomóc w otwarciu zatkanej błony.

• Jak wykonać masaż: Umyj ręce. Palcem wskazującym delikatnie uciskaj skórę od wewnętrznego kącika oka, tuż nad nasadą nosa, w kierunku skrzydełka nosa. Wykonaj kilka powtórzeń, 2-3 razy dziennie. Możesz to robić podczas karmienia lub zmiany pieluszki. Zawsze skonsultuj technikę masażu z lekarzem.

Higiena oka

Regularnie przemywaj oko dziecka przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną, używając osobnego, czystego wacika do każdego oka. Zawsze przecieraj oko od zewnętrznego kącika do wewnętrznego, aby usunąć wydzielinę.

Ważne: Nigdy nie używaj chusteczek nawilżanych ani mydła do przemywania oczu niemowlęcia.

Kiedy do lekarza? Sygnały alarmowe

Chociaż niedrożność kanalików łzowych często jest niegroźna, istnieją sytuacje, kiedy konieczna jest konsultacja z lekarzem pediatrą lub okulistą dziecięcym.

• Gorączka u dziecka.
• Znaczne zaczerwienienie, obrzęk lub bolesność w okolicy oka lub woreczka łzowego.
• Gęsta, żółta lub zielona wydzielina, zwłaszcza jeśli jest obfita i nie ustępuje po higienie.
• Brak poprawy pomimo regularnego masażu i higieny przez kilka tygodni.

Pamiętaj, że wczesna diagnoza i odpowiednie wsparcie mogą zapobiec powikłaniom.

Leczenie specjalistyczne: Kiedy jest potrzebne?

Jeśli problem nie ustąpi samoistnie do 9-12 miesiąca życia, lekarz może zalecić bardziej inwazyjne metody.

Sondowanie kanalika łzowego

Jest to najczęściej stosowana procedura. Polega na delikatnym wprowadzeniu cienkiej sondy do kanalika łzowego w celu jego udrożnienia. Zabieg jest krótki i zazwyczaj bardzo skuteczny.

W rzadszych przypadkach, gdy sondowanie nie przynosi efektów, mogą być rozważane inne procedury, takie jak płukanie, baloplastyka (poszerzanie balonikiem) lub założenie stentów. Decyzja o ich zastosowaniu zawsze należy do specjalisty.

Podsumowanie

Niedrożność kanalików łzowych u niemowląt to powszechny problem, który w większości przypadków ustępuje samoistnie. Cierpliwość, regularna higiena i prawidłowy masaż to Twoi najlepsi sprzymierzeńcy. Pamiętaj jednak, aby w razie wątpliwości lub niepokojących objawów zawsze skonsultować się z lekarzem, który zapewni najlepszą opiekę Twojemu maleństwu.