Od 1 kwietnia 2024 nowe wyższe kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy

Od 1 kwietnia 2024 roku wchodzą w życie nowe, wyższe kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Ta zmiana, wprowadzana corocznie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ma na celu dostosowanie wysokości świadczeń do aktualnej sytuacji ekonomicznej i jest niezwykle ważna dla wszystkich pracowników. Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami, które pomogą zrozumieć, co dokładnie się zmienia i jakie to ma znaczenie dla osób poszkodowanych.

Czym jest jednorazowe odszkodowanie z ZUS?

Jednorazowe odszkodowanie z ZUS to świadczenie pieniężne wypłacane ubezpieczonym, którzy doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub zdiagnozowano u nich chorobę zawodową. Jego celem jest zrekompensowanie strat zdrowotnych, które mają wpływ na codzienne życie i zdolność do wykonywania pracy. Wysokość odszkodowania zależy od stopnia uszczerbku na zdrowiu, który jest określany procentowo przez lekarza orzecznika ZUS.

• Stały uszczerbek na zdrowiu: oznacza naruszenie sprawności organizmu, które nie rokuje poprawy.
• Długotrwały uszczerbek na zdrowiu: oznacza naruszenie sprawności organizmu, które będzie trwało dłużej niż 6 miesięcy, ale rokuje poprawę.

Dlaczego kwoty rosną od 1 kwietnia 2024?

Wysokość jednorazowych odszkodowań nie jest stała. Co roku, od 1 kwietnia, ulega waloryzacji, czyli jest podnoszona. Jest to mechanizm mający na celu ochronę realnej wartości tych świadczeń przed inflacją. Kwoty są indeksowane w oparciu o wskaźnik ogłaszany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, który odzwierciedla zmiany przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Dzięki temu poszkodowani otrzymują świadczenia, których siła nabywcza jest bardziej zbliżona do tej z momentu ustalenia pierwotnych stawek.

Jakie są nowe stawki?

Od 1 kwietnia 2024 roku obowiązują następujące, podwyższone kwoty jednorazowych odszkodowań:

• Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu: 1431 zł (wcześniej 1269 zł).
• Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego: 25 044 zł (wcześniej 22 240 zł).
• Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia stanu zdrowia w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej: 25 044 zł (wcześniej 22 240 zł).
• Dla członka rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty: 128 799 zł (wcześniej 114 260 zł).
• Dla członka rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest więcej niż jeden członek rodziny: 64 399,50 zł (wcześniej 57 130 zł) dla każdego z nich.

Przykład: Jeśli lekarz orzecznik ZUS ustali 10% stałego uszczerbku na zdrowiu, poszkodowany otrzyma 10 x 1431 zł = 14 310 zł. Jest to znacząca różnica w porównaniu do poprzedniej kwoty 10 x 1269 zł = 12 690 zł.

Kto może ubiegać się o odszkodowanie i jak to zrobić?

O odszkodowanie mogą ubiegać się osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, a więc nie tylko pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, ale również zleceniobiorcy, osoby prowadzące działalność gospodarczą czy członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych.

Ważne kroki po wypadku:

1. Zgłoszenie wypadku: Należy niezwłocznie poinformować pracodawcę (lub zleceniodawcę) o zdarzeniu.
2. Protokół powypadkowy: Zespół powypadkowy sporządza protokół, który szczegółowo opisuje okoliczności i przyczyny wypadku. To kluczowy dokument!
3. Wniosek do ZUS: Po zakończeniu leczenia i rehabilitacji, gdy stan zdrowia się ustabilizuje, należy złożyć do ZUS wniosek o jednorazowe odszkodowanie (formularz Np-7).
4. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS: ZUS kieruje poszkodowanego na badanie do lekarza orzecznika, który oceni stopień uszczerbku na zdrowiu.

Pamiętaj, że termin na zgłoszenie roszczenia nie jest ograniczony, jednak warto zrobić to jak najszybciej po zakończeniu leczenia, aby uniknąć ewentualnych trudności z udokumentowaniem zdarzenia.

Ciekawostki i dodatkowe informacje

• Odszkodowania bez podatku: Jednorazowe odszkodowania z ZUS są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, co oznacza, że cała kwota trafia do poszkodowanego.
• Wypadek w drodze do/z pracy: Warto wiedzieć, że odszkodowanie przysługuje nie tylko za wypadki stricte w miejscu pracy, ale również za tzw. "wypadki w drodze do lub z pracy", pod warunkiem, że droga była najkrótsza i nie została przerwana z przyczyn niezwiązanych z pracą.
• Rola pracodawcy: Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Odpowiednie działania prewencyjne mogą znacznie zmniejszyć ryzyko wypadków.

Znajomość swoich praw i obowiązków w przypadku wypadku przy pracy jest niezwykle ważna. Nowe, wyższe kwoty jednorazowych odszkodowań, obowiązujące od 1 kwietnia 2024 roku, stanowią ważne wsparcie dla osób, które doświadczyły uszczerbku na zdrowiu. Warto śledzić te zmiany i w razie potrzeby korzystać z przysługujących świadczeń.