Parszywa dwunastka Microsoftu do pobrania

Czy Twój komputer z systemem Windows czasami wydaje się żyć własnym życiem? Niespodziewane aktualizacje w środku ważnej pracy, aplikacje, których nigdy nie instalowałeś, czy funkcje, które bardziej rozpraszają, niż pomagają. To zjawiska, które wielu użytkowników określa mianem cyfrowej "parszywej dwunastki" – zestawu irytujących elementów, które można jednak okiełznać. Poznaj wroga, by odzyskać pełną kontrolę nad swoim systemem i sprawić, by działał dokładnie tak, jak tego chcesz.

Czym jest systemowa "parszywa dwunastka"?

Termin "parszywa dwunastka" nie jest oficjalną listą Microsoftu, a raczej potocznym określeniem stworzonym przez społeczność użytkowników. Odnosi się on do zbioru funkcji, preinstalowanych aplikacji i ustawień w systemie Windows, które często są postrzegane jako niechciane, natrętne lub zbędne. Zamiast wymieniać konkretne, historyczne aktualizacje, skupimy się na kategoriach problemów, które pozostają aktualne i z którymi warto nauczyć się radzić.

Kategoria 1: Oprogramowanie typu bloatware

Bloatware to oprogramowanie preinstalowane na nowym komputerze lub dodawane wraz z aktualizacjami systemu, które zajmuje miejsce i zasoby, a rzadko jest używane przez właściciela. To cyfrowy odpowiednik niechcianych ulotek.

Aplikacje i gry promocyjne

Nowy system Windows często wita nas ikonami gier, takich jak Candy Crush Saga, lub aplikacjami partnerów Microsoftu. Na szczęście większość z nich można łatwo odinstalować. Wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszy na ikonę w menu Start i wybrać opcję "Odinstaluj". Regularne przeglądanie listy zainstalowanych programów w panelu "Aplikacje i funkcje" to podstawa cyfrowej higieny.

Zintegrowane aplikacje Microsoftu

Niektóre aplikacje, jak Cortana, Mapy czy Twój Telefon, są głęboko zintegrowane z systemem. Choć bywają użyteczne, nie każdy ich potrzebuje. Części z nich nie da się odinstalować w standardowy sposób, ale można je wyłączyć lub ograniczyć ich działanie w tle, co pozytywnie wpłynie na wydajność komputera.

Kategoria 2: Agresywna polityka aktualizacji

Aktualizacje są kluczowe dla bezpieczeństwa, ale sposób ich dostarczania bywa frustrujący. Windows słynie z wymuszania restartów w najmniej odpowiednich momentach.

Automatyczne restarty i duże aktualizacje

Kluczem do uniknięcia niespodzianek jest skonfigurowanie "Godzin aktywnego użytkowania". W ten sposób informujemy system, kiedy pracujemy i nie życzymy sobie przerw. Warto również wiedzieć, że duże aktualizacje funkcji (wydawane raz lub dwa razy w roku) można odłożyć w czasie o kilka tygodni, co daje pewność, że ewentualne błędy "wieku dziecięcego" zostaną już naprawione przez innych.

Aktualizacje opcjonalne i sterowniki

W sekcji Windows Update znajdziesz "Aktualizacje opcjonalne". To często nowe wersje sterowników lub poprawki niezwiązane z bezpieczeństwem. Złota zasada brzmi: jeśli wszystko działa poprawnie, nie instaluj ich na siłę. Aktualizacja sterownika karty graficznej czy dźwiękowej może czasem przynieść więcej problemów niż korzyści.

Kategoria 3: Prywatność i zbieranie danych

Nowoczesne systemy operacyjne zbierają dane w celu poprawy usług i personalizacji. Ważne jest jednak, aby mieć świadomość, co i dlaczego jest wysyłane.

Telemetria i diagnostyka

Windows zbiera dane diagnostyczne o działaniu systemu i aplikacji. W ustawieniach prywatności możesz ograniczyć ilość przesyłanych informacji do absolutnego minimum (poziom "Wymagane dane diagnostyczne"). To prosty krok, by zwiększyć swoją prywatność bez negatywnego wpływu na stabilność systemu.

Spersonalizowane reklamy i sugestie

System Windows wykorzystuje unikalny identyfikator reklamowy do wyświetlania spersonalizowanych treści w aplikacjach i menu Start. Możesz go łatwo wyłączyć w sekcji Prywatność -> Ogólne. Warto również odznaczyć opcję "Pokazuj mi od czasu do czasu sugestie w menu Start", aby pozbyć się promowanych aplikacji.

Kategoria 4: Zintegrowane usługi i funkcje

Microsoft intensywnie promuje swoje ekosystemowe rozwiązania, takie jak przeglądarka Edge czy wyszukiwarka Bing, integrując je głęboko z systemem.

Integracja przeglądarki Edge

Edge jest domyślną przeglądarką i programem do otwierania plików PDF. Chociaż to nowoczesna i szybka przeglądarka, jej natrętne promowanie bywa irytujące. Systemowe linki (np. z widżetów) często otwierają się w Edge, ignorując wybór domyślnej przeglądarki. Istnieją zewnętrzne narzędzia pozwalające to zmienić, ale wymagają one pewnej wiedzy technicznej.

Widżety i wiadomości na pasku zadań

Funkcja "Wiadomości i zainteresowania" (lub "Widżety" w nowszych wersjach) może być źródłem rozpraszających powiadomień i nagłówków. Jeśli nie korzystasz z tej funkcji, możesz ją całkowicie wyłączyć, klikając prawym przyciskiem myszy na pasku zadań i odznaczając odpowiednią opcję. Komputer od razu stanie się spokojniejszym miejscem pracy.

Jak odzyskać pełną kontrolę?

Świadomość istnienia "parszywej dwunastki" to pierwszy krok do przejęcia kontroli. Kluczem jest regularne zaglądanie do ustawień systemu.

1. Przeglądaj Ustawienia Prywatności: Poświęć 15 minut, aby przejrzeć wszystkie zakładki i zdecydować, na co pozwalasz systemowi.
2. Zarządzaj Aplikacjami: Regularnie odinstalowuj programy, których nie używasz. Sprawdzaj też, które aplikacje uruchamiają się wraz z systemem.
3. Konfiguruj Windows Update: Ustaw godziny aktywnego użytkowania i świadomie podchodź do instalacji aktualizacji opcjonalnych.

Pamiętaj, że Twój komputer jest Twoim narzędziem. Poznanie jego słabości i irytujących nawyków pozwala dostosować go do własnych potrzeb, czyniąc pracę z nim szybszą, bezpieczniejszą i o wiele przyjemniejszą.