Pięć szczególnie znaczących w 2022 roku rodzajów cyberataków

W dzisiejszym, coraz bardziej cyfrowym świecie, cyberbezpieczeństwo stało się kluczowym elementem zarówno dla osób prywatnych, jak i przedsiębiorstw. Rok 2022 przyniósł ze sobą nowe wyzwania i ewolucję znanych zagrożeń, pokazując, jak nieustannie musimy być czujni i świadomi metod działania cyberprzestępców. Zrozumienie najpopularniejszych typów ataków to pierwszy krok do skutecznej obrony.

Cyberataki w 2022 roku: Kluczowe zagrożenia i jak się bronić

Rok 2022 był okresem intensywnego rozwoju technologii, ale niestety także eskalacji cyberzagrożeń. Wzrost liczby ataków, ich złożoności oraz globalny zasięg sprawiły, że świadomość i odpowiednie zabezpieczenia stały się absolutną koniecznością. Poniżej przedstawiamy pięć rodzajów cyberataków, które w 2022 roku miały szczególnie duże znaczenie i nadal stanowią poważne ryzyko.

1. Phishing i spear phishing: Wyrafinowane oszustwa cyfrowe

Phishing, czyli wyłudzanie danych poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje lub osoby, od lat pozostaje jednym z najskuteczniejszych wektorów ataku. W 2022 roku zaobserwowaliśmy jednak jego ewolucję w kierunku bardziej spersonalizowanych i trudniejszych do wykrycia form, takich jak spear phishing. W tym wariancie atakujący zbierają informacje o konkretnej ofierze, by stworzyć wiadomość, która wydaje się autentyczna i pilna.

• Jak działa? Ofiara otrzymuje e-mail, SMS (smishing) lub wiadomość na komunikatorze (vishing) zawierającą link do fałszywej strony logowania lub prośbę o podanie poufnych danych. Przykładem może być fałszywy mail z banku informujący o rzekomej blokadzie konta lub wiadomość od "szefa" z prośbą o pilny przelew.
• Dlaczego był znaczący w 2022? Mimo rosnącej świadomości, zaawansowane techniki socjotechniczne i coraz bardziej przekonujące fałszywe strony sprawiły, że phishing nadal był główną przyczyną wielu naruszeń danych.
• Jak się bronić? Zawsze weryfikuj nadawcę i adres URL strony, zanim klikniesz w link. Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) wszędzie tam, gdzie to możliwe. Bądź podejrzliwy wobec niespodziewanych próśb o dane.

2. Ransomware: Szantaż cyfrowy na masową skalę

Ataki ransomware, polegające na zaszyfrowaniu danych ofiary i żądaniu okupu za ich odblokowanie, były w 2022 roku prawdziwą plagą. Dotykały zarówno małe firmy, jak i duże korporacje, szpitale czy instytucje rządowe, powodując ogromne straty finansowe i paraliż operacyjny. Rozwój modelu Ransomware-as-a-Service (RaaS) sprawił, że ataki stały się dostępne dla szerszego grona przestępców.

• Jak działa? Złośliwe oprogramowanie dostaje się do systemu (często przez phishing, luki w zabezpieczeniach lub słabe hasła), szyfruje pliki, a następnie wyświetla żądanie okupu, zazwyczaj w kryptowalucie. Niektóre grupy stosują także podwójne wymuszenie, grożąc ujawnieniem skradzionych danych.
• Dlaczego był znaczący w 2022? Skala i dotkliwość ataków rosły, a przestępcy coraz częściej celowali w infrastrukturę krytyczną, co miało poważne konsekwencje społeczne.
• Jak się bronić? Regularne i bezpieczne tworzenie kopii zapasowych danych jest kluczowe. Utrzymuj oprogramowanie aktualne, stosuj silne hasła i wieloskładnikowe uwierzytelnianie. Szkol pracowników z zasad cyberbezpieczeństwa.

3. Ataki na łańcuch dostaw: Uderzenie w słabe ogniwo

Ataki na łańcuch dostaw polegają na zaatakowaniu celu pośredniego – zazwyczaj mniej zabezpieczonego dostawcy oprogramowania, usługi lub komponentu – aby uzyskać dostęp do właściwej ofiary. W 2022 roku ten typ ataku zyskał na znaczeniu, ponieważ pozwala cyberprzestępcom na masowe infekowanie wielu firm jednocześnie poprzez jeden punkt wejścia.

• Jak działa? Atakujący kompromitują systemy dostawcy (np. firmy tworzącej popularne oprogramowanie), wprowadzają złośliwy kod do jego produktów, a następnie dystrybuują go do wszystkich klientów dostawcy wraz z legalnymi aktualizacjami.
• Dlaczego był znaczący w 2022? Były to ataki trudne do wykrycia i bardzo skuteczne, ponieważ zaufanie do dostawców jest często wysokie. Wpływały na setki, a nawet tysiące organizacji jednocześnie.
• Jak się bronić? Dokładnie weryfikuj swoich dostawców pod kątem ich zabezpieczeń. Stosuj segmentację sieci, aby ograniczyć zasięg potencjalnej infekcji. Monitoruj ruch sieciowy i regularnie skanuj systemy na obecność anomalii.

4. Business Email Compromise (BEC): Oszustwa finansowe przez e-mail

Ataki BEC to wyrafinowane oszustwa, w których przestępcy podszywają się pod zarząd firmy, kluczowych partnerów biznesowych lub dostawców, aby nakłonić pracowników do wykonania nieautoryzowanych przelewów bankowych lub ujawnienia poufnych informacji. W 2022 roku ataki te nadal generowały ogromne straty finansowe na całym świecie.

• Jak działa? Atakujący wysyłają fałszywe e-maile, które wyglądają, jakby pochodziły od zaufanego źródła (np. CEO, dyrektora finansowego), żądając pilnego przelewu na inne konto lub zmiany danych do płatności dla dostawcy. Często korzystają z technik spoofingu domen lub przejętych skrzynek pocztowych.
• Dlaczego był znaczący w 2022? Wysoka skuteczność tych ataków wynika z ich ukierunkowania i wykorzystania socjotechniki. Filtry antyspamowe często ich nie wyłapują, ponieważ nie zawierają złośliwego oprogramowania, a jedynie manipulują ludzkim zachowaniem.
• Jak się bronić? Wprowadź procedury podwójnej weryfikacji dla wszystkich transakcji finansowych. Szkol pracowników, aby byli świadomi tego typu zagrożeń i potrafili rozpoznać podejrzane wiadomości. Stosuj silne uwierzytelnianie dla firmowej poczty e-mail.

5. Zaawansowane oprogramowanie szpiegujące i niszczące (Malware)

Pod ogólnym pojęciem malware kryje się szeroka gama złośliwego oprogramowania, w tym wirusy, trojany, rootkity, oprogramowanie szpiegujące (spyware) i niszczące (wiper). W 2022 roku szczególnie znaczące były zaawansowane formy malware wykorzystywane do szpiegostwa państwowego, kradzieży danych wrażliwych oraz sabotażu systemów, często w kontekście konfliktów geopolitycznych.

• Jak działa? Malware może być dostarczane na wiele sposobów – przez zainfekowane załączniki, złośliwe strony internetowe, luki w oprogramowaniu, a nawet urządzenia USB. Po zainstalowaniu może kraść dane, monitorować aktywność użytkownika (jak np. oprogramowanie Pegasus), a w przypadku wiperów – bezpowrotnie usuwać dane z systemów.
• Dlaczego był znaczący w 2022? Obserwowaliśmy wzrost aktywności państwowych aktorów cybernetycznych, którzy wykorzystywali zaawansowane narzędzia do szpiegostwa i ataków destrukcyjnych, szczególnie w Europie Wschodniej.
• Jak się bronić? Używaj aktualnego oprogramowania antywirusowego i antymalware. Regularnie aktualizuj system operacyjny i wszystkie aplikacje. Bądź ostrożny podczas pobierania plików i klikania w linki. Rozważ wdrożenie zaawansowanych rozwiązań do detekcji i reagowania na zagrożenia (EDR).

Pamiętaj, że świat cyberbezpieczeństwa nieustannie się zmienia. Edukacja i świadomość to Twoi najlepsi sojusznicy w walce z cyfrowymi zagrożeniami. Bądź czujny, stosuj podstawowe zasady bezpieczeństwa, a znacznie zwiększysz swoje szanse na ochronę przed cyberatakami.