Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę, a kwestie bhp

Zmiana właściciela firmy to dla pracowników czas niepewności i wielu pytań. Co z moją umową? Czy warunki pracy się zmienią? W natłoku tych wątpliwości często zapominamy o fundamentalnej kwestii – bezpieczeństwie. Przejęcie zakładu pracy przez nowego pracodawcę to proces uregulowany prawnie, który na szczęście gwarantuje ciągłość ochrony w zakresie BHP. Zobaczmy, co to oznacza w praktyce dla obu stron stosunku pracy.

Czym jest przejście zakładu pracy?

Zanim zagłębimy się w szczegóły dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, warto zrozumieć sam mechanizm przejęcia zakładu pracy. Zgodnie z art. 23¹ Kodeksu pracy, w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Oznacza to, że umowy o pracę zawarte przez poprzedniego pracodawcę nie wygasają, a pracownicy kontynuują zatrudnienie na dotychczasowych warunkach. Nowy właściciel wchodzi w buty starego, przejmując wszystkie jego prawa i obowiązki.

Nowy pracodawca, stare obowiązki w zakresie BHP

Kluczową zasadą jest tutaj zasada ciągłości. Nowy pracodawca dziedziczy po swoim poprzedniku pełen pakiet obowiązków związanych z BHP. Nie ma mowy o "okresie przejściowym" czy "czystej karcie". Od pierwszego dnia po przejęciu to on jest w pełni odpowiedzialny za zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Co to konkretnie oznacza?

• Ważność oceny ryzyka zawodowego: Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego (ORZ) sporządzona przez poprzedniego pracodawcę zachowuje swoją ważność. Nowy podmiot powinien jednak niezwłocznie ją zweryfikować. Jeśli wprowadza nowe technologie, zmienia organizację pracy lub modernizuje stanowiska, aktualizacja ORZ jest jego bezwzględnym obowiązkiem.
• Szkolenia BHP: Zaświadczenia o ukończeniu szkoleń wstępnych i okresowych BHP są nadal ważne. Pracownicy nie muszą przechodzić ich ponownie tylko z powodu zmiany pracodawcy. Nowy właściciel musi jednak pilnować terminów kolejnych szkoleń okresowych i zapewnić ich realizację.
• Badania lekarskie: Orzeczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku również pozostają w mocy do daty wskazanej w dokumencie. Nowy pracodawca przejmuje dokumentację medyczną pracowników i jest odpowiedzialny za kierowanie ich na kolejne badania profilaktyczne w odpowiednich terminach.
• Instrukcje i procedury: Wszystkie obowiązujące w zakładzie instrukcje stanowiskowe BHP, procedury bezpieczeństwa czy regulaminy pracy zachowują swoją moc. Nowy pracodawca może je oczywiście modyfikować, ale celem tych zmian musi być co najmniej utrzymanie, a najlepiej podniesienie, dotychczasowego poziomu bezpieczeństwa.

Ciekawostka: Co z wypadkiem przy pracy?

Co w sytuacji, gdy wypadek zdarzył się za czasów "starego" pracodawcy, ale postępowanie powypadkowe nie zostało zakończone przed przejęciem firmy? Obowiązek dokończenia procedury, w tym sporządzenia protokołu powypadkowego, spoczywa w całości na nowym pracodawcy. To on musi ustalić okoliczności i przyczyny zdarzenia oraz zrealizować ewentualne zalecenia pokontrolne.

Audyt BHP – pierwszy krok nowego pracodawcy

Mądry i odpowiedzialny pracodawca, przejmując zakład pracy, powinien rozpocząć swoje działania od przeprowadzenia kompleksowego audytu stanu BHP. Taki audyt to najlepszy sposób na zidentyfikowanie ewentualnych uchybień i poznanie realnych warunków pracy. Co powinien obejmować?

1. Przegląd dokumentacji: Sprawdzenie kompletności i aktualności dokumentów takich jak ocena ryzyka, rejestry szkoleń, wyniki pomiarów środowiska pracy czy protokoły powypadkowe.
2. Wizja lokalna: Dokładne oględziny stanowisk pracy, maszyn, instalacji oraz ogólnego stanu technicznego obiektu.
3. Weryfikacja kwalifikacji: Sprawdzenie, czy pracownicy posiadają wymagane uprawnienia do obsługi urządzeń (np. wózków widłowych, suwnic) oraz aktualne szkolenia i badania.

Przeprowadzenie audytu pozwala nowemu pracodawcy nie tylko wypełnić swoje obowiązki prawne, ale także zbudować wizerunek podmiotu, który realnie dba o bezpieczeństwo swojej załogi.

Pracowniku, twoje prawa są chronione

Z perspektywy pracownika najważniejsza informacja jest jedna: Twoje prawo do bezpiecznej pracy nie ulega zmianie. Nadal masz obowiązek przestrzegać przepisów i zasad BHP, ale jednocześnie masz pełne prawo wymagać od nowego pracodawcy zapewnienia odpowiednich warunków. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości lub nowe zagrożenia, nie wahaj się zgłosić ich bezpośrednio przełożonemu lub do służby BHP. Ciągłość ochrony prawnej jest po Twojej stronie.