Przerost prostaty leczenie

Dolegliwości ze strony prostaty to temat, który dotyka wielu mężczyzn, choć często bywa owiany milczeniem. Prawda jest taka, że przerost prostaty, medycznie znany jako łagodny rozrost stercza (BPH), jest naturalnym elementem starzenia się męskiego organizmu. Nie musi jednak oznaczać rezygnacji z komfortu życia. Współczesna medycyna oferuje szereg skutecznych metod leczenia, które pozwalają odzyskać pełnię zdrowia i samopoczucia. Kluczem jest wiedza i odpowiednio wczesna reakcja.

Czym jest przerost prostaty i dlaczego jest ważny?

Gruczoł krokowy, czyli prostata, to niewielki organ wielkości orzecha włoskiego, który zlokalizowany jest tuż pod pęcherzem moczowym i otacza cewkę moczową. Jego główną funkcją jest produkcja płynu, który wchodzi w skład nasienia. Z wiekiem, u wielu mężczyzn prostata zaczyna się powiększać. Nie jest to nowotwór, lecz łagodny rozrost tkanki, który jednak może prowadzić do ucisku na cewkę moczową. Skutkuje to szeregiem nieprzyjemnych objawów, takich jak częste oddawanie moczu (szczególnie w nocy), osłabiony strumień moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza czy nagłe parcie na mocz. Ignorowanie tych symptomów może prowadzić do poważniejszych powikłań, w tym infekcji dróg moczowych, kamicy pęcherza, a nawet uszkodzenia nerek.

Diagnostyka: pierwszy krok do skutecznego leczenia

Zanim rozpocznie się leczenie, niezbędna jest precyzyjna diagnoza. Standardowe procedury diagnostyczne obejmują:

• Wywiad lekarski i badanie fizykalne: Urolog zapyta o objawy i przeprowadzi badanie per rectum (przez odbyt), aby ocenić wielkość i konsystencję prostaty.
• Badanie krwi PSA (antygen specyficzny dla prostaty): Pomaga wykluczyć nowotwór prostaty. Warto pamiętać, że podwyższone PSA może występować zarówno przy BPH, jak i raku.
• Badanie ogólne moczu i posiew moczu: Wykluczenie infekcji.
• Badanie ultrasonograficzne (USG): Pozwala ocenić wielkość prostaty, objętość zalegającego moczu po mikcji oraz stan nerek.
• Uroflowmetria: Pomiar siły i szybkości strumienia moczu, dostarczający obiektywnych danych o stopniu niedrożności.

Metody leczenia przerostu prostaty

Wybór metody leczenia zależy od wielu czynników, takich jak nasilenie objawów, ogólny stan zdrowia pacjenta, wielkość prostaty oraz jego preferencje. Współczesna medycyna oferuje szeroki wachlarz rozwiązań, od zmian w stylu życia, przez leki, po zaawansowane procedury chirurgiczne.

Obserwacja i zmiana stylu życia

W przypadku łagodnych objawów, często wystarczająca jest taktyka "czujnego wyczekiwania" (watchful waiting) połączona ze zmianami w stylu życia. Obejmuje ona:

• Ograniczenie spożycia płynów przed snem.
• Unikanie kofeiny, alkoholu i ostrych potraw, które mogą podrażniać pęcherz.
• Regularna aktywność fizyczna i utrzymanie prawidłowej masy ciała.
• Regularne opróżnianie pęcherza i unikanie wstrzymywania moczu.

Farmakologiczne leczenie przerostu prostaty

Leki są często pierwszym wyborem w leczeniu umiarkowanych objawów BPH. Wyróżniamy dwie główne grupy:

1. Alfa-blokery (np. tamsulosyna, alfuzosyna): Rozluźniają mięśnie gładkie w prostacie i szyi pęcherza, ułatwiając przepływ moczu. Działają szybko, przynosząc ulgę w ciągu kilku dni.
2. Inhibitory 5-alfa-reduktazy (np. finasteryd, dutasteryd): Zmniejszają objętość prostaty poprzez blokowanie produkcji hormonu odpowiedzialnego za jej wzrost. Efekty widoczne są po kilku miesiącach stosowania. Są szczególnie skuteczne u mężczyzn z dużą prostatą.
3. Terapia skojarzona: Często stosuje się połączenie obu grup leków dla zwiększenia efektywności.
4. Fitoterapia: Preparaty roślinne (np. wyciąg z palmy sabałowej, śliwy afrykańskiej) są popularne, choć ich skuteczność nie zawsze jest jednoznacznie potwierdzona naukowo. Mogą być pomocne w łagodnych przypadkach.

Małoinwazyjne procedury i zabiegi

Gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub objawy są silne, rozważa się metody zabiegowe. W ostatnich latach rozwinięto wiele technik małoinwazyjnych, które są mniej obciążające niż tradycyjna chirurgia:

• TURP (przezcewkowa resekcja prostaty): Jest to "złoty standard" w leczeniu BPH. Chirurg wprowadza przez cewkę moczową resektoskop i usuwa nadmiar tkanki prostaty. Jest bardzo skuteczna, ale może wiązać się z ryzykiem powikłań, takich jak krwawienie czy wsteczna ejakulacja.
• Terapie laserowe (np. HoLEP – holmowa enukleacja prostaty, GreenLight – fotoselektywna waporyzacja prostaty): Wykorzystują energię lasera do usunięcia lub odparowania nadmiernej tkanki. Zaletą jest mniejsze krwawienie i krótszy czas rekonwalescencji.
• UroLift (system uniesienia cewki sterczowej): Polega na wszczepieniu małych implantów, które odciągają powiększone płaty prostaty, poszerzając światło cewki moczowej. Zachowuje funkcje seksualne i ma szybki czas rekonwalescencji.
• Rezum (terapia parą wodną): Wykorzystuje energię cieplną pary wodnej do zniszczenia nadmiernej tkanki prostaty, która następnie jest resorbowana przez organizm. Jest to procedura małoinwazyjna z dobrymi wynikami.
• Embolizacja tętnic sterczowych (PAE): Radiolog poprzez cewnik blokuje dopływ krwi do prostaty, co prowadzi do jej zmniejszenia. Jest to metoda nieoperacyjna.

Chirurgiczne leczenie przerostu prostaty

W bardzo dużych przerostach prostaty, gdy inne metody są nieskuteczne lub niemożliwe do zastosowania, może być konieczna otwarta prostatektomia, czyli chirurgiczne usunięcie części prostaty przez nacięcie powłok brzusznych. Współcześnie jest to rzadziej stosowana metoda, głównie ze względu na inwazyjność i długi okres rekonwalescencji.

Wybór ścieżki leczenia: indywidualna decyzja

Decyzja o wyborze metody leczenia przerostu prostaty powinna być zawsze podjęta po dokładnej konsultacji z urologiem. Lekarz, bazując na wynikach badań, nasileniu objawów, stanie zdrowia pacjenta oraz jego oczekiwaniach, pomoże wybrać najbardziej odpowiednią i skuteczną terapię. Pamiętaj, że zdrowie prostaty to inwestycja w jakość życia. Nie lekceważ sygnałów wysyłanych przez Twój organizm i nie wahaj się szukać profesjonalnej pomocy.