Rzeżączka, definicja, objawy

Choroby przenoszone drogą płciową to temat, który wciąż bywa owiany tabu, a jednak wiedza na ich temat jest absolutnym fundamentem dbania o własne zdrowie. Jedną z najczęściej występujących, a jednocześnie najbardziej podstępnych infekcji jest rzeżączka. Nazywana bywa "cichym wrogiem", ponieważ jej objawy mogą być mylące, a u wielu osób, zwłaszcza kobiet, nie występują wcale. Zrozumienie, czym jest i jak się objawia, to pierwszy i najważniejszy krok do ochrony siebie i swoich partnerów.

Czym jest rzeżączka?

Rzeżączka, znana również pod łacińską nazwą gonorrhoea, to bakteryjna choroba zakaźna przenoszona głównie drogą płciową. Wywołuje ją Gram-ujemna dwoinka rzeżączki, czyli bakteria Neisseria gonorrhoeae. Do zakażenia dochodzi podczas kontaktów seksualnych – waginalnych, analnych oraz oralnych – z osobą zakażoną. Co istotne, infekcja może zostać również przeniesiona z matki na dziecko podczas porodu, prowadząc u noworodka do rzeżączkowego zapalenia spojówek. Bakteria ta najlepiej rozwija się w ciepłych i wilgotnych obszarach ciała, takich jak cewka moczowa, pochwa, odbyt, gardło czy oczy.

Podstępne objawy, czyli jak rozpoznać zakażenie

Największym wyzwaniem w diagnostyce rzeżączki jest jej często skąpoobjawowy lub wręcz bezobjawowy przebieg. Objawy, jeśli się pojawią, mogą różnić się w zależności od płci oraz miejsca zakażenia. Ważne jest, aby nie lekceważyć nawet najdrobniejszych sygnałów wysyłanych przez organizm.

Objawy u mężczyzn

U mężczyzn symptomy zakażenia pojawiają się zazwyczaj w ciągu 2 do 7 dni od kontaktu z bakterią i są na ogół bardziej charakterystyczne niż u kobiet. Do najczęstszych należą:

• Ból lub pieczenie podczas oddawania moczu.
• Ropny wyciek z cewki moczowej – początkowo skąpy i śluzowy, z czasem staje się obfity, gęsty, o białawym, żółtawym lub zielonkawym zabarwieniu.
• Ból i obrzęk jąder (występuje rzadziej, ale świadczy o zapaleniu najądrza).
• Zaczerwienienie i obrzęk ujścia cewki moczowej.

Objawy u kobiet

Szacuje się, że nawet 50-80% zakażonych kobiet nie odczuwa żadnych dolegliwości, co czyni je nieświadomymi nosicielkami i zwiększa ryzyko dalszej transmisji oraz rozwoju powikłań. Jeśli objawy wystąpią, są często łagodne i mylone z infekcją pęcherza lub zapaleniem pochwy. Mogą obejmować:

• Ból lub pieczenie w trakcie mikcji.
• Zwiększona ilość upławów, które mogą być wodniste, kremowe lub lekko zielonkawe.
• Krwawienia międzymiesiączkowe lub plamienia po stosunku.
• Ból w podbrzuszu.
• Ból podczas stosunku seksualnego.

Rzeżączka to nie tylko problem narządów płciowych

Warto pamiętać, że dwoinka rzeżączki może infekować również inne części ciała. W zależności od rodzaju kontaktów seksualnych, możemy mieć do czynienia z zakażeniami pozagenitalnymi, które również mogą przebiegać bezobjawowo.

1. Rzeżączkowe zapalenie gardła: Jest wynikiem seksu oralnego z zakażoną osobą. Najczęściej nie daje żadnych objawów, choć u niektórych może powodować ból gardła, zaczerwienienie i trudności w połykaniu.
2. Rzeżączkowe zapalenie odbytu: Rozwija się po kontakcie analnym. Może objawiać się świądem, bólem, krwawieniem lub ropną wydzieliną z odbytu.
3. Rzeżączkowe zapalenie spojówek: Choć najczęściej dotyczy noworodków, może wystąpić także u dorosłych na skutek przeniesienia bakterii (np. na dłoniach) w okolice oczu. Powoduje silne zaczerwienienie, obrzęk i ropny wyciek.

Dlaczego ignorowanie objawów jest niebezpieczne?

Nieleczona rzeżączka prowadzi do poważnych powikłań. U kobiet może rozwinąć się zapalenie narządów miednicy mniejszej (PID), które uszkadza jajowody i może być przyczyną niepłodności lub ciąż pozamacicznych. U mężczyzn powikłaniem bywa zapalenie najądrzy, również grożące niepłodnością. W rzadkich przypadkach bakteria może przedostać się do krwi, powodując rozsiane zakażenie rzeżączkowe, które atakuje stawy, skórę, a nawet serce. Dlatego tak kluczowe jest, by w przypadku podejrzenia infekcji niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i podjąć odpowiednie leczenie.