Skarby Dalmacji: Ston

Wyobraź sobie miejsce, gdzie potężne, kamienne mury pną się po stromych wzgórzach, chroniąc skarb cenniejszy od złota, a zatoka skrywa kulinarną perłę, pożądaną przez smakoszy na całym świecie. To nie sceneria z filmu fantasy, lecz prawdziwy klejnot chorwackiej Dalmacji – miasteczko Ston. Zapraszamy w podróż do miejsca, gdzie historia, natura i gastronomia splatają się w niezapomnianą opowieść.

Europejski Mur Chiński w sercu Dalmacji

Najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu Stonu są jego monumentalne mury obronne. Często nazywane „europejskim Murem Chińskim”, stanowią drugi co do długości system fortyfikacji na świecie, zaraz po swoim chińskim odpowiedniku. Zbudowane w XIV wieku przez Republikę Dubrownicką, miały jeden, niezwykle ważny cel: ochronę bezcennych salin, które przez wieki stanowiły o potędze i bogactwie regionu. Pierwotnie ciągnęły się na długości ponad 7 kilometrów, a do dziś zachowało się ich imponujące 5,5 kilometra. Spacer po murach to nie tylko lekcja historii, ale przede wszystkim okazja do podziwiania spektakularnych widoków na miasteczko, saliny i błękitne wody Adriatyku.

Ciekawostka dla aktywnych

Co roku na murach organizowany jest wyjątkowy maraton – Ston Wall Marathon. Biegacze z całego świata przyjeżdżają, by zmierzyć się z wymagającą trasą poprowadzoną po historycznych fortyfikacjach. To dowód na to, że zabytek może tętnić życiem i inspirować na nowe sposoby!

Białe złoto, czyli tradycja wydobycia soli

U stóp potężnych murów rozciąga się kolejny skarb Stonu – Solana Ston. To jedne z najstarszych i wciąż działających salin w Europie, gdzie sól pozyskuje się niezmiennie od czasów rzymskich. Proces produkcji opiera się wyłącznie na siłach natury: morzu, słońcu i wietrze. Woda morska przepływa przez system płytkich basenów, gdzie pod wpływem słońca odparowuje, pozostawiając czyste kryształy soli. To właśnie ten naturalny proces sprawia, że sól ze Stonu, nazywana „białym złotem”, jest tak ceniona za swój smak i bogactwo minerałów. Odwiedzając to miejsce, można na własne oczy zobaczyć, jak wyglądała praca przy pozyskiwaniu soli setki lat temu.

Smaki, które zapadają w pamięć

Ston to absolutna mekka dla miłośników owoców morza. Zatoka Malostońska, dzięki unikalnemu połączeniu słodkiej i słonej wody, stwarza idealne warunki do hodowli ostryg i małży. Ostrygi ze Stonu (Ostrea edulis) są uznawane za jedne z najsmaczniejszych na świecie i stanowią prawdziwy rarytas. Już starożytni Rzymianie doceniali ich wyjątkowy smak, a dziś można ich spróbować w lokalnych restauracjach, serwowanych prosto z wody. Co warto wiedzieć?

• Święto Ostryg: Co roku w marcu, w dniu św. Józefa, w Stonie i Mali Stonie odbywa się festiwal poświęcony tym skorupiakom. To doskonała okazja do degustacji i świętowania.
• Idealne połączenie: Świeże ostrygi najlepiej smakują skropione jedynie kilkoma kroplami soku z cytryny i podane z kieliszkiem lokalnego, białego wina Pošip.
• Nie tylko ostrygi: Region słynie również z innych dań, takich jak czarne risotto (crni rižot) czy wyśmienite ryby z grilla.

Ston to miejsce kompletne. Oferuje podróż w czasie pośród średniowiecznych murów, wgląd w prastarą tradycję produkcji soli oraz niezapomniane doznania kulinarne. To dowód na to, że największe skarby często ukryte są w małych, niepozornych miasteczkach, czekających na odkrycie przez ciekawych świata podróżników.