Słów kilka o fleksografii

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak powstają te wszystkie kolorowe opakowania, etykiety na produktach czy nawet niektóre gazety, które codziennie widzisz? Za wieloma z nich stoi niezwykle wszechstronna i dynamicznie rozwijająca się technika druku – fleksografia. To prawdziwa królowa świata opakowań, a jej rola w naszym codziennym życiu jest znacznie większa, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.

Co to jest fleksografia?

Fleksografia to technika druku wypukłego, która wykorzystuje elastyczne formy drukowe, zwane płytami fleksograficznymi. Obraz, który ma zostać wydrukowany, jest wypukły na powierzchni płyty. Farba jest przenoszona z wałka rastrowego (aniloksowego) na płytę, a następnie z płyty na zadrukowywane podłoże. Nazwa "fleksografia" pochodzi od słowa "fleksja", oznaczającego elastyczność, co doskonale oddaje charakter tej metody.

Historia i ewolucja fleksografii

Początki fleksografii sięgają końca XIX wieku, kiedy to została opatentowana jako "druk anilinowy" (od farb anilinowych). Przez lata technika ta ewoluowała, odchodząc od toksycznych farb na rzecz bezpieczniejszych, wodnych i UV, a także udoskonalając jakość druku. Dziś jest to metoda wysoko zaawansowana technologicznie, zdolna do reprodukcji skomplikowanych wzorów z dużą precyzją.

Jak działa druk fleksograficzny?

Proces druku fleksograficznego opiera się na kilku kluczowych elementach, które współdziałają ze sobą, aby przenieść obraz na podłoże:

• Płyta fleksograficzna: Jest to elastyczna płyta, najczęściej wykonana z fotopolimeru lub gumy, na której znajduje się wypukły obraz. To właśnie ona decyduje o tym, co zostanie wydrukowane.
• Wałek aniloksowy: Ten precyzyjnie grawerowany wałek jest sercem systemu dozowania farby. Posiada mikroskopijne komórki, które pobierają farbę i równomiernie przenoszą ją na płytę fleksograficzną.
• Farby fleksograficzne: W fleksografii stosuje się szybkoschnące farby o niskiej lepkości. Mogą to być farby wodne, rozpuszczalnikowe lub utwardzane promieniami UV. Wybór farby zależy od rodzaju podłoża i wymagań aplikacji.
• Zespół drukujący: Składa się z wałka aniloksowego, płyty fleksograficznej i wałka dociskowego, który zapewnia równomierne przeniesienie farby na podłoże.

Ciekawostka: Wałek aniloksowy jest tak precyzyjny, że jego komórki mogą być niewidoczne gołym okiem, a ich gęstość (liniatura) ma kluczowe znaczenie dla jakości i ilości przenoszonej farby.

Zastosowania fleksografii

Wszechstronność fleksografii sprawia, że jest ona niezastąpiona w wielu branżach. Gdzie najczęściej spotkamy efekty jej pracy?

• Opakowania giętkie: To chyba najpopularniejsze zastosowanie. Twoje ulubione chipsy, kawa w torebce czy mrożonki – ich opakowania często są drukowane fleksograficznie.
• Etykiety: Samoprzylepne etykiety na butelkach, słoikach, kosmetykach czy produktach chemicznych to domena fleksografii. Umożliwia ona druk na różnorodnych materiałach, w tym foliach i papierze.
• Opakowania kartonowe i tekturowe: Od pudełek na pizzę po opakowania zbiorcze – druk fleksograficzny jest idealny do zadruku tektury falistej i litej.
• Torby papierowe i foliowe: Te, które dostajesz w sklepach, często są ozdobione grafiką wykonaną tą techniką.
• Folie termokurczliwe: Wykorzystywane do pakowania napojów czy innych produktów.
• Gazety i magazyny: Choć rzadziej niż w przeszłości, niektóre tytuły nadal korzystają z fleksografii, zwłaszcza w regionach, gdzie priorytetem jest szybkość i ekonomia druku.

To pokazuje, jak wszechobecna jest fleksografia w naszym otoczeniu.

Zalety i wyzwania fleksografii

Główne atuty

Dlaczego fleksografia cieszy się tak dużą popularnością?

• Wszechstronność podłoży: Możliwość druku na niemal każdym materiale – od folii przez papier, karton, tekturę, po materiały metalizowane.
• Wysoka wydajność: Jest to bardzo szybka metoda druku, idealna do dużych nakładów.
• Ekonomia: W przypadku długich serii produkcyjnych, koszty jednostkowe druku są bardzo niskie.
• Trwałość i odporność: Farby fleksograficzne są często bardzo odporne na ścieranie, wodę i światło.
• Możliwości uszlachetniania: Łatwo integruje się z lakierowaniem, laminowaniem czy tłoczeniem.

Wyzwania w druku fleksograficznym

Jak każda technika, również fleksografia ma swoje ograniczenia:

• Koszty początkowe form drukowych: Płyty fleksograficzne są stosunkowo drogie, co sprawia, że technika ta jest mniej opłacalna dla bardzo krótkich nakładów.
• Jakość dla bardzo drobnych detali: Chociaż jakość stale rośnie, w przypadku ekstremalnie drobnych detali czy skomplikowanych przejść tonalnych, inne techniki (np. offset) mogą oferować lepszą precyzję.
• Czas przygotowania maszyny: Zmiana pracy wymaga czasu na wymianę płyt i wałków, co wpływa na opłacalność krótkich serii.

Fleksografia przyszłości

Branża fleksograficzna nieustannie się rozwija. Obserwujemy trendy w kierunku:

• Cyfryzacji: Coraz bardziej zaawansowane systemy CTP (Computer-to-Plate) dla płyt fleksograficznych, które zapewniają wyższą jakość i powtarzalność.
• Automatyzacji: Maszyny drukujące stają się coraz bardziej zautomatyzowane, co skraca czas narządzania i minimalizuje błędy.
• Ekologii: Rozwój bardziej ekologicznych farb (np. wodnych, UV LED) oraz technologii recyklingu podłoży.
• Integracji: Łączenie fleksografii z innymi technikami druku (np. cyfrowym) w celu uzyskania efektów hybrydowych.

To dowód na to, że fleksografia, choć ma długą historię, jest techniką, która wciąż patrzy w przyszłość, dostosowując się do rosnących wymagań rynku i dbając o środowisko.

Podsumowanie

Fleksografia to niezwykle ważna technika druku, która odgrywa kluczową rolę w produkcji opakowań i etykiet, towarzysząc nam każdego dnia. Jej wszechstronność, szybkość i ekonomiczność sprawiają, że jest niezastąpiona w wielu sektorach przemysłu. Mimo pewnych wyzwań, ciągły rozwój technologiczny gwarantuje jej silną pozycję na rynku poligraficznym, czyniąc ją jedną z najbardziej dynamicznych i perspektywicznych metod druku.