Styl Bauhaus, co to jest, cechy

Czy zastanawiałeś się kiedyś, skąd wzięła się wszechobecna prostota i funkcjonalność we współczesnym designie? Odpowiedź często prowadzi do jednego z najbardziej wpływowych ruchów w historii sztuki i architektury – stylu Bauhaus. To nie tylko estetyka, to cała filozofia, która zmieniła sposób, w jaki myślimy o projektowaniu.

Czym jest styl Bauhaus?

Bauhaus to znacznie więcej niż tylko styl architektoniczny czy wzorniczy; to była rewolucyjna szkoła artystyczna, założona w Weimarze w Niemczech w 1919 roku przez architekta Waltera Gropiusa. Jej pełna nazwa brzmiała Staatliches Bauhaus. Głównym celem szkoły było połączenie sztuki, rzemiosła i technologii w jedną spójną całość, zacierając granice między "artystą" a "rzemieślnikiem". Filozofia Bauhaus zakładała, że projektowanie powinno być dostępne dla każdego i odpowiadać na potrzeby mas, a forma powinna zawsze wynikać z funkcji. Była to odpowiedź na industrializację i chęć stworzenia nowego języka wizualnego dla współczesnego świata.

Główne cechy stylu Bauhaus

Styl Bauhaus charakteryzuje się kilkoma kluczowymi elementami, które uczyniły go tak rozpoznawalnym i trwałym:

Funkcjonalność ponad wszystko

Naczelna zasada „forma podąża za funkcją” (form follows function) jest sercem Bauhaus. Oznacza to, że każdy element projektu ma swoje praktyczne uzasadnienie, a zbędne ozdoby są eliminowane. Przedmiot ma być przede wszystkim użyteczny i ergonomiczny.

Prostota i minimalizm

Projekty Bauhaus są klarowne i pozbawione zbędnych detali. Estetyka opiera się na prostych liniach, czystych formach i geometrycznych kształtach, takich jak kwadraty, trójkąty i koła. Minimalizm miał sprzyjać uniwersalności i ponadczasowości.

Geometria i podstawowe kształty

Wzory i konstrukcje często wykorzystują podstawowe figury geometryczne. Architektura Bauhaus często cechuje się kubicznymi bryłami, płaskimi dachami i dużymi przeszkleniami, tworząc wrażenie lekkości i otwartości.

Kolorystyka: podstawowe barwy i neutralne tła

Paleta kolorów w Bauhaus jest zazwyczaj ograniczona do trzech podstawowych barw: czerwieni, żółci i błękitu, często zestawianych z bielą, czernią i szarościami. Te kolory miały symbolizować uniwersalność i czystość formy.

Materiały przemysłowe i nowoczesne technologie

Bauhaus chętnie sięgał po nowoczesne materiały, takie jak stal, szkło, beton, rury chromowane. Wykorzystanie tych materiałów miało podkreślać industrialny charakter epoki i możliwość masowej produkcji, co było kluczowe dla idei dostępności.

Integracja sztuki i rzemiosła

Szkoła Bauhaus dążyła do zjednoczenia różnych dziedzin sztuki – malarstwa, rzeźby, architektury, projektowania mebli, tkanin, ceramiki i grafiki. Wszyscy studenci, niezależnie od wybranej specjalizacji, przechodzili przez kursy podstawowe, ucząc się różnych technik i materiałów.

Przykłady i ciekawostki ze świata Bauhaus

Wpływ Bauhaus widoczny jest w niezliczonych projektach i dziełach. Oto kilka z nich:

• Krzesło Wassily (B3): Zaprojektowane przez Marcela Breuera w 1925 roku, zainspirowane kierownicą roweru. To ikona designu, wykonana ze stalowych rurek i skóry, doskonale ucieleśniająca zasady funkcjonalności i wykorzystania nowoczesnych materiałów.
• Budynek szkoły Bauhaus w Dessau: Zaprojektowany przez Waltera Gropiusa w 1925 roku, jest arcydziełem architektury modernistycznej, z charakterystycznymi szklanymi fasadami i funkcjonalnym układem przestrzeni.
• Lampa Bauhaus (MT8): Zaprojektowana przez Wilhelma Wagenfelda i Karla Jakoba Juckera, to przykład ponadczasowego wzornictwa przemysłowego. Jej prostota i elegancja sprawiają, że do dziś jest ceniona.
• Wykładowcy i ich wkład: W Bauhaus wykładali wybitni artyści tacy jak Wassily Kandinsky, Paul Klee, László Moholy-Nagy czy Josef Albers, którzy wnieśli swoje unikalne perspektywy do programu nauczania.
• Zamknięcie szkoły: Szkoła Bauhaus była zmuszona do zamknięcia w 1933 roku pod presją reżimu nazistowskiego, który uznał jej sztukę za "zdegenerowaną". Mimo to, jej idee rozprzestrzeniły się po świecie, gdy wielu wykładowców i absolwentów wyemigrowało, kontynuując swoją pracę w innych krajach.

Dziedzictwo i wpływ Bauhaus

Mimo swojego stosunkowo krótkiego istnienia, szkoła Bauhaus wywarła ogromny i trwały wpływ na architekturę, wzornictwo przemysłowe, grafikę, a nawet urbanistykę na całym świecie. Jej idee dotyczące funkcjonalności, prostoty, masowej produkcji i integracji sztuk są fundamentem współczesnego designu. Kiedy patrzymy na minimalistyczne wnętrza, ergonomiczne meble czy czytelne kroje pisma, często nieświadomie obcujemy z dziedzictwem tej rewolucyjnej szkoły. Bauhaus pokazało, że dobry design nie musi być elitarny – może być piękny, funkcjonalny i dostępny dla każdego.