Synagoga Hiszpańska

W sercu praskiego Josefova, dawnej dzielnicy żydowskiej, kryje się prawdziwa perła architektury – Synagoga Hiszpańska. To nie tylko miejsce kultu, ale przede wszystkim zapierające dech w piersiach świadectwo kunsztu artystycznego i bogatej historii, które każdy miłośnik podróży i kultury powinien poznać. Przygotuj się na podróż do świata orientalnych wzorów, złotych zdobień i opowieści o niezwykłej społeczności.

Historia i jej początki

Choć nazwa "Synagoga Hiszpańska" może sugerować starożytne iberyjskie korzenie, jej historia jest znacznie młodsza i ściśle związana z Pragą. Zbudowana w latach 1868-1893 na miejscu starszej, prawdopodobnie najstarszej w dzielnicy, synagogi zwanej Starą Szkołą (Altschul), stanowi wyraz modernistycznych tendencji w judaizmie XIX wieku. Powstała dla praskiej społeczności reformowanej, która poszukiwała nowego, reprezentacyjnego miejsca spotkań. Jej nazwa nawiązuje do stylu mauretańskiego, popularnego wówczas w architekturze synagogalnej, który czerpał inspirację z Alhambry i innych budowli Hiszpanii muzułmańskiej.

Architektura: mauretański sen

To, co wyróżnia Synagogę Hiszpańską spośród innych budowli sakralnych, to jej olśniewające wnętrze. Projekt architekta Vojtěcha Ignáca Ullmanna, a zwłaszcza jego późniejsze, bogate zdobienia autorstwa Antonína Baumanna i Bedřicha Münzbergera, tworzą niepowtarzalną atmosferę. Całe wnętrze pokryte jest misternymi wzorami geometrycznymi i roślinnymi, wykonanymi w technice sztukaterii i polichromii. Dominują tu odcienie złota, czerwieni i zieleni, które w połączeniu z arabeskowymi motywami sprawiają, że czujemy się jak w bajce z Tysiąca i Jednej Nocy.

• Złote zdobienia: Każdy cal ścian, sufitów i galerii lśni od misternych, złotych detali, tworząc wrażenie niezwykłego bogactwa.
• Witraże: Wielkie, kolorowe witraże w oknach wpuszczają do środka strumienie światła, które dodatkowo podkreślają blask wnętrza.
• Kopuła: Centralna kopuła, również bogato zdobiona, stanowi kulminacyjny punkt architektoniczny, przyciągający wzrok ku górze.

Detale, które zachwycają

Warto zwrócić uwagę na każdy, nawet najmniejszy szczegół. Ławki, Aron ha-kodesz (arka, w której przechowywane są zwoje Tory) oraz bima (podwyższenie, z którego czytana jest Tora) są również wykonane z najwyższą precyzją i wpisują się w ogólny styl. To właśnie te drobne elementy tworzą spójną i harmonijną całość, czyniąc Synagogę Hiszpańską prawdziwym dziełem sztuki.

Synagoga jako centrum kultury i dziedzictwa

Dziś Synagoga Hiszpańska nie pełni już funkcji aktywnego miejsca kultu. Jest częścią Muzeum Żydowskiego w Pradze i mieści stałą wystawę poświęconą historii Żydów w Czechach, od emancypacji po czasy współczesne. To idealne miejsce, aby pogłębić swoją wiedzę o burzliwych losach tej społeczności, a jednocześnie podziwiać jedno z najpiękniejszych wnętrz sakralnych w Europie. Często odbywają się tu również koncerty muzyki klasycznej, co jest niezwykłym doświadczeniem, biorąc pod uwagę akustykę i otoczenie.

Ciekawostka: Blisko Synagogi Hiszpańskiej, w sąsiedztwie kościoła św. Mikołaja, znajduje się pomnik Franza Kafki, jednego z najwybitniejszych pisarzy XX wieku, który miał żydowskie korzenie i był związany z Pragą.

Dlaczego warto ją odwiedzić?

Odwiedzając Synagogę Hiszpańską, nie tylko podziwiasz architekturę, ale także zanurzasz się w historii i kulturze. To lekcja o tolerancji, o przetrwaniu i o pięknie, które potrafi rozkwitnąć nawet w najtrudniejszych czasach. Jest to miejsce, które zostaje w pamięci na długo, inspirując i zmuszając do refleksji nad bogactwem ludzkiego dziedzictwa. Pamiętaj, aby poświęcić jej odpowiednio dużo czasu, by w pełni docenić każdy detal i atmosferę tego wyjątkowego miejsca.